ABD, silah ambargosunu kaldırmasının ardından Rum Yönetimi ile askeri işbirliğine kapı açtı

Dikkatlerin Libya’da giderek yükselen tansiyona çevrildiği sırada Washington’dan Kıbrıs hamlesi geldi. ABD, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ordusuna askeri eğitim verilmesi planını duyurdu. Ankara ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden (KKTC) karara sert tepki yükseldi. Doğu Akdeniz’de etkinlik, enerji mücadelesi sürerken Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin Ankara’ya baskıları artıyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, önceki gün “güvenlik ilişkilerini genişletme” çerçevesinde ilk kez GKRY’ye askeri eğitim ve öğretim için fon sağlayacaklarını açıkladı.

Bakanlıkta gazetecilere yaptığı açıklamada Pompeo, “Bu, Doğu Akdeniz’de istikrarı sağlamak için bölgedeki kilit önemdeki ortaklarımızla ilişkilerimizin geliştirilmesi çabalarımızın bir parçasıdır” dedi. İşbirliğinin yabancı ülke güçlerinin eğitimini, Amerikan ordusuyla müşterek çalışacak dost ülkelerin artırılmasını içeren ABD Uluslararası Askeri Eğitim ve Talim Programı’nın (IMET) parçası olacağı kaydedildi.

‘OLUMSUZ ETKİLER’

KKTC Cumhurbaşkanlığı’ndan ABD’ye tepki açıklamasında Doğu Akdeniz’de yükselen gerilime işaret edildi. “Tüm ilgili tarafların müdahil olduğu kapsamlı bir diyalog ve işbirliği yerine, ABD ile GKRY arasında ikili askeri faaliyetlerin artırılmasıyla bölgesel istikrara nasıl fayda sağlanacağı anlaşılır değildir” denildi.

Gerek Kıbrıs Adası’na ait doğal kaynakların yönetimi, paylaşımı gerekse tüm bölgeyi kapsayan konularda tüm paydaşların hak ve menfaatlerini gözetecek şekilde hareket edilmemesinin hem Ada’da iki taraf arasında hem de bölgesel istikrarın sağlanması yönünde sürdürülen çabalara olumsuz etki edeceği uyarısında bulunuldu.

HAKLAR VURGUSU

KKTC Başbakanı Ersin Tatar da ABD’nin planının Kıbrıs konusundaki uzlaşmaz Rum tutumunu daha da artıracak yanlış bir karar olduğunu söyledi. Kıbrıs’taki iki tarafa eşit tutum gösterilmemesinin Birleşmiş Milletler’in ilkelerine ters düştüğünü kaydetti.

Tatar açıklamasında şunları kaydetti: “Türkiye ve KKTC olarak Doğu Akdeniz’deki haklarımızı koruma kararlılığımızı somut adımlarla ortaya koydukça birileri kendi menfaatlerine dokunulduğu için çeşitli karşı oyunlar içine giriyor... O yüzdendir ki, Rum tarafının haklarımızı gasp etmek için girdiği oyunlara ve ittifaklara karşı bizim de Türkiye ile birlikte iki devletli çözüm yönünde adım atmamız, Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını ileri taşımamız, Maraş’ı daha fazla gecikmeden açmamız gerektiğini ifade ediyoruz.”

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, ABD’nin kararına tepki göstererek “İki taraf arasındaki dengeyi gözetmeyen adımların Ada’da güven ortamının tesis edilmesine, Doğu Akdeniz’de barış ve istikrarın sağlanmasına yardımcı olmayacağı açıktır” dedi. ABD’nin 2020 mali yılına ilişkin tahsisat yasaları uyarınca GKRY’yi söz konusu programa dahil ettiğini açıkladığına işaret eden Aksoy, KKTC makamlarının bu konuda ortaya koyduğu tutumu desteklediklerini dile getirdi. ABD Kongresi geçen yıl, GKRY’ye yönelik 1987’den bu yana sürdürdüğü silah ambargosunu sonlandırma kararı almıştı. Kongre’de kabul edilen tahsisatlar yasa tasarısında, ABD’nin belirli koşullar ve sınırlamalar altında GKRY’ye silah ambargosunu kaldırması istenmişti.

“Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji İşbirliği Yasası” olarak da bilinen ve bir bölümünde GKRY, İsrail ve Yunanistan’ın önemine vurgu yapılan tasarıda, ambargodan dolayı GKRY’nin Rusya ve başka ülkelerden silah aldığı, bunun ABD’nin çıkarlarıyla uyuşmadığı kaydediliyor.