Alo 182 randevu hattında skandal

Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastane polikliniklerindeki uzun randevu kuyruklarının ve karmaşanın önüne geçmek isteyen Sağlık Bakanlığı, iki yıl önce telefonla randevu sistemine geçti. Bu yöntem hastalar ve sağlık personelini rahatlatmıştı. Ancak sistemde çok önemli bir güvenlik açığı olduğu ortaya çıktı. Radikal gazetesinden İdris Emen'in haberine göre, bazı kişilerin Alo 182 hattını kullanarak vatandaşlık numarasını bildikleri insanların sağlık bilgilerine kolayca ulaştıkları belirlendi. Özellikle de eski eşinden boşanan çiftlerin, eşlerinin yerini tespit etmek ve sağlık sorunlarıyla ilgili özel bilgilerini elde etmek için bu yolu kullandığı saptandı.

Hatta bu durum hastane önlerinde fiziksel saldırılara kadar vardı. Oysa vatandaşlık numarası yanında kişiye özel güvenlik şifresi de sorulsa bu sorun ortaya çıkmayacaktı. İnternet üzerinden alınan randevularda ‘özel güvenlik şifresi’ devreye girerken Alo 182 hattında bu basit güvenlik sisteminin uygulanmaması şaşırtıcı bulundu.

Savcılığa başvuru

Güvenlik açığından mağdur olanların Hasta Hakları Derneği’ne şikâyetleri artınca dernek yöneticileri, Sağlık Bakanlığı’na durumu bildirdi. Bakanlık da önlem almayınca Hasta Hakları Derneği, kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme, özel hayatın gizliliğini ihlal’ gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.

Hasta Hakları Derneği Başkanı Orhan Demir konuyla ilgili şu bilgileri aktardı: “Sistem isim, soyisim ve TC kimlik numarası dışında hiçbir bilgi istemiyor. Bu bilgilerle kimin hangi hastanede randevu aldığını öğrenebiliyorsunuz. Bu tam bir skandal. Eşinden boşanmak isteyen kadınlar darp ihtimaline karşı kocasından saklanmaya çalışıyor. Ancak kocası Alo 182’yi arayıp eşinin tedavi için hangi hastaneden randevu aldığını öğreniyor. Birçok kadın hastane önünde eski eşinin saldırısına maruz kaldı. Şikâyetler geldi.”

Suç işlediğinizin farkında mısınız?

Kendisinin de uygulamayı denediğini anlatan Demir şöyle devam etti: Bir hafta önce aradım. ‘Bir arkadaşımın hangi hastanede, hangi tedaviler aldığını öğrenmek istiyorum’ dedim. Arkadaşımın TC kimlik numarasını sordular. Söyledikten sonra operatör görevlisi, arkadaşımın daha önce Kanuni Sultan Süleyman Hastanesi Üroloji Servisinde tedavisi gördüğünü, ayrıca kendisinin şu anda Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nde de sigara bırakma tedavi aldığını söyledi. Görevliye, ‘Bu bilgileri vermekle suç işlediğinizin farkında mısınız?’ diye sordum. Aldıkları talimat doğrultusunda bu bilgileri paylaştıklarını söyledi. Arkadaşım kısırlık tedavisi aldığını, ancak tedaviyi eşinden dahi sakladığını söyledi.

Ad, soyad, TC numarası yetiyor

Sistemi biz de test ettik. Mesai arkadaşımın kimlik bilgilerini kullanarak genel cerrahi polikliniğinden randevu almak istediğimi iletitim. Operatör adımı, soyadımı ve vatandaşlık numaramı sordu. Arkadaşımın bilgilerini verdim. 24 Nisan 2014 tarihinde saat 11,48’e Samatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden poliklinik randevusu aldım. Son olarak operatöre geçmişte hangi hastanelerde tedavi gördüğünü sorduğumda operatör bana en son 19 Temmuz 2013 tarihinde Okmeydanı Hastanesi’nde diş polikliniğinden randevu aldığını bildirdi. Böylelikle mesai arkadaşım hakkında özel sağlık bilgilerine sahip olmuştum.