‘Ahlâklı tiyatro’dan sonra ‘+18’lik sinema’

Destek alan özel tiyatrolara yapılan teşvik yardımlarında “genel ahlak” kuralı arayan Kültür ve Turizm Bakanlığı, yardım yapacağı sinema filmleri için de “+18” kriteri getirdi. Bakanlığın değiştirdiği “Sinema Filmlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik”le cinsel içerikli görsel yapımlar için uygulanan “+18” kriterine uygun içerikte olmayan ya da bu işareti kullanmayan filmlere verilen yardımlar geri alınacak. Sinemaya verilen destek kriterlerinin denetimi de bakanın iki dudağına arasına bırakılırken, destek alan ancak vizyona giremeyen filmlerin desteği de kesilecek.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca “Sinema Filmlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik” dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Bir önceki yönetmelikte desteklenen sinema filmlerine ilişkin sadece “uyarı niteliğindeki işaret ve ibare kullanılmasının zorunlu tutulması hallerinde” sinema filmlerine verilen destek geri alınabilecekken, yeni yönetmelikle bu kriterin sınırları genişletildi. Bakanlık, yeni yönetmelikte ise desteklediği sinema filmlerine ilişkin yapım ve yapım sonrası kategorilerinde destek alan projelere cinsel ve korku içerikli görsel yapımlar için uygulanan “+18” koşulu getirdi.

Yönetmelikle bakanlık, sinema filmlerinde “değerlendirme ve sınıflandırma işlemi sonucu verilen işaret ve ibarelerin kullanılmaması, ticari dolaşıma ve gösterime sunulmasının uygun bulunmaması veya 18 yaş ve üzeri izleyici kitlesi için uygun görüldüğüne dair işaret ve ibare kullanılmasının zorunlu tutulması hallerinde” bu projelere sağlanan desteği geri alacak.

Yeni yönetmelikte dikkat çeken ayrıntılar şöyle:

Onay yoksa bildirim de yok: Sinema filmlerinin desteği için oluşturulacak destekleme kurulu, her yılın ilk toplantısında, danışma kurulunun da tavsiye niteliğindeki kararlarını değerlendirecek. Bakanlıkça sinema filmlerinin desteklenmesi amacıyla ayrılan kaynakların hangi destekleme ve hangi oran ve limitler içerisinde kullandırılacağına ilişkin ilke kararları alabilecek. Ancak bu kararlar, bakanlıkça onaylandıktan sonra ilgili taraflara bildirilecek.

İki defa reddedilene destek yok: Destekleme kurulunca değerlendirmeye tabi tutulup reddedilen projelere ilişkin aynı yıl içinde tekrar başvuru yapılmayacak. Ayrıca destekleme kurulu tarafından daha önce iki defa reddedilmiş projeler için yapılmış destek başvuruları da kabul edilmeyecek.

Raportörler inceleyecek: Destek başvuruları bakanlıkça görevlendirilen raportörler tarafından 15 iş günü içinde incelenecek. Eksikliği giderilmeyen başvurular reddedilecek. Reddedilen dosyalar da 30 gün içinde Sinema Genel Müdürlüğü’nden alınmazsa imha edilecek.

Vizyonda yoksa destek de yok: Bakanlık desteklenen sinema filmlerinin gösterimine ilişkin bir uygulamayı da yönetmeliğe ekledi. Buna göre desteklenen bir film, Fikir ve Sanat Eserleri Yasası’na göre sinema salonu olarak sertifikalandırılmış yerlerde, herhangi bir etkinliğe bağlı olmaksızın umuma gösterilebilecek. Yani eğer desteklenen bir film vizyona giremezse verilen destek geri alınabilecek.

Senaryo değişikliği bakanlık onayına tabi: Yapım desteği sağlanmış sinema filmi projesinin senaryosunda da proje bütünlüğünü bozacak nitelikteki esaslı değişiklikler olması ya da senarist değişikliği gibi hallerde de bu değişiklikler destekleme kurulunun veya bakanlığın onayından geçmek zorunda. Eğer değişikliğe bakanlık onay vermezse, senaryo ya da senarist değiştirilemeyecek. Yönetmen, senaryo ya da senarist değişikliğinin destekleme kurulunca veya bakanlıkça uygun bulunmaması halinde sağlanan destek, yasal faizi ile birlikte bakanlığa iade edilecek.