2009 zor bir yıl olacak

Deloitte Türkiye'nin ''Ekonomik Görünüm 2008 - Aralık'' raporunda, 2009'un zor bir yıl olacağı ve Türkiye'nin ciddi finansman ihtiyacı doğacağı bildirildi.

Deloitte Türkiye Ekonomi Danışmanı Dr. Murat Üçer tarafından hazırlanan raporda, Türkiye ekonomisinde geçen yılın son çeyreğinden itibaren büyümenin eksiye dönmesinin beklendiği belirtilirken, bu durumun en az 2009 yılının son çeyreğine kadar devam edeceğine dikkat çekildi.

Raporda, 2009 sonunda cari açığın 20 milyar dolar düzeyine inmesinin beklendiği, ancak özel sektörün 40 milyar dolar civarındaki uzun ve orta vadeli borç ödemesi ve 50 milyar doları aşan kısa vadeli borcu açısından bakıldığında, finansman ihtiyacının ciddi boyutlara ulaşması tahmin edildi.

Raporda yapılan analizde, Türkiye'nin büyümeye tekrar başlaması için şart olan 4 temel adım sıralanırken, Türkiye'nin IMF ile anlaşma yapsa bile 2009'un zor bir yıl olacağı ifade edildi.

Raporda, bu yılın atlatılabilmesi için IMF anlaşmasının şart göründüğünün altı çizilirken, böyle bir adımın en önemli ihtiyaç olan güven ve istikrar ortamının tekrar sağlanmasına katkıda bulunacağı, bu konuda hükümete ve siyasilere önemli rol düştüğü vurgulandı.

Daralan likidite koşullarını dikkate alan ve IMF anlaşmasından yararlanacak bir dış finansman yapısını oluşturmanın ikinci önemli adım olduğu ifade edilen raporda, mali ve para disiplininin korunmasının, gerçekçi olmayan büyüme hedefleriyle bozulmamasının üçüncü, Türkiye'nin ekonomik kırılganlığını azaltan temel yapısal reformların hızlı bir şekilde uygulanmasının ise dördüncü adımı oluşturduğu kaydedildi.


Özel sektör dış borç ödemesi rahat olmayacak

Raporda, hem borç servisinin vadesi hem de borç çevirebilme oranları düşünüldüğünde, kamu kesimi dış borç geri ödenebilirliğinin şu an için özellikle zor bir tablo çizmediği, önümüzdeki yıl kamu kesiminin 10 milyar dolarlık dış borç servisi yapmasının öngörüldüğü bildirildi. Raporda, özel sektör dış borçlanmasının ise kamu kesimi kadar rahat olmayacağının altı çizildi.

Deloitte Türkiye'nin raporunda, 2009 yılında yaklaşık 20 milyar dolara inmesi beklenen cari açığın yanında, 10 milyarı kamuya, 40 milyarı ise özel sektöre ait olmak üzere 50 milyar dolarlık borç servisi bulunduğu hatırlatılırken, dolayısıyla Türkiye'nin önümüzdeki yıl 70 milyar dolar civarı finansman kaynağı yaratması gerektiğine işaret edildi.

Bu kaynakların yaratılmasında IMF ile yapılacak anlaşmanın önemli rol oynayacağının altı çizilen raporda, tüm dünyada daralan likidite koşullarını göz önünde bulundurmak ve yabancı sermaye girişinde gerçekçi olmayan beklentilerden uzak durmanın önemine işaret edildi.
 

2009'da TL hafif de olsa değer kaybedebilir

Deloitte Türkiye'nin raporunda, 2008'de dolara karşı yüzde 30,1 değer kaybeden YTL'nin, döviz kuru sepeti karşısındaki değer kaybının yüzde 26,6 olduğu, TL'nin, 2009'u da hafif de olsa bir değer kaybıyla kapatmasının beklendiği bildirildi.

Enflasyon oranının 2009'da bir miktar düşeceği belirtilen raporda, döviz kuru geçişkenliğinin yüksek olması, gıda ve enerji fiyatlarında yaşanan düşüşün tüketici fiyatlarına yeterince yansımaması, servis enflasyonunun yeteri kadar yumuşamaması gibi nedenlerle enflasyon oranının yüzde 8 - 8,5 seviyesinin altına inmemekte direneceği tahmin edildi.

Ekonomik Görünüm 2008 - Aralık raporunda, Türkiye'de büyüme dinamiğinin, ağırlıklı olarak dünya ekonomisinin gidişatına ve dolayısıyla global likidite koşullarına bağlı olduğu ifade edildi.

Türkiye ekonomisinin 2007 yılında yüzde 4,6 civarında olan büyüme hızının, 2008 yılında yüzde 1,5-2 civarına kadar düşebileceği tahmin edilen raporda, 2009'da ise küçülme beklentilerinin bulunduğu, bu yıl Türkiye'nin finansman ihtiyacının karşılanmasında IMF anlaşmasının büyük rolü olacağı kaydedildi.


"Dış finansman Türkiye'nin yumuşak karnı olmaya devam ediyor"

Deloitte Türkiye Yönetici Ortağı ve Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Gürer, konuya ilişkin değerlendirmesinde, Türkiye ekonomisinin yeni yılda zorlu bir dönemece girdiğini belirterek, şunları kaydetti: ''Eylül raporumuzdan bu yana piyasalarda son derece belirsiz bir dönem yaşandı. Geçen yılın son çeyreğinden itibaren büyümenin eksiye dönmesi bekleniyor. 2009 dünya için olduğu gibi, Türkiye için de zor bir yıl olacak. Türkiye'nin tekrar büyüme sürecine girebilmesi için doğru politikaların uygulanması gerekiyor. Özellikle dış finansman Türkiye ekonomisinin yumuşak karnı olmaya devam ediyor. Doğru adımları attığımız takdirde, Türkiye olarak bu küresel krizi mümkün olan en az hasarla atlatıp yolumuza devam edebileceğimizi düşünüyoruz.''