ABD sandık başında: İşte ilk sonuçlar

ABD bugün yeni başkanını belirleyecek. Amerikalıların, şimdiki başkanları Barack Obama ile mi yola devam etmek istediği, yoksa ABD'nin 45'inci başkanını mı seçeceği günün sonunda belli olacak.

VİDEO: ABD SANDIK BAŞINDA

FOTOGALERİ: ABD'DEN SEÇİM MANZARALARI

Bunun yanında, halk, ABD Kongresi'nin Temsilciler Meclisi kanadının tamamı, Senato'da 100 üyeden 33'ü, bazı valilikler için de sandık başına gidecek. Bugünün sonunda, ABD Kongresi'ndeki sandalye dağılımları da yenilecek.

Üç farklı saat dilimi olan ülkede, oy verme işlemleri eyaletlerin bulunduğu saat dilimine göre saat 07.00'de başlayacak ve eyaletlere göre 18.00 ile 20.00 saatleri arasında kapanacak. Doğu yakasının saat dilimi esas alındığında, sandık kapanma işlemleri saat 18.00'de başlayıp, eyaletlere göre gece yarısına kadar sürecek. Dolayısıyla, 300 milyon Amerikalı akşam saatlerinden itibaren televizyonlarının karşısına kilitlenecek.

ABD'de 34 eyalet ile başkent Washington'da 30 milyondan fazla seçmen 6 Kasım'ı beklemeden oylarını kullandı. Erken oylar da bugün sayılacak ama bazı eyaletler, oy kullananların hangi partiye kayıtlı olduğunu açıklamıştı. Buna göre, erken oy kullananlar arasında Demokrat seçmenler, kritik eyaletlerin çoğunda Cumhuriyetçi seçmenlerden daha fazla.

 

Son dakikaya kadar miting

Başkan adaylarının da son ana kadar seçim çalışmaları sürecek. Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Mitt Romney, son dakikada aldığı bir kararla, seçim günü bile Ohio ve Pennsylvania'yı ziyaret edecek. Obama ise günü Chicago'da geçirecek, bir dizi radyo ve televizyon mülakatları üzerinden ''salıncak eyaletler''deki seçmenlere seslenecek.
Günün sonunda iki aday, seçim sonuçlarını memleketlerinden takip edecek.

Obama, seçim kampanyasının merkezi olan Illinois eyaletinin Chicago kentinde, Romney ise yine kampanya merkezi olan, daha önce valilik yaptığı Massachusetts eyaletinin Boston kentinde seçim sonuçlarını izleyecek. İki aday da seçim sonunda, zafer veya yenilgi mesajlarını buradan verecek.

Obama ve Romney, seçim kampanyasının son gününde de kritik eyaletleri turladı. Obama, gün içinde Wisconsin, Ohio ve Iowa'da rock yıldızı Bruce Springsteen'in eşlik ettiği mitingler düzenledi. Obama'nın 2012 seçim kampanyasının son durağı, 2008 yılında partisinin ön seçimlerinde galip geldiği ve Beyaz Saray yolunu açan zafer olarak nitelendirilen Iowa oldu.

Romney ise Florida, Virginia, Ohio ve New Hampshire'da mitingler düzenledi. İki aday da son gün mesajlarında, destekçilerini oy kullanmaya çağırdı, bağımsız seçmenleri kendi taraflarına çekmeye yönelik çaba sergiledi.

 

270'i bulan başkan

ABD seçim sistemine göre başkan adayının, başkan olabilmesi için çoğunluğun oyunu alması yeterli değil. Federal yönetim yapısı üzerine kurulu ülkede, seçim mantığı, her eyaletin, başkanı ayrı ayrı seçmesi üzerine olduğundan, eyaleti kazanan başkan adayı, o eyaletin nüfus yoğunluğuna göre belirlenen seçici delegelerin tamamını da kazanmış oluyor. Böylece, seçici delegelerde çoğunluğu alan, ülkenin de başkanı oluyor. Bu nedenle de yarın herkes, Demokrat Parti'nin başkan adayı ve ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Mitt Romney'nin, halkın ne kadar oyunu aldığına değil, hangi eyaletleri kazandığına kilitlenecek.

Bu kapsamda, toplamı 538'i bulan seçici delegelerin eyaletlere göre dağılımı şöyle: ''California 55, Teksas 38, New York 29, Florida 29, Illinois 20, Pennsylvania 20, Ohio 18, Georgia 16, Michigan 16, North Carolina 15, New Jersey 14, Virginia 13, Washington 12, Massachusetts 11, Arizona 11, Tennessee 11, Indiana 11, Minnesota 10, Maryland 10, Missouri 10, Wisconsin 10, Colorado 9, South Carolina 9, Alabama 9, Kentucky 8, Louisiana 8, Oklahoma 7, Connecticut 7, Oregon 7, Arkansas 6, Mississippi 6, Utah 6, Kansas 6, Nevada 6, Iowa 6, West Virginia 5, Nebraska 5, New Mexico 5, Idaho 4, Maine 4, Rhode Island 4, Hawaii 4, New Hampshire 4, Vermont 3, Delaware 3, Montana 3, Alaska 3, North Dakota 3, South Dakota 3, Wyoming 3, Washington DC 3''.

 

Şimdilik 243'e 206

Bazı eyaletler renklerini şimdiden belli ettiğinden, son tahminlere göre, Obama'nın şimdiden toplam 243 delegeyi, Romney'nin de 206 delegeyi kazanması yüksek ihtimal. Sonucu kestirilemeyen delege sayısı 89. Ayrıntılara bakıldığında, Obama'nın kazanmasına kesin gözüyle bakılan delege sayısı 186, bunun yanında Obama'ya eğilimli eyaletlerden de toplam 57 seçici delege geleceği düşünülüyor. Romney'nin almasına garanti gözüyle bakılan delege sayısı 159, Romney yanlısı duran eyaletlerden gelmesi beklenen delege sayısı da 47.

Eyaletlerden gelecek sonuçlara dair matematik hesaplarında sürpriz olmazsa, en az 270'e ulaşabilmeleri için Obama'nın 27, Romney'nin de 64 delegeye ihtiyacı var. Bu noktada, Florida, Ohio, Iowa, Virginia, Wisconsin, Colorado ve New Hampshire, ''kararsız'' olmaları nedeniyle seçimin kaderini belirleyecek eyaletler olacak.

Obama'nın, sandıkları ilk açılan eyaletlerden olan Florida, Ohio ve Virginia'dan herhangi ikisini alması halinde, seçim sonuçları daha ülke genelinde oy sayımı devam ederken neredeyse belli olacak, aksi durumda, yarış son dakikaya kadar uzayacak.

Amerikalılar, 7 Kasım sabahına birbirinden farklı iki gelecek vaadinden biriyle uyanacak. Çünkü, Obama ve Romney'in sağlıktan eğitime, sosyal yardımlardan ekonomiye, hemen hemen tüm görüşleri birbirinden farklı, hatta zıt. Aylardır seçimle yatıp seçimle kalkan Amerikalılar, 7 Kasım sabahından itibaren normal yaşamlarına dönebilecek.

İlk sonuçlar New Hempshire eyaletinden geldi

ABD başkanlık seçiminde, New Hampshire eyaletinin iki köyünden gelen ilk sonuçlara göre Başkan Barack Obama önde. Başkanlık seçiminde 1948 yılından bu yana ilk kez oy kullanmanın heyecanını yaşayan Dixville Notch ve Hart's Location sakinleri oylarını kullanmak için gece yarısı sandık başına gitti. Dixville Notch'daki 43 saniye süren oylamanın ardından Obama ile Romney'e beşer oy çıktı. Hart's Location'da ise 5 dakika 42 saniye içinde kullanılan 33 oydan 23'ünü Obama, 9'unu Romney ve birini de Özgürlükçü Parti adayı Gary Johnson aldı.

Başkanlarını seçmek için gün doğarken kuyruğa girdiler

Amerikalılar, başkanlarını seçmek için daha gün doğarken kuyruğa girdi. Başkent Washington'da, vatandaşlar, mesai günü olduğundan, iş yerlerine gitmeden önce oy kullanmaya çalıştı. Bu nedenle de daha gün yeni doğarken seçim merkezlerinin önünde uzun kuyruklar oluştu.

Oy kullanmak için merkeze gelenlerden Dixie adlı bir Amerikalı seçmen, gün içerisinde kuyrukların daha uzun olacağını düşünerek, şimdiden oy vermeye karar verdiğini söyledi. Hemşire olarak görev yaptığını belirten Dixie, uzun mesai saatlerinde çalışması nedeniyle de erkenden gelip oyunu kullanmak istediğini dile getirdi.

Kathy adlı bir diğer Amerikalı da çalıştığını ve oy kullanmak için mesai saatinin bitmesini beklemek istemediğini kaydederek, ''Oyumu kullanabildiğimden emin olmak istedim'' dedi. Adam ve Callie adlı çift de işe gitmek zorunda olduklarını ancak aynı zamanda buraya gelip demokratik işleyişe katılmaya da çok önem verdiklerini belirtti. Çift, ''Bu yüzden de sabah 6'da gelip oy verdik. Oy vermek bizim için çok önemli'' diye konuştu.

 

Seçim gününün ilk oyları geceyarısında kullanıldı

Öte yandan, yerel saatle geceyarısından sonra, geleneksel bir uygulama çerçevesinde, New Hampshire eyaletinin iki küçük kasabasında, seçim gününün ilk oyları kullanıldı ve sayıldı. Buna göre, Dixville Notch kasabasındaki sandıktan Obama ve Romney'ye 5'er oy çıkarken, Hart's Location'da da Obama 23, Romney 9, Özgürlükçü Parti adayı Gary Johnson da 1 oy aldı. İlk oyu kullanan Dixville Notch kasabasında adayların ilk kez eşit oy aldığı görüldü. 1948'den itibaren bu iki kasaba seçimlerde ilk oy kullanılan merkezler.

 

Obama kampanyası kapı kapı dolaşıyor

Öte yandan, Obama kampanyasının, Amerikalıları sandık başına teşvik etmek için kapı kapı dolaştığı öğrenildi. Buna göre, kampanya gönüllüleri, Demokrat olduğunu bildikleri, ancak genellikle oy kullanmadıklarını tespit ettikleri kişilerin kapılarının önlerine sabahın erken saatlerinde gidip, ''oyunuzu kullanmayı unutmayın'' diye not yapıştırıyor.