ABD'de koronavirüs bağlantılı ölümler siyahlar arasında neden daha yüksek?

New York eyaleti valisi Andrew Cuomo, koronavirüs salgınını "büyük bir eşitleyici" olarak tanımlasa da, veriler siyah hastalar arasında ölümlerin daha sık yaşandığını ortaya koyuyor.

ABD'de 8 Nisan Çarşamba günü itibarıyla Covid-19 sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı 13.000'e yaklaştı.

New York Times gazetesi, pek çok şehir ve eyaletin vaka ile ölüm sayılarını ırka ya da etnik kökene göre sınıflandırmaması nedeniyle genel bir resim çizmek için erken olduğuna, ancak mevcut durumun pek çok yerde siyasetçileri alarma geçirmeye yettiğine dikkati çekiyor.

Siyahlar ile diğer ırklar arasında vaka ve ölüm sayılarına ilişkin orantısızlık, özellikle New Orleans, Chicago ve Detroit gibi siyahların yoğun olarak yaşadığı şehirlerde göze çarpıyor.

New Orleans şehrinin yer aldığı Louisiana eyaletinde hayatını kaybedenlerin yüzde 70'inden fazlasını siyahlar oluşturuyor. Ancak siyahlar nüfusun sadece yüzde 32'sine tekabül ediyor.

Eyaletteki ölümlerin yüzde 40'a yakını Afrika kökenli Amerikalıların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu New Orleans şehrinde yaşandı.

Ortabatı bölgesindeki Chicago, Detroit ve Milwaukee gibi şehirlerde de benzer bir durum söz konusu.

ABD'nin nüfus açısından en büyük 3. şehri Chicago'da siyahlar nüfusun yüzde 30'unu oluşturmalarına rağmen, koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin yüzde 72'si siyah.

BBC Türkçe'nin haberine göre, Chicago'nun ilk siyah kadın belediye başkanı olan Lori Lightfoot, "Bu hepimizi harekete geçirmesi gereken bir uyarı" diyor.

Chicago'nun yer aldığı Illinois eyaletinin genelinde de benzer bir tablo var. Siyahlar eyalet nüfusunun yüzde 15'ini oluşturmalarına rağmen, ölenlerin yüzde 43'üne tekabül ediyorlar.

Illinois kamu sağlığı müdürü Ngozi Esike, "Hepimiz sağlık koşullarındaki farklılığın ırkla da ilişkili olduğunu çok iyi biliyoruz ve aynısı bu virüs için de geçerli olabilir" diyor.

Chicago kamu sağlığı yetkilisi Doktor Allison Arwady gazetecilere yaptığı açıklamada, şehirde yaşayan siyahların beyazlara göre yaşam sürelerinin halihazırda ortalama 8.8 yıl daha az olduğunu söylüyor.

Detroit şehrinin yer aldığı Michigan eyaletinde resmi verilere göre siyahlar nüfusun yüzde 14'ünü oluştururken, koronavirüs vakalarının yüzde 33'ünü, ölümlerinin ise yüzde 40'ını oluşturuyor.

Eyaletteki ölümlerin yüzde 40'ı, nüfusunun yüzde 80'i siyah olan Detroit şehrinde yaşandı.

Wisconsin eyaletinde görülen 86 can kaybının yarıdan fazlası ise Milwaukee'de gerçekleşti.

SİYAHLARIN %20'Sİ EVDEN ÇALIŞABİLİYOR

Ancak ABD basınının uzmanlara dayandırdıkları haberlerine göre bu durum şaşırtıcı değil. Ülkede sağlığa erişim özel sigortalar kapsamında değerlendiriliyor. Uzmanlar, siyahların beyazlara kıyasla gelir seviyelerinin daha düşük olduğunu ve yoksulluk nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimlerinin de daha zor olduğunu ifade ediyor. Ayrıca çoğu siyahın da evden çalışmanın mümkün olmadığı işlerde istihdam edilmeleri de gerekçeler arasında gösteriliyor.

Washington merkezli Ekonomi Politikası Enstitüsü'nün 2017-2018 tarihli çalışmasına göre, beyazların yüzde 30'u evden çalışabilirken, bu oran siyahlarda yüzde 20.

Uzmanlar, siyahların 'ırkçı yaklaşımlar nedeniyle' de gerekli tedaviye erişimde zorluk yaşıyor olabileceklerini söylüyor. Bunun da ölüm oranlarının yüksek olmasında bir etken olabileceği kaydediliyor.

Veri şirketi Rubix Life Sciences, farklı eyaletlerdeki sağlık merkezlerinden edindiği faturalara dayanarak yaptığı araştırmada, Covid-19 belirtileri gösteren siyahların daha az test edildiğini kaydediyor.

Öte yandan uzmanlar başta obezite, yüksek tansiyon ve şeker olmak üzere altta yatan sağlık sorunlarının da Covid-19 hastalığında olumsuz bir rol oynadığına dikkat çekiyorlar. Bu hastalıkların Afrika kökenli Amerikalılarda yaygın bir şekilde görüldüğü belirtiliyor.

Sağlık çalışanları, insan hakları savunucuları ve milletvekilleri bütün eyaletlerin ırka dayalı verileri açıklamaları çağrısı yapıyor. New York Times, Covid-19'dan ağır etkilenen New York, Washington, California ve New Jersey eyaletlerinin hastaların ırklarına ilişkin verileri açıklamadığını yazıyor.

ABD Kongresi'ne girmeye aday olan Afrika kökenli Amerikalı Doktor Cameron Webb BBC'ye yaptığı açıklamada, ABD'deki ırklar arasındaki eşitsizlikler ve ekonomik eşitsizliklerin salgınla birlikte daha da görünür hale geldiğini söylüyor.

Doktor Webb, "Toplumumuzun fay hatlarını gerçekten ortaya çıkarıyor" diyor.