ABD, Çin'i "en baskılayıcı stratejik tehdit" görüyor

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Donanması, Deniz Piyadeleri ve Sahil Güvenlik Komutanlıkları, 17 Aralık'ta ortak bir rapor hazırladı. "Denizde Avantaj - Tüm Etki Alanında Entegre Deniz Gücü ile Hakimiyet" başlıklı rapor, ABD Deniz Piyadeleri Komutanı General David H. Berger, ABD Donanma Komutanı Amiral Michael M. Gilday ve ABD Sahil Güvenlik Komutanı Amiral Karl L. Schultz tarafından imzalanmış.

Üçlü-görev stratejisi niteliği taşıyan rapor, dünya okyanuslarının, ABD'nin ulusal güvenliği ve refahında hayati bir rol oynadığını belirterek, ABD'ye bu alanda rakip ve tehdit olan Çin ile Rusya'ya karşı yapılması gerekenleri öneriyor.

RAPORUN İKİ SAPTAMASI

Raporun dikkat çeken iki temel saptaması var:

1. ABD için Rusya ve Çin, denizde "kararlı rakipler" haline geldi.

2. ABD için Çin "en baskılayıcı uzun vadeli stratejik tehdit" durumunda.

Nitekim rapor daha girişte, Çin'in "ABD'nin denizcilik gücünün kalbini hedefleyen bir strateji ve revizyonist yaklaşım uyguladığını" ifade ediyor.

RAPORA GÖRE ÇİN

Çin'i "en baskılayıcı uzun vadeli stratejik tehdit" ilan eden rapor, şu değerlendirmeyi yapıyor: "Çin, uzun vadede ekonomik ve askeri potansiyeli nedeniyle ABD'ye kapsamlı meydan okuyabilecek tek rakip."

Rapor, Çin'in şu altı amacı olduğunu iddia ediyor:

1. Uluslararası denizcilik yönetimini aşındırıyor.

2. Geleneksel lojistik merkezlere erişimi engelliyor.

3. Denizlerin özgürlüğünü kısıtlıyor.

4. Kilit noktaları kontrol etmeye çalışıyor.

5. ABD'nin bölgesel anlaşmazlıklara müdahil olmasını engellemeye çalışıyor.

6. ABD'nin dünyanın dört bir yanında tercih edilen ortak olma konumunu bozmayı amaçlıyor.

RAPORA GÖRE RUSYA

Rapor, Rusya'nın ise ordusunun modernizasyonunu sürdürdüğüne dikkat çekiyor ve Moskova'nın nükleer ve gelişmiş füze sistemlerine, saldırı ve güdümlü füze denizaltılarına, bombardıman uçaklarına, füze fırkateynlerine, savaş uçaklarına, havadan havaya füzelere ve son teknoloji ürünü hava savunma sistemlerine öncelik verdiğini belirtiyor.

Rapor, Rusya konusunda şu çekinceleri dile getiriyor:

1. Rusya, ihtilaf halinde Washington veya Avrupa başkentlerine karşı siber ya da kinetik saldırılarda bulunabilir.

2. Denizaltı iletişim kablolarına saldırarak küresel ekonomide ciddi etkilere neden olabilir.

3. Nükleer silah kullanımının savaşta yenilgiyi önleyebileceği veya misillemeyi engelleyebileceği konusunda kumar oynayabilir.

HEDEF: KUŞAK VE YOL İNİSİYATİFİ

36 sayfalık raporun ruhuna işleyen temel konunun, Çin'in Kuşak ve Yol İnisiyatifi'nden ABD'nin duyduğu rahatsızlık olduğu görülüyor.

ABD'ye göre bu proje ile Çin hiç olmadığı kadar geniş bir alana yayılıyor: "Çin'in Tek Kuşak Tek Yol girişimi, denizaşırı lojistiğini genişletiyor ve kuvvetlerinin kutup bölgeleri, Hint Okyanusu ve Atlantik Okyanusu da dâhil olmak üzere kıyılarından daha önce hiç olmadığı kadar uzağa hareket etmesini sağlayacak altyapıyı temel alıyor."

ABD AGRESİF STRATEJİ UYGULAMAK İSTİYOR

CRI Türkçe'de yer alan analize göre, ABD Donanması, Deniz Piyadeleri ve Sahil Güvenlik Komutanlıkları, 36 sayfalık raporuyla, Çin ile Rusya'nın denizdeki revizyonist yaklaşımlarının, ABD'nin çıkarlarını tehdit ettiğini, ittifakları ve ortaklıkları baltaladığını, uluslararası düzeni bozduğunu savunuyor.

Rapor, Çin ve Rusya'nın bu eğilimlerinin bugünden kontrol edilemediği takdirde, önümüzdeki 10 yıl içinde Deniz Kuvvetlerinin ABD'nin denizdeki avantajını sağlamak ve ulusal çıkarlarını korumakta yetersiz kalacağını belirtmektedir.

Peki, rapor neler öneriyor? Raporda ABD'nin yapması gerekenler altı başlıkta önerilmiş:

1. ABD'nin ittifaklarının ve ortaklıklarının, Çin ve Rusya'ya karşı temel stratejik avantajı olmaya devam ettiği belirtilerek, geliştirilmesi öneriliyor.

2. Savaş dışı faaliyetlerin stratejik düzeyde ABD yararına etkiler sağlayacağı savunuluyor.

3. Caydırıcılığı sürdürmek ve rekabetin çatışmaya dönüşmesini önlemek için kritik askeri avantajların korunması gerektiği vurgulanıyor

4. Saldırganlığın caydırılması için ABD'nin müttefikleriyle birlikte sürekli ileriye hareket etmesinin zorunlu olduğu belirtiliyor.

5. Düşmanın denizi kullanmasını önlemenin yolunun, çatışmalı denizlerin kontrolünden geçtiğine dikkat çekiliyor.

6. Denizde avantaj sağlamanın, modernizasyondan geçtiğini kaydediliyor. ABD'nin stratejik üstünlüğünü korumak için daha küçük ve daha iyi manevra kabiliyetine sahip ve uzaktan kumanda edilebilen gemilere dayanan bir deniz kuvvetleri modernizasyonunu planlaması yapması gerektiği vurgulanıyor.

Özetle rapor, zamanın ABD'nin aleyhine, Çin ve Rusya'nın lehine olduğu gerçeğinden hareketle, ABD'nin iş işten geçmeden, denizde Çin ve Rusya'ya karşı daha agresif strateji izlemesi gerektiğini, bunun yolunun da güçlü bir donanma ile denizlerin kontrolünden geçtiğini savunmaktadır.

Bu arada bitirirken belirtelim: Bu rapordan iki hafta önce, 3 Aralık'ta, ABD Kongresi için 54 sayfalık bir başka Çin raporu hazırlandı. O raporda da kapsamlı bir şekilde Çin Deniz Kuvvetlerinin modernizasyonu incelendi.

Mehmet Ali Güller