40 yaş üstü her beş kişiden biri KOAH hastası

Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Toraks Derneği 2. Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu, KOAH olarak bilinen açık adı Kronik Tıkayıcı Akciğer Hastalığı olan sorunun, nefes yollarında mikrobik olmayan bir iltihaplanmaya bağlı gelişen ilerleyici bir akciğer hastalığı olduğunu söyledi.

KOAH'ın oluşumunda en önemli risk faktörlerinin tütün kullanımı, evlerde kullanılan odun, tezek, kök benzeri yakıtlardan çıkan duman gibi ev içi hava kirliliği, çeşitli gaz ve tozlara çevresel veya mesleki maruziyet olduğunu ifade eden Yorgancıoğlu, hastalığın müzmin bronşit ve amfizem olarak da bilindiğini belirtti.

Yorgancıoğlu, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, KOAH'ın tüm dünyada yaklaşık 50 milyon insanı etkilediğini ve her yıl 3 milyon kişinin bu hastalık nedeni ile yaşamanı yitirdiğini kaydetti. DSÖ'nün 2030'da KOAH'ın tüm dünyada en önemli ölüm nedenleri arasında 3. sırada olacağını öngördüğünü ifade eden Yorgancıoğlu, "Son çalışmalar dünyada KOAH'lı hastaların ancak yüzde 25-50'sinin tanı aldığını göstermiştir. Türkiye verilerine göre, ülkemizdeki en önemli ölüm nedenleri arasında 3. sırada olan KOAH'ın görülme sıklığı 40 yaş üstü yetişkinlerde yüzde 20'dir. Bir diğer deyişle toplumumuzda 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH vardır" diye konuştu.

Yorgancıoğlu, "On KOAH hastasının sadece birinin hekime başvurduğunu ve doğru tanı alabildiğine" işaret ederek, şunları kaydetti: "Bu durumda, ülkemizde bulunan 3-5 milyona yakın KOAH'lı hastanın sadece 300-500 bini kendisinde hastalık olduğunu bilmektedir. Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken tanısını ve etkin tedavisini güçleştirmektedir. Oysa basit ve ağrısız bir test olan 'Nefes ölçüm testi' ile kişinin KOAH olup olmadığı kolayca saptanabilmektedir. KOAH'ın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte olan ya da meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs hastalıkları hekimi tarafından görülüp bu testi yaptırmak gerekir."

Duygusal etki yaratabiliyor

KOAH hastalığının en erken belirtilerinden birinin, günlük yaşamdaki aktivitelerin eskiden olduğu kadar kolay yapılamaması olduğunu anlatan Yorgancıoğlu, merdivenleri çıkarken yarı yolda durulması ve yeniden toparlanarak ya da yürüyüş sırasında dinlenilmesi ile kendini gösterdiğini söyledi. KOAH'ın etkisinin, hastalığın şiddet derecesine bağlı olarak, herkesi farklı etkilediğine dikkati çeken Yorgancıoğlu, şöyle devam etti: "Hastalık hafif şiddette ise yürüyüş, egzersiz, alışveriş yapma ve diğer boş zaman faaliyetlerinde zorluk yaşandığı görülür. Şiddet arttıkça, giyinmek, banyo yapmak ve hatta saç taramak gibi son derece basit aktiviteler bile nefessiz bırakabilir. Öte yandan KOAH, yaşam şekli üzerinde etki yarattığı için, duygusal anlamda da acı çekmeye yol açabilir. Depresyon, mutsuzluk, kontrol kaybı hissi veya sebepsiz korku ve endişe duymak ve kolayca paniğe kapılmak gibi etkiler görülebilir."