Getty Images

Saygın bilim dergisi Lancet'te yayınlanan bir araştırma, çok zayıf veya çok kilolu olmanın insan ömrünü dört yıl kısaltabileceğini ortaya çıkardı.

Bu alanda yapılan en büyük araştırmalardan birini gerçekleştiren bilim insanları, İngiltere'de doktorlarda kaydı bulunan 2 milyon kişiyi inceledi.

Araştırmacılar, 40 yaşın üzerinde ve beden kitle endeksinin normal aralığının üst sınırına yakın kişilerin ölüm riski en düşük grup olduğunu buldu. Endekste 18,5 ile 25 arası normal aralık olarak tanımlanıyor.

Yaşam beklentisi en kısa olan gruplar ise beden kitle endeksinin alt ve üst uçlarında yer alan kişiler.

Doktorlar bir kişinin obez olup olmadığını anlamanın en güvenilir yolunun beden kitle endeksini kullanmak olduğunu düşünüyor.

Optimal seviye

Beden kitle endeksi normal aralıkta olan kişilerle kıyaslandığında obez erkek ve kadınların yaşam beklentisi sırasıyla 4,2 ve 3,5 yıl daha kısa.

Çok zayıf kişilerin yaşam beklentileri ise erkeklerde 4,3, kadınlarda ise 4,5 yıl daha az.

Araştırma sonucunda beden kitle endeksinin trafik kazaları dışında her türlü ölüm sebebiyle ilişkili olduğu bulundu. Buna kanser, kalp-damar ve solunum yoları hastalıkları da dahil.

Beden kitle endeksi nasıl hesaplanır?

Boyunuzun metre cinsinden karesini alın. Örneğin 180 cm boyundaki biri için: 1,8 x 1,8 = 3,24

Kilonuzu bulduğunuz sonuca bölün. Örneğin 75/3,24 = 23,1

Çıkan sonuç beden kitle endeksinizi gösteriyor.

Fakat normal beden kitle endeksine sahip olmak tüm hastalıklara yakalanma riskinin düşük olduğu anlamına gelmiyor.

Araştırmayı yürüten ekipten Dr. Krishnan Bhaskaran "Çoğu ölüm nedeni için optimal bir beden kitle endeksi seviyesi olduğunu bulduk. O seviyenin altına veya üstüne geçildiğinde o hastalığa yakalanma riski artıyor" diyor ve ekliyor:

"21'in altındaki beden kitle endekslerinde tüm nedenlerden ölümler artıyor. Fakat bunun, hastalanan kişilerin kilo kaybetmesiyle de ilişkisi olabilir.

"Tüm hastalıklar beden kitle endeksi normal seviyeden uzaklaştıkça artıyor. Bu yüzden 3 kilo vermek veya almak bile bir fark yaratabiliyor. Araştırmanın örneklemi çok büyük olduğu için az miktarda kilonun yarattığı farkı bile tespit edebiliyoruz."

Bazı uzmanlar beden kitle endeksinin bir kişinin sağlığını analiz etmenin doğru bir yolu olup olmadığını sorguluyor.

Fakat Exeter Üniversitesi'nde diyabet ve obezite alanında çalışan Dr. Katarina Kos, bunun doğru bir yöntem olduğunu düşünüyor. Araştırmanın fazla kilolu insanların zayıflaması durumunda sağlıklarının da iyileşeceğini bulmasının kendisi için bir sürpriz olmadığını belirten Kos, "Çoğu kişi için beden kitle endeksi iyi bir ölçü yöntemi. Artık diyabetle ilgili veriler sayesinde düşük kalorili beslenme ve kilo vermenin durumu iyileştirdiğini biliyoruz. Bütün bunlar ömrü uzatacak şeyler" diyor.

Araştırmaya göre yaşlı insanlarda biraz fazla kilo zararlı değil, onlar için koruyucu. Fakat geçen yıl 60-69 yaş arası insanlarla bir araştırma yapan Dr. Kos, çalışmanın bu bölümüne katılmıyor.