AYM, hukuk dışı arama yetkisini iptal etti

Anayasa Mahkemesi, Mart 2015’te yürürlüğe giren ve polise olağanüstü yetkiler veren, toplumsal gösterilere müdahaleyi sertleştiren, cezaları ise arttıran “iç güvenlik” yasasının iptali istemiyle CHP’nin açtığı davayı 2 yıl sonra karara bağladı. Yüksek Mahkeme, yasa değişikliğinin bir maddesi hariç, tümünün iptal istemini reddetti. Mahkeme, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’nun 4/A maddesinin 6. fıkrasına eklenen üçüncü cümlenin “...kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar dahilinde mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilir” bölümünün, anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi. Mahkeme, iptal kararının 6 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti. Kararın gerekçesinde, yazılı emir olmadan verilecek sözlü emirle önleme araması yapılmasının anayasanın 20. maddesinde düzenlenen özel hayatın gizliliği ilkesine aykırı olduğu vurgulandı.

İptal edilen düzenlemenin, kişilerin üzeri veya araçlarının acele hallerde hâkim kararı olmadan aranmasına imkân tanıdığına işaret edilen kararda, “Anayasanın 20. maddesinin hükmü açık olup, gecikmesinde sakınca bulunan bir hal olmaksızın usulüne uygun verilmiş hakim kararı dışında başka bir merciin kararıyla arama yapılması mümkün değildi. Dolayısıyla bu kural, anayasanın 20. maddesiyle çelişmektedir. Anayasanın 20. maddesi uyarınca gecikmesinde sakınca bulunan hallerde dahi kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça arama yapılamaz” denildi.