Akdeniz'de yeni canlı türleri bulundu

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Süphan Karaytuğ'un yürütücülüğünü üstlendiği proje kapsamında, Samandağ'dan Kalkan'a kadar Akdeniz sahili tarandı.

Doç. Dr. Karaytuğ, yeryüzünde şu ana kadar tanımlanmış tür sayısının 1,5 milyon civarında olduğunu, sanayileşme, çevre kirliliği gibi birçok nedenle henüz keşfedilemeyen bir çoğunun ise yok olacağını söyledi.

Türlerin tanımlamasının doğru yapılmasının korunması yönünde etkin çalışmaları da beraberinde getirdiğini ifade eden Karaytuğ, Balıkesir Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Serdar Sak, Dr. Alp Alper ve araştırma görevlisi Serdar Sönmez ile TÜBİTAK desteğinde 3 yıl süren projede, Türkiye'nin Akdeniz sahillerinde yaşayan mikroskobik krustaselerin araştırıldığını kaydetti.

Hatay'ın Samandağ ilçesinden Kalkan'a kadar olan bölgede araştırma yaptıklarını belirten Karaytuğ, ''Çalışmamızı omurgasız hayvanlar içerisinde Crustacea (kabuklular) grubunda yer alan 'Copepoda' alt grubunun 'Harpacticoida' faunasını ortaya koymak üzere kumul sahillerde sadece dalganın gel-git yaptığı ıslak bölgelerde gerçekleştirdik'' dedi.


Keşfedilen türe 'Mersinensis' adı verildi

Anadolu'nun kültürlerin yanı sıra çok sayıda canlı türüne de ev sahipliği yaptığını belirten Karaytuğ, şöyle konuştu:
''Yaptığımız çalışmada tespit edilen 129 türden 128'i Akdeniz sahilinde ilk defa belirlenirken, 95'i Türkiye'de ilk defa kayıt altına alındı. 7'si ise bilim dünyası için yeni. Silifke ilçesine yakın bir kumlu sahilden keşfettiğimiz canlı türüne Mersin şehrine atfen 'Ciplakastacus Mersinensis' adı verildi. Bu yeni tür SCI kapsamındaki Journal of Natural History adlı dergide yayınlanarak bilim dünyasına tanıtıldı.

Bunun yanı sıra Kızkalesi sahilinde yaşayan ve bölgedeki tarihi kalenin (Korykos) adının verildiği 'Odaginiceps Korykosensis' de SCI kapsamındaki Zookeys adlı dergide basım aşamasında bulunuyor. Kalan 5 türle ilgili bilimsel yayın sürecini tamamlayarak literatüre kazandıracağız.''


Sahillerde Anadolu'ya özgü türler

Türkiye'nin çok fazla sayıda kumlu sahile sahip olduğunu ve buraların sürekli artan yapılaşmadan dolayı olumsuz etkilendiğini vurgulayan Karaytuğ, ''Sahillerimizde keşfedilmeyi bekleyen türlerin bulunduğu bu proje ile bir kez daha ortaya kondu. Sahillerin korunması yönünde acil önlem alınmalı. Bazıları henüz keşfedilmemiş, bazıları ise endemik sayılabilecek çok sayıda canlı grubuna ev sahipliği yapan sahillere göreken önem verilmeli'' dedi.

Türkiye'nin oldukça zengin fauna bileşimine sahip olmasına karşın çoğu canlı grubu hakkında halen yeterli bilginin bulunmadığına işaret eden Karaytuğ, şunları kaydetti:
''Kendine özel yapıya sahip kumsalın kaybedilmesi, canlı çeşitliliğinin kaybedilmesi anlamında bir tatlı su gölünün kuruması kadar önem taşıyor. Özel bir sahilde yaşayan tür sayısı belki bir gölden daha fazladır. İlk anda yaşamdan yoksun olduğu hissini veren ve çölleri andıran kumsallar, aslında mikroskobik ve makroskobik yaşamla doludur. Buralarda hayvanların yanı sıra çok sayıda endemik bitki türüne rastlamak da mümkündür.

Özellikle üzerinde çalıştığım sahillerin gel-git bölgesinde bulunan bu canlıları hemen fark etmek mümkün olmuyor. Buralarda çok sayıda keşfedilmemiş canlı ve bunların içerisinde Anadolu'ya özgü türler de var.''


Sırada Ege sahili var

Karaytuğ, son çalışmasından önce Karadeniz ve Marmara sahillerinde de TÜBİTAK ve üniversite destekli benzer çalışmalar yaptığını, bu çerçevede 5 yeni türün daha önce bilim dünyasına kazandırıldığını söyledi.

Hedeflerinde Ege sahilinin bulunduğunu ifade eden Karaytuğ, ''Amacım, Türkiye'nin bu alandaki zenginliğini ortaya koyarak üzerinde çalıştığım gruba ait Türkiye faunasını ortaya çıkarmak. Ama ne yazık ki benim uzmanı olmadığım çok sayıda canlı grubu, Türkiye'de üzerinde çalışılmayı ve keşfedilmeyi bekliyor. Anadolu her yönüyle bir hazine ve sahip çıkılması gerekiyor.''