Bakanlıkta 'kültür' tasfiyesi

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Tiyatroları (DT), Devlet Opera ve Balesi (DOB) ile Güzel Sanatlar genel müdürlüklerini lağveden “Türkiye Sanat Kurumu ile Sanatın Desteklenmesi Hakkında Yasa Tasarısı Taslağı”nın ardından bakanlığa bağlı kütüphaneler ile müzeleri de kültür müdürlüklerine devretmek üzere kolları sıvadı. “Ülkedeki kültür varlıklarının sayısı arttıkça merkezden yönetimin zorlaştığı” gerekçesiyle başlatılan çalışmalar kapsamında, tiyatro örneğinde olduğu gibi Avrupa’daki kültür yapılarının sistemleri inceleniyor. Bu kapsamda, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü de lağvedilecek.

Bakanlıkça hazırlanan “Türkiye Sanat Kurumu ile Sanatın Desteklenmesi Hakkında Yasa Tasarısı Taslağı”nda, DT, DOB ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün lağvedilmesi gündeme gelmişti. Güzel Sanatlar’a bağlı Ankara Devlet Resim Heykel Müzesi gibi müzelerin de bundan böyle il kültür turizm müdürlüklerine devredilmesi yasa tasarısı taslağında yer almıştı. Taslağın hazırlanmasının amaçları arasında da “tiyatro, opera ve bale gibi sahne sanatları ile resim, heykel gibi plastik sanatların da geliştirilip, güçlendirilmesi ve tanıtılması” ifadelerine yer verilmişti. Bakanlık şimdi de salt Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı müzeleri değil, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı müze ve örenyerlerini de kültür müdürlüklerine devretmek için çalışmalar başlattı. Bu kapsamda, ABD, Almanya, İngiltere, Hollanda gibi Avrupa ülkelerindeki sistemler mercek altına alınıyor.

Günay döneminden

Aralarında Ayasofya, Topkapı Müzesi gibi Türkiye’nin en önemli kültür miraslarından kabul edilen müzelerin de yer aldığı 48 müze ve örenyerinin giriş ve kontrol sistemleri, Ertuğrul Günay’ın döneminde, 2010 yılında yapılan ihaleyle özelleştirilmişti. Bu adımın, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı müzelerin “yerel yönetimlere devrinin ön adımı olduğu” dile getiriliyor.

Öte yandan yine Günay’ın döneminde bakanlığa bağlı küçük çaptaki bazı il kütüphaneleri valiliklere devredilmişti. Bakanlıktaki çalışmalar kapsamında da Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı kütüphanelerin tümünün kültür ve turizm müdürlüklerine devredilmesi planlanıyor. Söz konusu çalışmalarda, gerek Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü gerek Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ndeki personel de “özlük hakları korunmak kaydıyla” kültür müdürlüklerine devredilecek. Emekliliği gelen personel de tıpkı tiyatro, opera ve balede olduğu gibi emekliliğe teşvik edilecek.

TÜSAK karar verecek

Öte yandan bakanlık tarafından her yıl verilen sinema yapım destek projelerinin de yeni oluşturulacak Türkiye Sanat Kurulu’nca (TÜSAK) belirlenmesi öngörülüyor. Sinema Genel Müdürlüğü’nün görevlerinin bu kapsamda TÜSAK’a bağlanması da seçenekler arasında sayılıyor. Genel müdürlüğün görevlerinin de TÜSAK’a aktarılmasıyla, bu genel müdürlük de lağvedilmiş olacak. Çalışmalar sonucunda, DT, DOB, Güzel Sanatlar, Sinema, Kültür Varlıkları ve Müzeler ile Kütüphaneler ve Yayımlar genel müdürlüklerinin kapatılacak olması, bakanlığın “kültür bölümünün tasfiyesi” anlamını da taşıyor.