ABD Kongresi’nin basılmasının ardından tartışılan 25’inci madde neyi içeriyor?

ABD basınında çıkan haberlerde Trump, Kongre baskınından sorumlu tutuldu. NY Times gazetesi ise Trump’ın kendisi için özel af hazırlığında olduğunu öne sürdü. Demokrat birçok isim, Pence'e Anayasa'nın 25’inci ek maddesini kullanarak, Trump'ın bir an önce görevden alma çağrısında bulundu. Bu çağrıda bulunan en önemli isimler olarak ise Demokratların Senato lideri Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi öne çıktı.

Pelosi yaptığı açıklamada, “Senato Demokrat liderine ve Başkan Yardımcısına, 25’inci ek maddeyi devreye sokarak bu Başkanı görevden almaya çağırıyorum” dedi.

PELOSİ’DEN TRUMP’A ÇOK TEHLİKELİ BİR KİŞİ

Pelosi, Trump'ı “göreve devam etmemesi gereken çok tehlikeli bir kişi” olarak nitelendirdi. 25’inci ek maddeyi uygulanıp uygulanmayacağını görmek için ne kadar bekleyeceği sorulan Pelosi, “Sadece 13 gün kalsa da ABD için herhangi bir gün bir korku gösterisi olabilir” dedi.

Başkan Yardımcısı Mike Pence’e harekete geçmesi için ne kadar süre vereceği sorulan Pelosi, “Ne kadar çabuk cevap vereceğini bilmiyorum, göreceğiz. Bu hızlı olabilir. Başkan Yardımcısından bir cevap almanın uzun süreceğini sanmıyorum. Ya evet olacak ya da hayır olacak” ifadelerini kullandı.

ANAYASA'NIN 25’İNCİ EK MADDESİ NEDİR?

ABD Anayasası'nın 25’inci ek maddesi, bir ABD başkanının görevini yerine getiremeyeceğine kanaat getirilmesi durumunda, başkanın görevden alınarak yerine başkan yardımcısının geçici olarak görevi devralmasını içeriyor. Maddenin uygulanması için ise Pence'in başkanı görevden alma kararına kabine üyelerinin salt çoğunluğunun destek vermesi gerekiyor. Pence'in böyle bir atması durumunda ise, Trump'ın Kongreye bir mektup göndererek karara itiraz etme hakkı bulunuyor. Pence ve kabine üyelerinin ise bu kararı savunmaları için 4 gün süresi bulunuyor.

4 günlük sürenin sonunda Kongre bir oylama yapıyor ve her iki kanattan da 3'te 2'sinin desteğini alması durumunda Trump, görevden alınabiliyor. Bu da karara 67 Senatör ve 290 Temsilciler Meclisi üyesinin destek vermesi gerektiği anlamına geliyor. Ayrıca, kabine yerine Kongre de başkanın görevini yapıp yapamayacağını değerlendirmek üzere kendi bünyesinde bir ekip de kurabiliyor.

Ancak Amerikan medyasına yansıyan haberlerde Pence'in bu yönde bir adım atmayı düşünmediği belirtildi.

AZİL SÜRECİ NASIL İLERLİYOR?

ABD Anayasasına göre, "vatana ihanet, rüşvet ve diğer büyük suç ile kusurlu davranışları sergileyen" başkan ya da federal hükümetin sivil memurları yargılanabiliyor. Bu süreç için ilk adımda Temsilciler Meclisi Adalet Komitesine başvuru yapılıyor, başvuru komitede kabul edilirse Temsilciler Meclisinde oylamaya sunuluyor. Dava taslağı, Temsilciler Meclisi üyelerinin salt çoğunluğunun kabul oyunu alması durumunda, Senato'ya gidiyor ve söz konusu kişinin yargı süreci başlıyor.

Yüksek Mahkeme Başkanı tarafından denetlenen bu süreçte, Temsilciler Meclisindeki bir grup milletvekili savcılık görevini, Senato ise jüri görevini görüyor. Yargılanan Başkan ya da federal memurun ise bir savunma avukatı bulunuyor.

Yargılama sürecinin sonucunda Senato'da bir oylama yapılıyor. Bu oylamada senatörlerin üçte ikisinin (en az 67) yargılanan ABD başkanını suçlu bulması durumunda başkan görevinden azlediliyor ve yerine başkan yardımcısı görevi devralıyor.

Kaynak: NY Times, AA,İHA