1982 Anayasası'nın 83 maddesi değiştirildi

TBMM Anayasa Komisyonu'nda Anayasa değişikliği için referandum süresinin 120 günden 60 güne indirilmesinin kararlaştırılmasıyla, yıllardır devam eden Anayasa değişikliği tartışması hız kazandı. Bir kez daha değiştirilmek istenen 1982 Anayasası şimdiye kadar tam 16 defa değişikliğe uğradı ve Anayasa'nın başlangıç bölümü ile birlikte toplam 83 maddesi değiştirildi.

AKP tarafından gündeme getirileceği belirtilen Anayasa değişikliğinin kabul edilmesi durumunda 28 yılda 83 maddesi değiştirilen Anayasa'da bir dizi değişiklik daha yaşanacak. AKP'nin istediği değişikliklerin yapılması durumunda, CHP ve MHP'nin destek vermeyeceği değişikliklerin referandumda kabul edilip edilmeyeceği ise ayrı bir tartışma konusu oluşturuyor.

İlk değişiklik 5 yıl sonra

12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından hazırlanan 1982 Anayasası, referandumda yüzde 92 oranında oyla kabul edilmesine rağmen sürekli olarak tartışıldı ve değişikliğe uğradı. Anayasa'daki ilk değişiklik 1987'de siyasi yasaklarla ilgili maddelerin referandumda kabul edilmesiyle yapılırken en kapsamlı değişiklikler ise 23 Temmuz 1995 ve 3 Ekim 2001'de gerçekleşti. 'Başlangıç' bölümünün tümü 1995 yılında değiştirilen Anayasa'nın, başlangıç bölümünün beşinci fıkrasının başında geçen 'Hiçbir düşünce ve mülahazanın' ibaresi de 2001 yılında 'Hiçbir faaliyetin' şeklinde değiştirildi. 2007 yılında ise TBMM'de Cumhurbaşkanlığı seçimi oturumunda 367 milletvekili bulunmaması sebebiyle Anayasa Mahkemesi'nin cumhurbaşkanlığı seçimini iptal etmesinin ardından cumhurbaşkanının 5 yıllık süreyle en fazla 2 defa halk tarafından seçilmesi, seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını içeren Anayasa değişikliği Meclis'te kabul edildi.

Bu değişiklik, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından halk oylamasına sunuldu. Halk oylamasında bu değişikliğe yüzde 65 oranında 'evet' oyu çıkmasıyla değişiklik kabul edilmiş oldu. 16 Ekim 2007'de ise Anayasa'nın geçici 18 ve 19. maddeler kaldırılarak 11. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ilişkin hükümler 21 Ekim 2007'de yapılacak olan referandum kapsamından çıkartıldı.

1982 Anayasası'nda ANAP döneminde 4 maddede, DYP-SHP döneminde 15 maddede ve Başlangıç Metni'nde, DSP-MHP-ANAP döneminde 37 maddede ve Başlangıç Metni'nde, AKP döneminde ise 27 maddede değişiklik yapıldı.

Son olarak 9 Şubat 2008'de "Türban düzenlemesi" olarak bilinen Anayasa'nın 10. ve 42. maddelerinde yapılan değişiklik ise Anayasa Mahkemesi'nin 5 Haziran 2008 tarihli kararı ile iptal edilmişti.