'Ben'deki tehlike

Melanom yani derimizin en üst tabakasında bulunan “melanosit” adı verilen renk hücrelerinin kötü huylu çoğalması sonucu oluşan en tehlikeli deri kanseri. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre yılda 250 binden fazla kişiye melanom tanısı konuyor. Hasta sayısı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek artıyor. Dermatolog Prof. Dr. Fezal Özdemir, melanomun deri kanserlerinin yüzde 5’ini oluşturduğunu belirterek “Ölümlerin yüzde 75’inden sorumlu, en tehlikeli olanıdır. Erken dönemde, derinlere inmeden tanı konursa, yüzde 100 şifa sağlanabilir” dedi. 

Solaryum artış nedeni

Türk Dermatoloji Derneği Dermoskopi Çalışma Grubu Başkanı Prof. Fezal Özdemir, melanomun giderek arttığını vurgulayarak “ABD’de bu sayı 2016 yılında 76 bin 380’dir ve bunlardan 10 bin 130’u hayatını kaybetmiştir. Bu da her saat başı 1 kişinin melanom nedeniyle öldüğünü göstermektedir” diye konuştu. Tüm dünyada görülme sıklığının 100 binde 3 olduğunu anımsatan Özdemir, ülkemizde de görülme sıklığının giderek arttığını söyledi. Özdemir, ülkemizde ve tüm dünyada önemli bir halk sağlığı problemi haline gelen melanomda erken teşhisin önemini de vurguladı. Melanomun her yaşta görülebileceğini kaydeden Özdemir, şöyle devam etti:

“Son yıllarda melanom hastaların yüzde 35’inden fazlasının 45 yaş altında olduğu, hatta 25-29 yaş arası genç erişkinlerde en sık görülen, 15-29 yaş arası ergen ve gençlerde ikinci en sık görülen kanser türü olduğu bildirilmiştir. Özellikle çocuk, ergen ve genç erişkinlerde melanomun hızla artmasının 2 ana nedeni vardır; korunmasız aşırı güneş maruziyeti ve solaryumlar. Özellikle genç kızlardaki yüksek artış hızı, bu yaşlarda solaryumların popüler olmasıyla bağlantılı bulunmuştur. Solaryumların yaydığı yapay güneş ışını, çoğunlukla ultraviyole A olup, şiddeti gün ortasındaki en yüksek güneş ışınından 10-15 misli daha fazladır. Solaryum kullanımı ile melanoma yakalanma riski, kullanmayan kişilere göre yüzde 20 oranında artmakta, hatta 25 yaşından önce kullanmaya başlayanlarada risk yüzde 35’e çıkmaktadır. Bu nedenle 2015 yılı sonrasında Avustralya’nın büyük bir kısmında solaryumlar yasaklanmış, ABD’nin bazı eyaletlerinde de 18 yaş altında yasaklanmıştır. Hastalığın tedavisi mümkündür; hele erken dönemde henüz kanser üst tabakayı aşmamışsa tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıyla yüzde 100 şifa sağlanır; başka ek tedavi de gerekmez.” Prof. Fezal Özdemir, risk altında bulunanları ise şöyle sıraladı:

Kimler risk altında?

•  Açık tenli, güneşe duyarlı, hemen yanıp ama bronzlaşamayan kişiler, sarı veya kızıl saçlı, renkli gözlü kişiler.
• Özellikle çocukluğunda şiddetli güneş yanığı geçirmiş olanlar.
• Tüm hayatı boyunca yoğun güneşe maruz kalmış olanlar.
•  Kendisinde ve/veya ailesinde melanom hikâyesi olanlar.
• Çok sayıda beni olan kişiler.
• Şekil, renk ve büyüklük açısından şüpheli özellikler gösteren benlere sahip kişiler.
• Melanom dışı deri kanseri geçirmiş kişiler.
• Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler, normal insanlara göre daha fazla risk taşırlar.