Çevrenin ‘özel’i olmaz

İzmir Gaziemir’de bulunan radyoaktif atıkların temizlenmesine yönelik süreci “özel hayatın gizliliği” bahanesiyle çevrecilerden “gizleyen” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı işlem, hukuka aykırı bulundu. Ankara 11. İdare Mahkemesi, çevresel etki değerlendirme sürecinde “şeffaflığın” esas olduğunu kaydederek, nükleer temizliğin içeriğini vermek istemeyen bakanlığın özel hayatın gizliliğini öne sürmesini “çevre için telafisi güç zararlar oluşabileceği” gerekçesiyle reddetti.

Mahkemeye taşındı

Gaziemir’de radyoaktif temizlik için yürütülen ÇED sürecinde komisyon toplantısının içeriği çevrecilerden gizlenmişti. Ege Çevre Platformu (EGEÇEP), Turanlar şirketi tarafından yapılacak radyoaktif temizlik için geçen yıl 14 Aralık’ta yapılan ve “dışarıya çıkarıldıkları” İnceleme Değerlendirme Toplantısı (İDK) tutanağının kendilerine verilmesini istedi. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “özel hayatın gizliliğinin ihlal edileceği” gerekçesiyle istemi reddetti. Bilgi edinme hakkına ulaşamayan EGEÇEP, mahkemeye başvurdu. Uyuşmazlığı görüşen Ankara 11. İdare Mahkemesi, “Şeffaflık ilkesinin ÇED raporu alınması sürecinin tüm aşamalarında uygulanması gerekliliği”ni göz önünde bulundurarak bakanlık işleminin yürütmesini durdurdu. Mahkeme kararında “Toplantı tutanağının bir örneği, komisyon üyelerinin cep telefonları ve mail adresleri ayrılarak bilgi edinme hakkı talebinde bulunanların erişimine sunulmalıdır. Dava konusu işlemin açıkça hukuka aykırı olduğundan ve uygulanmasının telafisi güç ve imkânsız zararlar doğuracağından yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir” denildi.

Şeffaflık vurgusu

Kararla birlikte, ÇED süreçlerinin her aşamasının şeffaf biçimde yürütülmesi gerektiğinin belgelendiğini belirten davacı avukat Arif Ali Cangı, “Bundan böyle bütün süreçlerin açık yapılması gerekecek. ÇED süreçlerinde en önemli denetim aracı olan halkın katılımının etkin hale gelmesi sağlanabilecek” dedi. Kararın Gaziemir’deki nükleer atıkların bertarafı için de önemli olduğunu kaydeden Cangı, “Mahkeme, Gaziemir’deki nükleer atıkların bertarafı konusunun halktan gizlenmeden, şeffaf biçimde yürütülmesi gerektiğini kayıt altına almıştır. Kararla birlikte artık ‘özel hayatın gizliliği’ gibi anlamsız bir gerekçeyle reddedilen İDK toplantısı tutanaklarına ulaşabileceğiz” diye konuştu.