5 yıl sonra rapor: Pilotlar kusurlu

Türbetepe'de 7'si mürettebat 57 kişinin ölümüyle sonuçlanan uçak kazasıyla ilgili hazırlanan 18 sayfalık bilirkişi raporu, Isparta Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi.

Raporda, ''Uçuş yönüyle yapılan tespitler'' bölümünde pilotların planlama hatası yaparak seyrüsefer cihazlarına yanlış veri girdikleri ve bunun sonucunda uçağın 223 derece istikameti yerine 253, 257 ve 273 derece uçuş istikametinde uzaklaştığı ve normalden daha fazla hız ile alçalıp dönüş çapının da normalden fazla olduğu belirtildi.

Kazanın taksirli olarak birden fazla kişinin kusurlu davranışıyla meydana geldiği ve birden fazla kişinin ölümüne sebep olma fiili kapsamında olduğunun kaydedildiği raporda ''Maktul pilotlar Serhat Özdemir ve Tahir Aksoy, yanlış durum muhakemesi yaparak, olması gereken rotaların dışında başka bir rotada alçalış yapmaları nedeniyle kazanın meydana gelmesinde 'asli kusurlu' olarak tespit edilmişlerdir'' denildi.

Ayrıca raporda Dünyaya Bakış (World Focus) Hava Taşımacılığı AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Zeynel Gündoğ ve Atlasjet Yönetim Kurulu Başkanı Ali Murat Ersoy'un Yönetim Kurulu Başkanı olarak uçakların güvenliği ve denetimi konusunda görevli olmadığından herhangi bir sorumluluğun bulunmadığı ifade edildi.

Kaza döneminde Atlasjet Genel Müdürü Tuncay Mustafa Doğaner ile Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şerif Erbilgin ilgili olarak da uçakta var olan eksikliklerin kontrolünün yapılıp yapılmadığını denetlemekle yükümlü olduğu ve bu yükümlülüğü ihmal ettikleri gerekçesiyle ''tali kusurludur'' ifadelerine yer verildi.

Dönemin Sivil Havacılık Genel Müdürü Ali Arıduru ve Genel Müdür Yardımcısı Oktay Erdağı için de ''Gerekli yükümlülükleri yerine getirdikleri tespit edildiği için herhangi bir cezai sorumlulukları yoktur'' diye görüş bildirildi.

Dünyaya Bakış Hava Taşımacılığı AŞ Genel Müdürü Aydın Kızıltan'ın da GPWC cihazı gibi uçakta var olan eksikliklerin kontrolünün ve pilotların eğitiminin yapılıp yapılmadığını denetlemekle yükümlü olduğu, bu yükümlülüğü ihmal ettiği ve kazanın meydana gelmesinde ''tali kusurlu'' bulunduğu belirtildi.

Sanıklardan uçak teknisyeni Reşat Atalay'ın arızalı cihazı takan teknisyen olduğunu gösterir kanıt bulunmadığı için ve Sivil Havacılık Genel Müdürü Ali Arıduru ile kaza döneminde yardımcısı Oktay Erdağı'nın cezai sorumluluklarının bulunmadığı kaydedildi.

Dünyaya Bakış (World Focus) Hava Taşımacılığı AŞ Genel Müdürü Aydın Kızıltan'ın ise uçaktaki eksikliklerin kontrolünü yapmadığı ve pilotlara yeterli eğitim verilmediği gerekçesiyle ''tali kusurlu'' bulunurken, eğitmen pilot Faruk Çağımnı ile aynı şirketin teknik müdürü İsmail Taşdelen de ''tali kusurlu'' olarak raporda yer aldı.

Raporda, diğer sanıklardan Dünya Havacılık (World Focus) Hava Taşımacılığı AŞ Bakım Müdürleri Fikri Zafer Dinçer, Şahin Tufan, uçak mühendisi Yavuz Yaşar, teknisyenler Necati Küçük, Fevzi Yavuz ve Sinan Sevinç'e de cezai sorumluluklarının tespit edilemediği ifade edildi.

Teknik açıdan belirlenen kusurlar

Turkısh Teknik Elektronik yüksek mühendisi Ahmet Ufuk Güneş, uçak mühendisi Umut Berkbay, hukukçu Mustafa Cem Artekin, Andolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu Baş Pilot Önder Özler, Anadolu Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ertan Çınar, Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serdar Dalkılıç, Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Karakehya imzalı hazırlanan bilirkişi raporunda uçağın düşüşüyle ilgili teknik açıdan belirlenen hususlar şu şekilde belirtildi:
''Kaza kırım raporundan elde edilen verilere göre, cihaz açıldığında, üzerine kayıt yapılan bantın dönüşünü engelleyecek şekilde aktarım organlarında problem tespit edilmiş, ayrıca bant çözümlendiğinde üzerindeki kaydın 9 gün önceki 21 Kasım 2007 tarihli başka bir sefere ait olduğu belirlenmiştir. Uçağın sefere verilebilmesi için üzerinde çalışır vaziyette minimum sayıda bulunması gereken komponent ve sistem tanımlamalarını yapan MEL'e (Minimum Eguipment Lis) göre CVR (Kokpit ses kayıt cihazı), üç uçuş günü içinde tamir edilerek faal hale getirilmelidir ki bu üç günlük süre zarfından da FDR (uçuş verileri kayıt cihazı) faal durumda olmalıdır. Aksi takdirde CVR çalışmıyorken uçak ''NO GO'' dur, yani uçamaz.''

Raporda hazırlanan bulgulara göre, uçamaz haldeki uçağın uçuşa verildiği vurgulandı. Ayrıca raporda, Honeywell firması tarafından yapılan analiz sonucunda ulaşılan şu verilere de yer verildi:
''Son uçuşta kalkıştan önceki 30 dakikalık süreç içerisinde EGPWS (yere inişi gösteren) cihazın arızası kayıtlanmıştır. Ünite içinde EGPWS bilgisayarının uçuş ekibine uyarı ve alarm, sesli mesaj oluşturan ve bildiren ses üretici donanımının çalışmadığına yönelik arıza bilgisi bulunmuştur. Bu arızalı cihaz 20 Kasım 2007 tarihinde TC-AKN tescil işaretli başka bir uçaktan sökülüp bu uçağa takılmıştır. Cihaz arızalı olarak belirtilmiş buna rağmen kaza tarihine kadar hava aracı uçuş ve bakım kayıt defterine herhangi bir arıza kaydı not düşülmemiştir.''

17 sanığın yargılandığı uçak kazası ile ilgili davanın 14'üncü duruşması yarın Isparta Ağır Ceza Mahkemesinde görülecek. Duruşmada, bu rapor değerlendirilecek.