AB ile seçim pazarlığı

Seçimler öncesinde AB’yi yanına almak isteyen Ankara, mültecilerin gelişini acilen durdurmak isteyen Brüksel’e şart üstüne şart sıraladı. Bunun son örneği ise, Türkiye’yi sert dille eleştirecek olan İlerleme Raporu’nun 1 Kasım seçimleri sonrasında açıklanması talebi oldu.

AB Komisyon’un sunduğu Eylem Planı’nın öngördüğü hükümler için ise AB Konseyi karar almadı. AB, birkez daha kendisi için bağlayıcı olmayan bir metin ile mülteci yükünü Türkiye’ye yıkmayı hedeflerken, Ankara, AB rüzgarıyla seçimlere gitmek istiyor. Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu da, “AB, Türkiye’yi taktik nedenlerle işbirliği yapılacak bir ülke gibi görürse onlarla işbirliğimiz sınırlı olur” dedi.

Merkel, AB düzenini bozdu

Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olduğunu gizlemeyen Almanya Şansölyesi Angela Merkel, yarın (pazar) günübirlik bir ziyaret için İstanbul’a gelecek. Merkel’in ziyareti öncesinde tamamlanmasını istediği metnin müzakerelerini ise geç saatlere kadar yine bir Alman olan AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans yürüttü. Brüksel’den gelen ‘uzlaşma sağlandı’ haberlerine karşın Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu, “Plan nihai değil” dedi. AB Bakanı Beril Dedeoğlu’nun da pazartesi günü Brüksel’e gideceği öğrenildi. İşte Türkiye ile AB arasında kıran kırana pazarlığa neden olan mülteci akınını durdurmaya yönelik eylem planındaki son aşama:

O paranın da garantisi yok

* 3 milyar Avro’nun garantisi yok: AB, öncelikle Türkiye’ye katılım için ayırdığı 500 milyon Avro’dan mülteci yükünü Türkiye’ye bırakmayı önerdi. Pazarlıklar sonunda bu miktar 3 milyar Avroya çıkartıldı. Bu paranın 1 milyar Avrosu AB bütçesinden, 2 milyar Avrosu ise üye ülkelerin ulusal bütçesinden karşılanacak. Ancak AB Konseyi’nin, 15 Ekim tarihinde aldığı karar bu miktarı öngörmüyor.

* Harcama yetkisi Türkiye’de değil: AB’nin taahhüt ettiği bu miktarın nasıl harcanacağı konusunda taraflar bir çalışma grubu kurulmasında anlaştı. Ancak Türkiye’nin isteği paranın harcanmasına kendisinin karar vermesi, ihaleleri tek taraflı açmasıydı.

Suriyeliler geri gelecek

* Türkiye tutacak: Anlaşma, Türkiye’ye mültecileri kendi topraklarında tutma ve AB sınırları içerisine girdiklerinde de ‘güvenli bölge’ olduğu için Türkiye’ye geri gönderme yükü getiriyor.
Türk hükümetinin sözünü tutup tutmadığı AB tarafından denetlenecek, mültecilerin tanımı, geri gönderme işlemleri, terörizm kuşkulu olanlar hakkında istihbarat paylaşımı ve kaçakların sınır ötesi takibi birçok konuda da Türkiye, 2013 yılında Geri Kabul Anlaşması ile taahhüt ettiği ancak adım atmadığı alanlarda harekete geçmek zorunda kalacak. Yani AB’ye yasadışı yolla geçen her Suriyeliyi geri kabul etmek zorunda kalacak.

5 başlık açılsın talebi

* Fasıl pazarlığı: AB kaynakları, Türkiye’nin ilk etapta 3 faslın açılmasını istediğini ancak bunun sayısının son hafta 5’e çıktığını belirtti. 

* Zirve daveti: Türkiye, katılım müzakerelerine başladıktan sonra uzun süre AB Zirvelerine davet edildi ancak son 3 yıl içerisinde devlet başkanlarının zirvelerine Türkiye ve diğer aday ülkeler çağrılmadı. Bu defa Ankara’nın talebi, “yılda en az bir defa devlet başkanı düzeyinde” zirvelere çağrılmak. 

* Raporu erteleyin: Her yıl yayınlanan İlerleme Raporu, 14 Ekim’de açıklanacaktı, ilk etapta bu tarih 21 Ekim’e ertelendi. Brüksel’deki son bilgilere göre, şimdi Türkiye’ye sert eleştiriler getirecek bu raporun 1 Kasım seçimleri sonrasında açıklanması bekleniyor.