AGFE'nin İstanbul raporu

Birleşmiş Milletler (BM) Habitat Zorla Tahliyeler Danışmanlar Kurulu (AGFE) nin, 8-12 Haziran'da İstanbul'da kentsel dönüşüme giren mahallelerde inceleme yaparak hazırladığı İstanbul raporu, basın toplantısıyla açıklandı. Toplantıda konuşan Cabannes, BM'ye sunulan raporun teknik komite tarafından kabul edilen ilk rapor olduğunu söyledi.

Cabannes, raporun, İstanbul'daki zorla tahliyelerin arka planını ortaya koyduğunu ve bu konuda TOKİ ile belediyelerin rolünü gösterdiğini ifade etti.

İstanbul'da olanların, BM Binyıl Kalkınma hedeflerine ulaşılması yönünde handikap oluşturduğunu savunan Cabannes, ''UNESCO ve Avrupa İnsan Hakları Raportörünün ortaya koyduğu gibi bizce de şehirdeki modernleşme süreci, yaşayanların faydasına olan bir süreç değil'' değerlendirmesinde bulundu.

Cabannes, şehrin modernleşmesinin ''insanların yaşadıkları yerlerden edilmesiyle'' gerçekleştiği görüşünü ileri sürerek, zorunlu tahliyelerin Sulukule'deki Roman nüfusu gibi azınlık gruplarını etkilediğini kaydetti.

Eldeki verilerle, kentsel dönüşüm projelerinden doğrudan etkilenecek kişi sayısını saptamanın zor olduğunu belirten Cabannes, ''TOKİ ve belediye yetkililerinin, İstanbul'daki bina stokunun 1 milyonunun kentsel dönüşümle yıkılıp yenilenmesi yönündeki açıklamaları, bu binalarda yaşayan 5-8 milyon kişinin bu süreçten etkileneceğini gösteriyor'' şeklinde konuştu.

Öneriler

Cabannes, BM'ye, zorla tahliyeler konusunda detaylı araştırma ve ''Tahliyeler ve Yıkımlar Gözlem Evi'' kurulması, toprak, barınma ve kentsel yenileme hakkındaki hukuki çerçevenin uluslararası hukuk ve AB seviyesindeki kanunlara uyumla hale getirilmesi gibi önerilerde bulunduklarını anlattı.

BM Habitat tarafından Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ne iletilecek önerilere de işaret eden Cabannes, barınma hakkı için uygun çözümler sağlanana kadar, azınlık grupları ve kiracılar gibi tehlikeye daha açık kesimleri etkileyen tahliye ve yıkımlar öncelikli olmak üzere tüm zorla tahliye ve yıkımların durdurulması gerektiğini söyledi.

Hükümeti, ''ailelerin evlerinin yıkılabilmesini sağlayan sözleşmeleri imzalatmayı amaçlayan uygulamalarını durdurmaya'' davet ettiklerini aktaran Cabannes, ''Kentte gerçekleştirilecek her büyük çaplı proje ve yatırımın tahliye ve yıkım etki değerlendirmesi yapılmalı'' diye konuştu.

Cabannes, barınma ve şehir politikalarıyla ilgili olarak da gecekonduların yasal güvenceye kavuşturulmasını tavsiye ettiklerini belirterek, ''Mahalle Toprak Vakıfları'' diye adlandırılan kolektif toprak kullanım hakkının güvence altına alındığı farklı çözümlerin uygulanabileceğini önerdiklerini kaydetti.

Alternatif proje

Sulukule Platformu üyesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Cemal Yalçıntan da platformun kararıyla geçen yıl ''STOP'' grubu oluşturduklarını söyledi.

Yalçıntan, grubun geliştirdiği alternatif projeyi belediyeyle paylaştıklarını, ancak bir anlaşma zemini oluşmadığını aktardı.

Projenin kamuoyunda ilgi uyandırdığını dile getiren Yalçıntan, TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar'ın projeye destek verdiğini söylediğini kaydetti.

Yalçıntan, projenin Kültür ve Turizm Bakanlığına da gönderildiğini ve incelendiğini belirterek, bundan sonraki aşamada Fatih Belediyesinin ikna edilmesi gerektiğini söyledi.
Grup olarak yapılan çalışmada ana hedeflerinin, Sulukule'yi kültürel varlıklarıyla koruyup geliştirmek, mahalledeki barınma, kent ve yaşam hakkına saygı duymak, Roman kültürünün sürdürülebilirliğini sağlamak olduğunu vurgulayan Yalçıntan, mahallenin sosyo-kültürel ve ekonomik gerçeklerine uygun bir proje geliştirmeyi amaçladıklarını aktardı.

Yalçıntan, 335 haneye 25, 40 ve 60 metre karelik sosyal konut imkanı yarattıklarını kaydederek, sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda da çalışmalar yaptıklarını söyledi.