CHP'li Gürer: 2016’da başlayan bu çalışma sürdürülüyor mu?

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TKİ’nin uzmanlık alanı olmamasına rağmen kozmetik ürünler üretmek için yatırım yapması ve Sayıştay raporlarına da yansıdığı şekliyle milyonlarca lira harcanarak üretilen bazı ürünlerin, raf ömrünün tükenmesini, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanına sordu.

Gürer, Bakanlığın 2021 bütçesinin görüşüldüğü komisyon toplantısında Bakan Dönmez’e TKİ’nin kozmetik ürünler üretimi işine girmesiyle ilgili şu soruları yönelti:

“Türkiye Kömür İşletmelerinde kömürün yan ürünü, kozmetik ve kişisel bakım ürünü elde etmeye kalktınız. Özel sektör bu işi beceremiyor mu? Hani özelleştirmeden yanasınız! Kömür işletmesiyle kozmetik üretimine yöneldiniz, tüy dökücü krem gibi ürünleri üretmeye başladınız. Ancak 2016’da başlayan bu çalışma sürdürülüyor mu?

Kurumun satış ve tanıtım amaçlı olarak ürettiği çok miktarda kozmetik ürünün bulunduğu, bu ürünlerin yüzde 40’nın kullanım süresinin dolduğu, yüzde 60’inin da üretim süresinin 2019 Nisan ayında dolduğu, Kandıra’da da üretim tesisi stoklarında bulunan ve kozmetik üretimi için bekletilen ham maddelerin -gliserin, etil alkol, parafın- raf ömürlerinin bitmekte olduğu Sayıştay raporlarında yer almıştı; durum nedir? Bu konuda ne kadar zarar edildi? Proje ne aşamadadır? Ne kadar ürün elde edilmiştir ne kadarı satılmıştır ne kadarı bozulmuştur? Kar-zarar değerlendirmesi nedir? Bu işin aslını bir anlatırsanız memnun oluruz” 

BAKAN DÖNMEZ’E GÖRE ÜRETİM YOK 

Gürer’in sorularına yazılı yanıt veren Bakan Dönmez, TKİ tarafından kozmetik ürün üretiminin söz konusu olmadığını belirtti.

Bakan Dönmez, “Ar-Ge çalışmaları kapsamında elde edilen kozmetik ürünlerin piyasaya satışı yapılmamış olup herhangi bir ticari kazanç elde edilmemiştir. Son kullanma tarihi geçmiş ürün olmadığı gibi herhangi bir kozmetik ürün stokumuz bulunmamaktadır” açıklamasında bulundu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, “Bütün bu süreç sonunda AR-GE çalışmaları yapılan 11 çeşit üründen, olumlu geri dönüşler alınan 5 çeşit için ticari ölçekte üretime geçme hazırlıkları devam etmektedir. Bu ürünler satışa sunulmadığı için iade alınması veya bedelini ödemediği için yasal takip başlatılması gibi bir durum söz konusu değildir” dedi. 

MİLYONLUK HARCAMALAR 

Bakan Dönmez’in yanıtını değerlendiren CHP Milletvekili Gürer, 2016 yılında kömürün yan ürünü olan hümik asitten şampuan, sabun, tüy dökücü krem gibi ürünler üretmeye başlayan TKİ’nin kendi bünyesinde yaptığı harcamalar hariç, tasarım ve danışmanlık için 2,2 milyon lira harcadığının Sayıştay raporuna yansıdığını kozmetik ürünlerin üretimi içinde de bir firmayla yıllık 4,7 milyon lira tutarında bir sözleşme imzaladığının yine Sayıştay raporlarında yer aldığını hatırlattı. 

HANGİSİ DOĞRU?

Milyonlarca lira harcanarak üretilen ürünlerin bazılarının raf ömrünün tükendiğini bazılarının da tükenmek üzere olduğunun Sayıştay denetçileri tarafından belirlendiğini ifade eden CHP Milletvekili Gürer, şunları söyledi:

“Sayıştay’ın raporunda aynen şu ifadeler yer almaktadır: ‘Üretimi yapılan bu ürünler Enerji Bakanlığı ile TKİ personeline kısmen, bir bölümü de Dünya Enerji Konseyi Kongresi ve çeşitli fuarlarda tanıtım amaçlı dağıtılmıştır. Yukarıda yer verilen tablodan da görülebileceği üzere; Kurumun depolarında satış ve tanıtım amaçlı olarak ürettirdiği çok miktarda (18 Haziran 2018 itibariyle yaklaşık 48.500 adet çeşitli) kozmetik ürününü bulunmaktadır.

Bu ürünlerin yüzde 40'ının kullanım süresinin 2018 yılı Eylül ayında, geri kalan yüzde 60’lık kısmının kullanım süresinin ise 2019 yılının Nisan ayında dolacağı ve ayrıca Kocaeli/Kandıra’daki üretim tesisinin stoklarında bulunan ve kozmetik üretimi için bekletilen hammaddelerin (gliserin, etilalkol, parafın ...) raf ömürlerinin de bitmek üzere olduğu tespit edilmiştir.’ Sayıştay’ın bu tespitlerine rağmen, Sayın Bakanın sanki ortada böyle bir üretim yokmuş gibi açıklama yapması düşündürücüdür.”