AKP’de denklem savaşı

Çankaya Köşkü’ne aday olması ve seçilmesi durumunda Başbakan Tayyip Erdoğan sonrası, partide kimin genel başkan olacağı ve 2015 seçimine nasıl bir stratejiyle gidileceği konusunda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü partide isteyenlerle istemeyenler arasında denklemler üzerinden karşılıklı çekişme yaşanıyor. Başbakan Erdoğan’ın yakın çevresinin “3 bilinenli denklem”ine göre, yeni başbakan ve genel başkan 3 döneme takılmayan milletvekilleri arasından tek bir isim olmalı. Bu isim, seçimlerde başarılı olması durumunda genel başkanlığa ve başbakanlığa devam etmeli. Bu kriterlere en uygun kişinin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu olduğu belirtiliyor. Gül’ü isteyenlerin geliştirdiği denkleme göre ise, 2015 seçimine kadar 3 dönem engeline takılan bir ismin başkanlığında hükümet kurulmalı, genel seçimden sonra da Gül, partinin başına gelmeli.

AKP yöneticileri ve hükümet yetkilileri, Başbakan Erdoğan’ın kesin aday olacağı izlenimi veren açıklamalar yaparken, partide Erdoğan’ın aday olması ve seçilmesi durumunda yeni genel başkanın ve başbakanın kim olacağı konusunda farklı denklemler ve formüller dile getiriliyor. Başbakan Erdoğan’ın yakın kurmay ekibinde yer alan bir parti yöneticisi, Erdoğan sonrası partinin dizaynı konusunu matematikteki “üç bilinmeyenli denklem”e benzeterek şu değerlendirmeleri yaptı:

3 bilinenli denklem: Denklemleri çözmek için önce bilinenleri ortaya koymak gerekir. Bu denklemde birinci bilinen, Başbakan Erdoğan’ın kendisinden sonra genel başkanın ve başbakanın ayrı isimlerden olmasını istemediğidir. Bu partide iki başlılığı getirir ve sıkıntı yaratır. Buradan yola çıkarak genel başkan ve başbakan tek kişi olacaktır. 2. bilinen, başbakanın milletvekili olması zorunluluğu dikkate alındığında başbakan ve genel başkanın, milletvekillerinden biri olması sonucu ortaya çıkar. Erdoğan eğer seçilirse, hükümet düşecek. Çankaya Köşkü’ne çıkarken başbakan yardımcılarından birine vekâlet verecek. Hükümet, yenisi kuruluncaya kadar görevini sürdürecek. Erdoğan’ın genel başkanlık görevi de sona ereceği için MKYK toplanıncaya kadar siyasi işlerden sorumlu genel başkan yardımcısı genel başkanlığa vekâlet edecek. MKYK, 10 gün içinde toplanarak üyeleri arasından bir başkanvekili seçecek. Seçilecek başkanvekili ile hükümeti kurmakla görevlendirilecek kişi aynı isim olur.

‘3 dönemciler’ olmaz: Bu denklemde 3. bilinen, yeni genel başkan ve başbakanın 3. döneme takılan milletvekillerinden olmayacağıdır. 2015 seçim sürecine emanetçi bir genel başkan ve başbakanla gidilmesi doğru olmaz. 3. döneme takılan birisi genel başkan olursa, alanlarda ne diye propaganda yapacak? “Partiye oy verin, şunları yapacağız, bunları yapacağız ama ben seçimin ertesinde olmayacağım” mı diyecek? MKYK üyesi de olan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun ismi, bu bilinenler nedeniyle öne çıkıyor olabilir. Bu konuda da kararı yine başbakanımız verecek.

Bu denklemde Gül yok: Cumhurbaşkanı Gül’ün partiye dönmek, genel başkan olmak gibi şimdiye kadar bir talebi olmadı. Bir erken seçim ya da ara seçim de olmadığı için zaten Gül’ün başbakan olması 2015 seçimine kadar mümkün değil. Eğer partinin genel başkanı saydığımız bilinenler nedeniyle 3 dönem engeline takılmayan birisinin olması ve genel seçimden de başarıyla çıkılması durumunda ne diyeceksiniz? “Çok başarılı oldun, partinin oyunu yükselttin, ama sen bir kenara çekil de şu ya da bu isim partinin başına gelsin” mi diyeceksiniz? Bu ancak partinin seçimden başarısızlıkla çıkması durumunda düşünülebilir, o zaman da zaten parti siyaseti yeniden kurulur.

Gül’ü isteyenlerin denklemi

Partide, bu formüle karşı sayıları ağırlıkta olmamasına karşın Gül’ün içinde yer aldığı dizaynı da savunan parti yöneticileri, milletvekilleri ve bakanlar da bulunuyor. Bu denkleme göre, Erdoğan’ın Köşk’e çıkması durumunda bir geçiş hükümeti kurulmalı. Bu hükümeti 3. döneme takılan milletvekillerinden biri kurmalı, genel seçimden sonra da genel başkanlığı ve başbakanlığı Abdullah Gül’e bırakmalı. Bu denklemde ise Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın adı öne çıkıyor. Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’ın Gül’ün partiye gelmesi için ikna edilmesi gerektiği yönündeki açıklamasının da Gül’ün pozisyonunun 2015 genel seçiminden önce belirlenmesini zorlamaya dönük bir mesaj olarak yorumlanıyor. Ancak partide Arınç’ın başkanlığında bir geçiş hükümetinin ardından 2015 seçiminden sonra Gül dışında Erdoğan’la uyumlu çalışabilecek bir ismin partinin başına geçmesi gerektiği görüşünü dile getirenler de bulunuyor. Gül’ün partiye dönüp dönmeyeceği konusunda ise Köşk seçimlerinden genel seçime kadar geçecek 10 aylık sürenin “değerlendirme dönemi” olacağına dikkat çekiliyor.