"Bunun nesi makul?"

Karakaş, Türkiye’deki tutukluluk sürelerinin azaltılması yönünde sürekli olarak Türkiye’yi uyardıklarını söyledi. AİHM’ye yapılan başvurular arasında özellikle son 1 yıl içinde yargılama süresinin ve tutukluluğun uzunluğu davalarının sayısında önemli artış olduğuna işaret eden Karakaş, “Geçen yıldan bu yana yüzde 34 artış var. Ve artıyor. Bu çok büyük bir artış. Yani yılda dava sayısı 4 bin iken bu yılda 6 bin 500... Bu yıl gelen davaların içeriği, genel olarak baktığınızda, esas olarak yargılama sürecinin uzunluğu ve tutukluluk süresinin devamına ilişkin...” dedi. Karakaş’ın 14 yıldır tutuklu dediği kişinin terör örgütü üyeliğinden yargılanan Şahap Doğan olduğu belirtildi.

Karakaş, Strasbourg’da, bir grup gazetecinin sorularını yanıtladı. Karakaş’ın verdiği mesajlar özetle şöyle:

"En çok başvuru yapılan Rusya, sonra Türkiye, daha sonra da Romanya. Ama nüfusa oranlarsak Gürcistan birinci. Adet olarak baktığımızda Türkiye nüfusu kalabalık bir ülke ama ben şahsen 2. olmasını üzüntüyle karşılıyorum. Ben bunu doğrusu esef verici buluyorum. Şu anda Türkiye için bekleyen 18 bin 500 dava var.

Türkiye’de geçen yıldan bu yana yüzde 34 artış var. Ve artıyor. Bu çok büyük bir artış. Yani yılda dava sayısı 4 bin iken bu yılda 6 bin 500... Bu yıl gelen davaların içeriği genel olarak baktığınızda esas olarak yargılama sürecinin uzunluğu ve tutukluluk süresinin devamı... Mahkeme süresi uzunsa 6. madde devreye giriyor."

 

“Ergenekon davasının süresi”

"Kesin bir şu kadar süre yok. 3 ay, 5 ay diye bir şey yok. Ama makul süre diye bir şey var. Makul süre, olaya göre değerlendiriliyor. Bir mahkemenin karar vermesinde ele aldığı kararları değerlendirirken olayın karmaşıklığı, birden fazla failin olması... Bunu değerlendirirken makul süre diye bir şey var. Bu süre 15 yıl olamaz, 3 yıl 5 yıl da olmamalıdır. Mahkeme, bazen 2 yıllık bir tutukluluğu bazen makul süre içinde bulmuştur. Bazen de bulmamıştır. Geçenlerde bir davayı hükümete bildirdik, Türkiye’de 14 yıldır tutuklu. Artık bunun nesi makul?.."

 

AYM’ye bireysel başvuru

"Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) kişisel başvuruyu -eğer düzgün işlerse- çok olumlu. Bu mekanizmaya sahip ülkeler, buraya en az başvuru yapılan ülkeler. AYM, buranın içtihatları gereği sorunu çözerse bir sıkıntı yok. Ama olmazsa gene buraya gelecek.

Türkiye’de tutukluluk mu yargılamalar mı uzun. Ama bunun için bir yol yok Türkiye’de.. Örneğin bir arazi davanız var ama yıllarca sürüyor. 15 yıl sonunda tazminat isteyebileceğiniz bir mekanizma yok. Mesela İtalyanlar yaptı bunu ve binlerce dava gitti. Eğer bu tür basit düzenlemeleri yaparsak, o zaman sıkıntı ortadan kalkar... Bütün kararlarımızda tutukluluk süresi azaltılmalı deniyor. Buradan bir ihlal çıkıyor. “Bunu düzeltin” diyoruz. Aslında kararı bile beklememek lazım."

 

İyi yargıç kötü yargıç

"İyi yasa kötü yasadan ziyade iyi yargıç kötü yargıç vardır. Kötü yargıç sadece anayasa ve onun lafzına bağlı kalan yargıçtır. Yargının hukukun yorumlanmasındaki yolu çok önemlidir. Siz elinizdeki metni nasıl yorumlarsanız, öyle çıkar. Mutlaka karanlık tarafı görmek gerekmiyor. Mutlaka bir ışık bulursunuz içinde. Türkiye’deki yargı organları yasanın lafzına bakıyorlar. Uluslararası hukuka göre yorumlamıyorlar. Öyle yaparsanız... Bakın ifade özgürlüğü var, bir de kocaman birinci maddesi var. Ama siz birinci paragrafı ikinci paragrafa bakarak sınırlarsanız. O zaman bir yere varamazsınız.

9 tane reform paketi geçti Türkiye’de 2001’den bu yana. 2001 değişikliği, Türkiye’nin önünü açan en önemli değişikliktir. 2004 değişikliği keza. 90. madde varken hâkim neyi düşünür? Anlıyorum, çok zor bir iş. 90. madde tereddütleri gidermek için koşulmuş ama buna rağmen ne AYM ne Yargıtay kararlarında bunu görüyoruz.

Türk hâkimi değerlendirmiyor, incelemiyor, yasada kendisine bir şey denmişse gayet kolay şekilde uyguluyor. İnisiyatif almıyor."