AKP'nin AB takıyyesi

Askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasına ilişkin yasayı “AB’ye uyum” gerekçesine dayandıran AKP hükümeti, AB ilerleme raporlarında ve katılım ortaklığı belgelerinde yer alan bazı yasa değişikliklerini hiç gündeme getirmiyor. Bunlardan bazıları şöyle:

YOLSUZLUKLA MÜCADELE: AB ilerleme raporlarında yolsuzlukla mücadele konusunda devlet birimlerinin yeterlilik ve etkinliği konusunun sorun yarattığı, uygulanan politikaların tutarlılığı olmadığı, eşgüdüm ve işbirliğinin zayıf olduğu belirtiliyor. AB, Türkiye’nin bağımsız bir yolsuzlukla mücadele kurumu oluşturması ve yolsuzlukla mücadele yasasını kabul etmesini istiyor. Ancak AKP hükümeti, bugüne kadar bir adım atmazken, yolsuzlukla mücadele kurumu oluşturmak yerine Başbakanlık Teftiş Kurulu’na yolsuzlukla mücadele koordinasyon gö-revi verilmesiyle yetinilmek istendi. Ancak bu düzenleme TBMM Genel Kurulu’nda, askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasına ilişin yasa değişikliğinin görüşmeleri sırasında metinden çıkarıldı.

HSYK’NİN YAPISI: AB ilerleme raporlarında, hâkimler ve savcıların idari açıdan Adalet Bakanlığı’na bağlı olduğu, tüm hâkim ve savcıların kariyerlerinin Adalet Bakanı’nın başkanlık ettiği ve Adalet Bakanlığı müsteşarının üyesi bulunduğu HSYK tarafından belirlendiği kaydedilerek, “Kurul tarafından yer değiştirme ve Türkiye’nin cazip olmayan bölgelerine tayin edilme olasılığı hâkimlerin tavır ve kararlarını etkileyebilmektedir. Kurulun kendi sekretaryası ve bütçesi yoktur” deniliyor. Hükümet, HSYK’den Adalet Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı müsteşarını çıkarmak bir yana anayasa değişikliğiyle HSYK’nin yapısının değiştirilip üyelerin bir bölümünün iktidar partisinin çoğunluğa sahip olduğu TBMM Genel Kurulu tarafından seçilmesini gündeme getirdi. Ancak yeni anayasa değişikliği çalışmaları askıya alınmak zorunda kalındı.

MİLLETVEKİLİ DOKUNULMAZLIĞI: AB ilerleme raporlarında “Milletvekili dokunulmazlığının kapsamı, yolsuzluk bağlamında Türk kamu hayatındaki problemlerin biri olarak tanımlanmaktadır. Yapılan tartışmalara rağmen milletvekili dokunulmazlığının kapsamının sınırlandırılmasına ilişkin herhangi bir gelişme kaydedilmemiştir” deniliyor. Ancak hükümet, milletvekili dokunulmazlıklarının sınırlandırılmasına yanaşmadığı gibi AB ülkelerinde bu konuda farklı uygulamalar olduğu gerekçesine sığınıyor.

SEÇİM BARAJI: AB ilerleme raporlarında “Parlamentoda temsili zorlaştırılan yüzde 10’luk seçim barajında değişiklik olmamıştır” deniliyor. AKP hükümeti, seçim barajının düşürülmesine yanaşmazken; bunun yerine “Türkiye milletvekilliği”ni gündeme getiriyor. Türkiye milletvekilliğiyle seçilmiş olacak 100 milletvekili için bir baraj uygulanmayacağı, tüm partilerin TBMM’de temsil edileceğini savunuyor. Ancak düzenlemenin anayasa değişikliği gerektirmesi nedeniyle bugüne kadar Türkiye milletvekilliğiyle ilgili bir değişiklik yapılamadı.