Avrupa'da faiz indirimi sonrası borsa yükseliyor

Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) faiz indirimiyle para politikasını gevşetmesinin ardından borsa ve lirada başlayan yükselme, ABD'de ekonomik toparlanmanın beklentilere yakın geliştiğini gösteren verinin açıklanmasıyla hız kazandı.

ABD'de tarım dışı istihdam Mayıs'ta 218,000 olan beklentilerin hafif altında 217,000 artarken, işsizlik oranı yüzde 6.4 olan beklentinin altında yüzde 6.3 oldu. Bu veriler, piyasalar tarafından ABD'de faiz artışlarının biraz daha geç başlayacağına işaret sayıldı. Böylece, AMB'nin faiz indirimi ve açıkladığı önlem paketi ile başlayan borsa ve liradaki yükseliş, ABD tarım dışı istihdam verisi ardından hızlandı.

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Merkez Bankası'na yönelik eleştirileriyle 2.12 liranın üzerine çıkan dolar da bu sabah açılışta 2.10 liranın da altına geriledi. ABD verisinin açıklanmasından önce 2.0910 lira düzeyinde olan dolar, verinin ardından yaklaşık iki haftanın en düşük düzeyi olan 2.0775'e kadar geriledi. Dolar daha sonra 2.08 düzeyinde hareket ederken, euro da 2.88 lira düzeyinden gerilediği 2.84'ün hemen üzerinde tutundu.

Borsa'da da dün AMB faiz kararıyla başlayan yükselişler, ABD verisinin açıklanmasının ardından hız kazandı ve Borsa İstanbul Endeksi 80,500 düzeyini de geçerek 80,564 puanı gördükten sonra, 80,400 ile 80,500 puan arasında hereket etmeye başladı.

Avrupa Merkez Bankası dün düşük enflasyon ile mücadele etmek ve euro bölgesi ekonomisini desteklemek için dün geniş kapsamlı önlemler alarak politika faizini yüzde 0.25'ten yüzde 0.15'e, mevduata faizini de 10 baz puan düşürerek eksi 0.10'a indirdi. Banka ayrıca borç verme faizini de yüzde 0.75 seviyesinden yüzde 0.40'a düşürdü.

AMB'nin faiz indiriminin ardından, düşük faizle borçlanarak yüksek faiz sunan varlıklarda işlem yapma anlamına gelen carry trade işlemlerini artıracak. Avrupa'da düşük faizle borçlanacak yatırımcıların Türkiye'deki yüksek faizli devlet tahvili ve yüksek getirili hisse senetlerine yatırım yapmaları bekleniyor.

ABD'de ekonomik aktiviteyi yansıttığı için temel işsizlik oranı olarak kabul edilen tarım dışı istihdam verilerinin beklentilere yakın gelmesi, ABD'de faiz artışının 2015 yılından önce yapılmayacağına yönelik öngörüleri doğrulamış sayılıyor. Bu durumda, küresel likiditenin ABD'ye geri dönmek yerine Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere akmaya devam edeceği ve dolayısıyla hisse senedi fiyatlarının yükseleceği ve lira gibi yerel para birimlerinin güçleneceği öngörülüyor.

'ORTA VADEDE OLUMSUZ YANSIYACAK'

AMB kararından sonra piyasalarda yaşanan gelişmeleri DHA'ya değerlendiren Ekonomist Güldem Atabay, dünkü kararın sürpriz olmadığını, bunun anlamını gevşek bir para politikası izleyecekleri olduğunu belirterek, parasal genişmele ve başka araçlar kullanılacağına işaret etti.

Atabay, kararlara ilk borsanın tepki gösteridiğini ifade ederek, "Paranın gelecek olması ihtimali bile kur üzerinde olumlu bir etki yaptı. Euro/dolar paritesinde değişiklik olmadı ama dolar toparlandı. Ancak TL üzerinde, Merkez Bankası'na yapılan faiz indirimi baksı daha sınırlı bir harekete neden oldu. AMB'nin bu hareketi, Merkez Bankası'na yapılan baskıyı artıracak ve orata vadede olumsuz yansıyacak. ABD Merkez Bankası (FED) parasal sıkılaştırma devam edecek gibi duruyor" dedi.

'FED GÖZARDI EDİLİYOR'

Bugün saat 15.30'da ABD'de Mayıs ayı tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri açıklanacak. Ekonomistler tarım dışı istihdamın Mayıs'ta 218,000 artmasını; işsizlik oranının ise yüzde 6.4 olarak açıklanmasını bekliyorlar. Güçlü bir tarımdışı istihdam verisi ABD tahvil faizlerinde son dönemdeki yukarı hareketi canlandırabilir ve böylece Merkez Bankası'ndan yüksek oranlı faiz indirimi beklentileri zayıflayabilir.

Bu konuda da değerlendirme yapan Atabay, ABD tarafında bir toparlanma olmadığına dikkat çekerek, "Bu veriler FED'in parasal sıkılaştırmaya devam edeceği anlamına gelir. Gözardı edilmemesi gereken FED'in süreci devam edecek, o tarafta TL üzerinde ve gelecek olan sıcak parada baskı oluşturacak. AMB'nin mevduata geçmiş olması daha orta vadede olumlu havayı domine edeceğini düşünüyorum. TL'nin değer kazanma sürecine gireceğini düşünmüyorum. FED gözardı ediliyor bu süreçte. Avrupa tarafındaki veriler hükümet tarafının daha işlerine geliyor. Bunu politik ya da politik olmayan bir dille söyleyeceklerine inanıyorum" diye konuştu.

'BORSA VE TL'DE Kİ YÜKSELİŞ BEKLENTİNİN REALİZASYONU'

Ekonomist Mustafa Sönmez, AMB'nin kararının beklentiler doğrultusunda gerçekleştiğini, Avrupa'daki deflasyon meselesinin nasıla aşılacağını belirtti. Sönmez AMB'nin kararı ile Türkiye'de bir dizi para akışı olacağı beklentisine neden olduğuna dikkat çekerek, "Beklenti, Türkiye'nin yabancı yatırımcılar açısından cazibe kazanması yönünde; alımlar artarsa borsa yükselir, döviz hacmi genişler ve bu da dövizi aşağı yönlendirir'. Bu bir miktar satın alınmıştı ve beklentiler içindeydi. Bu henüz bu beklentiler gerçekleşmedi ve para gelmedi. Borsa ve TL'de ki yükseliş beklentinin realizasyonu. Ayrıca, ille para akışı olacak diye bir şey" dedi.

EURO/DOLAR'DA 1.30'A DİKKAT

ABD'de bugün açıklanacak verileri de değerlendiren Sönemz, "Orada isdihtam artışı olursa yabancı yatırımcı açısında ABD daha cazip hale gelir. Yabancılar Avrupa ve Türkiye yerine oraya gider. Bu Türkiye'nin çok işine gelecek bir şey değil. Bu durumda dolar euro paritesi Türkiye'yi etkileyebilir. Avrupa, Türkiye'nin ihracat pazarı loduğu için euro cinsinde olumsuz etkilenir. Euro dolar karşından 1.30 ve altına giderse Türkiye'nin bundan kaybı olur" diye konuştu.