Binlerce ürüne ek vergi gelmişti ikinci dönem başlıyor

COVID-19’un ekonomiye olan etkilerini azaltmak ve yerli sanayinin ithalat baskısına karşı korunması amacıyla nisan ayından bu yana binlerce ürün için getirilen ilave gümrük vergilerinde ikinci aşamaya geçiliyor. İlave gümrük vergileri, 30 Eylül 2020’ye kadar ve 1 Ekim2020’den itibaren olmak üzere iki aşamalı olarak belirlenmişti. İlave gümrük vergileri, 1 Ekim’den itibaren birkaç puan azaltılarak uygulanması hükme bağlanmıştı.

İlki 18 Nisan’da çıkarılan 7 ayrı İthalat Rejimi Kararı ile DÜNYA’nın hesaplamalarına göre 4 bin 720 ürüne ilave gümrük vergisi getirilmişti. Bu ürünlerden 2 bin 969 tanesi için getirilen ilave gümrük vergisinin süresi 30 Eylül itibarıyla dolacak. Bin 636 ürün için getirilen ilave gümrük vergileri ise 1 Ekim’den itibaren azaltılarak uygulanacak.

5 Ağustos’ta yayımlanan ve çoğunluğu gıda ürünlerinden oluşan 115 madde için getirilen ilave gümrük vergileri için herhangi bir geçerlilik tarihi belirtilmemişti. Başka bir ifade ile ilave gümrük vergisini düşüren veya tamamen kaldıran yeni bir karar yayımlanana kadar, söz konusu ilave gümrük vergisi oranları uygulamaya devam edecek.

İLAVE GÜMRÜK VERGİSİ GETİRİLEN ÜRÜNLER

İşte Resmi Gazete’de yayım tarihleri itibarıyla ilave gümrük vergisi getirilen ürünler:

• 18 NİSAN

186 SANAYİ ÜRÜNÜNE YÜZDE 5 İLE YÜZDE 25 İLAVE GÜMRÜK VERGİSİ

18 Nisan’da yayımlanan karar ile 186 ürünün için 30 Eylül 2020’ye kadar geçerli olmak üzere yüzde 5.8 ile yüzde 46 arasında ilave gümrük vergisi getirildi. İlave gümrük vergisi 1 Ekim’den itibaren ise yüzde 5 ile yüzde 25 arasında uygulanacak. İlave gümrük vergisi getirilen sanayi ürünleri arasında; vida, somun, çivi, pim, pompa, elektrik transformatör, elektrik ölçme aletleri, aydınlatma cihazları ve düğmeler yer alıyor.

• 21 NİSAN

2 BİN 969 ÜRÜNE YÜZDE 4-YÜZDE 50 İLAVE VERGİ

Tekstil, konfeksiyon, deri ayakkabı ve benzeri kategoride bin 895 ürüne ilave gümrük vergileri getirildi. Bu kategoride 30 ve 67’nci fasıllar arasındaki ürünlere yüzde 4 ile yüzde 50 arasında değişen oranlarda ilave gümrük vergileri uygulanacak. 32’nci fasıl ile 97’nci fasıllarda yer alan bin 74 sanayi ürünlerine ise yüzde 5.5 ile yüzde 40 arasında değişen oranda ilave gümrük vergisi getirildi. Bu ürün gruplarının ilave gümrük vergisi 30 Eylül tarihine kadar geçerli olacak. İlave gümrük vergisi bazı ülke grupları için uygulanmıyor, uygulanmayan ülkeler şunlar: AB Üyesi Ülkeler, EFTA Üyesi Ülkeler, İsrail, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Bosna-Hersek, Fas, Filistin, Tunus, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk, Şili, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Morityus, Moldova, Faroe Adaları, Güney Kore, Malezya, Singapur. İlave gümrük vergisi uygulanacak ülke grupları ise şunlar: En az gelişmiş ülkeler, özel teşvik ve düzenlemelerden yararlanacak ülkeler, gelişme yolundaki ülkeler, diğer ülkeler.

• 5 MAYIS

7 YENİ ÜRÜN EKLENDİ

5 Mayıs’ta yayımlanan İthalat Rejimi Kararı ile 18 Nisan’da yayınlanan ve iki aşamalı olarak ilave gümrük vergisi getirilmesini öngören kararın ekindeki listelere 7 yeni ürün eklendi. 6907 GTİP’li seramik, karo ürünlerinin yer aldığı 7 ayrı ürün için 30 Eylül’e kadar yüzde 25, 1 Ekim’den itibaren ise yüzde 15 oranında ilave gümrük vergisi getirildi.

• 11 MAYIS

414 ÜRÜNE YÜZDE 5 İLE YÜZDE 30 ARASİNDA DEĞİŞEN

Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan İthalat Rejimi Kararına Ek Karar uyarınca, aralarında buzdolabı, bulaşık makinesi, klima, müzik aletleri, spor malzemelerinin yer aldığı 414 ürüne yüzde 5 ile yüzde 30 arasında değişen oranda ek vergi getirildi. 1 Ekim’den itibaren bu vergiler, yüzde 2.3 ile yüzde 25 olarak uygulanacak. Karara göre ek gümrük vergisi, ithalatta alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı olarak tahsil edilerek, genel bütçeye irat olarak kaydedilecek.

• 20 MAYIS

842 ÜRÜNE YÜZDE 30’A KADAR İLAVE GÜMRÜK VERGİSİ GETİRİLDİ

20 Mayıs’ta yayımlanan karar ile mermer, otomobil-kamyon lastiği, hayvan derileri, örgü, örülmeye elverişli maddeler, sepet, kağıt, karton ve bunlardan yapılmış bobinler, cam, ayna, boncuk, takı, fırın, ocak, yangın söndürme cihazı, baskül, gaz-sıvı-elektrik sayaçları gibi 842 ürüne yüzde ilave gümrük vergisi getirildi. İlave gümrük vergilerinde üst sınır 30 Eylül’e kadar yüzde 30, 1 Ekim’den itibaren ise yüzde 25 olarak uygulanacak.

• 28 HAZİRAN

187 ÜRÜN İÇİN İKİ KADEMELİ VERGİ

187 ürüne yüzde 2 ile yüzde 20 arasında değişen oranlarda ilave gümrük vergisi getirildi. Aralarında kıymetli metal ve sıvılar için pompaların da yer aldığı bu 187 ürün için yine 30 Eylül ve 1 Ekim tarihleri için iki kademeli vergi oranı getirildi. Ancak ilk aşamada getirilen ilave vergi oranları, bazı mücevherler dışında ikinci aşamada da büyük oranda değişikliğe uğramadı. Bu grupta yüzde 17.5 olan ilave vergi oranları yüzde 10’a düşürüldü.

• 5 AĞUSTOS

115 ÜRÜNE YÜZDE 20’YE KADAR İLAVE VERGİ

İthalat Rejimi Kararı ile 115 gıda ürününe ilave gümrük vergisi getirildi. Buna göre; bira, çikolata, sakız, lokum, jöleli şeker, fındıklı draje, sakkaroz, makarna, corn flakes, ekmek, pasta, kek, bisküvi için yüzde 20 oranında ilave gümrük vergisi getirildi. 2102 GTİP’li maya için ise yüzde 4.3 ilave gümrük vergisi uygulanacak. Getirilen ilave gümrük vergileri AB ülkeleri için yüzde 0 olarak uygulanacak. Başka bir ifade ile bu ürünlerin AB ülkelerinden ithal edilmesi halinde, ilave gümrük vergisi alınmayacak. Yıl içinde daha önce yayınlanan ilave gümrük vergisi kararlarında, 30 Eylül ve 1 Ekim olarak iki ayrı tarih belirlenirken, bu kararda herhangi bir geçerlilik tarihi yer almadı.

İŞ DÜNYASI NE DİYOR?

"MÜCEVHERAT SEKTÖRÜNE SINIRLI ETKİ”

• Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Kamar: Sektörümüze yönelik ithal ürünlere getirilen ilave gümrük vergisinin bir etkisi olmadı. Vergi daha çok altın takı ürünlerine yönelik olarak uygulanmıştı ve bu dönemde de daha çok külçe altın ithalatı yapıldı. Altın takıya gelince; mart ayında fuar öncesi sektörümüz zaten önemli bir stok oluşturmuştu. Kasalarımız ağzına kadar stoklar ile doluydu. Pandemi nedeni ile fuarlar iptal edildiği gibi sektör ithalat da yapmadı. Haliyle ilave gümrük vergisinin bir etkisi olmadı. Şu an her hangi mal getirme merakı yok.

“VERGİ MAMULE DOĞRU KAYMALI"

• İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği Başkanı Ahmet Öksüz: Sektörümüze yönelik ilave gümrük vergileri için özel bir çalışma grubu oluşturulması lazım. Bazı ürünlerde devam etmeli, bazı ürünlerdeyse düşürülmesi gerekiyor. Biz Ticaret Bakanlığı’na da söylüyoruz. Öncelikle sektör yüksek vergiler nedeni ile hammadde tarafında çok zorlanıyor. Mamule doğru gittikçe vergiyi artıran bir mekanizma olması lazım. Onun için ciddi bir çalışma yapılmalı. İhracatçı birliği olarak bu çalışma grubunda biz de görev alabiliriz. Bir çalıma komitesi kurup kararı değerlendirip kararı birlikte almaları doğru olan şeydir. Sektörü de biz daha iyi biliyoruz.

"KİMYAYI ETKİLEYEN BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİL"

• İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister: İlave gümrük vergilerinde önemli oranda 30 Eylül’de düşme olması bekleniyor. Geçtiğimiz günlerde bazı plastik ürünlerinde vergi düştü ama onlar da sadece plastik kart ve güneş paneli için olan ürünlerde geçerli. Dolayısıyla şu an için sektörümüzü etkileyen bir durum söz konusu değil.

"SON ÇEYREKTE EKSTRA BİR HAREKETLİLİK GETİRECEK"

• Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan: Vergilerin bundan sonra kademeli olarak düşürülecek olmasının, öncelikle tüketicilerin artan teknoloji ihtiyaçlarına daha uygun koşullarda erişmesi ve ülkemizde bireysel dijitalleşmenin gelişmesi adına çok önemli bir adım olduğunu düşünüyorum. Pazara da son çeyrekte ekstra bir hareketlilik kazandıracak.

“İKLİMLENDİRMEDE AZALMA OLMADI"

• TOBB İklimlendirme Sektörü Meclis Başkanı Zeki Poyraz: İlave gümrük vergileri Türkiye’de üretilen ürünlere getirilmesini destekliyoruz. Üretilmeyen hammadde ve mamullere gelmesini desteklemiyoruz. Bu tür vergiler nihai tüketicilerin ürünü pahalı almasına ve enflasyonun artmasına sebep oluyor. Split klimalar da sektörümüzün girişimleriyle ilave gümrük vergileri anti damping uygulaması seneler önce başladı. Yeni gelen bir vergi değil. Son dönemde sadece oran biraz arttı. Artışı da sektör olarak destekliyoruz. İlave gümrük vergileri konmadan önce üretimi duran split klima tekrar üretime başladı ve bir tane de yabancı yatırımcı üretim tesisi kurdu. Şu anda Türkiye’de 4 adet üretici var ve Avrupa’nın en büyük kapasitesine sahibiz. İklimlendirme sektörünün girdilerinden olan paslanmaz levha, sac, gaz kompresörleri ve elektronik termostatlar gelen ilave gümrük vergilerini desteklemiyoruz. Bu tür vergilerin ithalatı yavaşlatacağına da inanmıyoruz. Ancak tüketiciye daha pahalıya ürün satılmasını körükler. Bir an önce gereksiz vergilerin kaldırılması gerekiyor. Gümrük vergileri toplanmasında artış oldu ancak ne yazık ki ithalatta azalma olmadı. Biz olmasını beklemiyorduk. Gerekli ürünlerden vazgeçilmezdi.

“ÜRETİM İÇİN SINIRLAMALAR DOĞRU DEĞİL"

• Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç: Mobilya sektörünün sünger ve tele gibi ürünlerde yurtdışına bağımlı. Türkiye gibi üretim ülkesinde ithalat mutlaka olacak. Hammadde olarak ürün alıp işleyebilir ya da yarı mamul şeklinde satabilir. Dolayısıyla eğer tüm dünyadan daha ucuza gelen bir ürün yoksa bu tür geçici sınırlamalar doğru değil. Onun yerine daha fazla kaliteli üretime üretim yaparak dünya pazarından daha fazla pay almaya odaklanmamız lazım.

Kaynak: Dünya Gazetesi