Cumhuriyetçiler, kritik Florida virajında

ABD'de Cumhuriyetçilerin başkanlık adaylığı yarışı, önceki üç ön seçimde üç farklı birinci çıkmasının ardından iyice karmaşıklaştı ve şimdi gözler tamamen bugünkü Florida ön seçimlerine çevrildi. Yarışta son günlerde öne çıkan isim olan Mitt Romney ile Newt Gingrich için Florida, önemli bir sınav durağı olacak.

Washington'daki Yabancı Basın Merkezi'nin organizasyonuyla, burada uzmanlar, bölgenin önde gelen işadamları, öğretim görevlileri tarafından bizim de aralarında bulunduğumuz bir grup gazeteciye özel bilgilendirmeler yapıldı. Buna göre, eyalet, ABD başkanlığı seçimlerinin yanı sıra Cumhuriyetçi başkan adayının belirlenmesinde önemli bir role sahip. Çünkü, eyaletin kendine özgü bazı dikkate değer özellikleri var.
 

'Florida'yı kazanamayan Cumhuriyetçi aday genel seçimleri kazanamaz'

Eyaletin Cumhuriyetçiler açısından en kritik yanını, Cumhuriyetçi başkan adayları için yıllardır söylenen şu söz ortaya koyuyor: ''Florida'yı kazanamayan Cumhuriyetçi aday genel seçimleri kazanamaz.'' Bu çok iddialı bir söz ama bunun arkasında önemli nedenler yatıyor. Bunlar ise şöyle:

-Florida, ABD'deki eyaletler içerisinde seçmen tercihi bakımından 'en kararsız' eyaletlerden biri konumunda. 19 milyon nüfusa sahip eyalette, kayıtlı Cumhuriyetçi ve Demokrat seçmen oranı neredeyse eşit düzeyde. Bağımsızların oranı ise yüzde 24. Bunun yanında hemen hiçbir eyalette bu kadar hızlı büyüyen bir bağımsız seçmen grubu bulunmuyor. Yani burada adayların karşısında hayli çoğulcu ve kararsız bir seçmen kitlesi var.

-İkincisi, eyaletin etnik çeşitliliği. Özellikle eyalet nüfusunun yüzde 22,4'ünü oluşturan Latin kökenliler giderek artıyor. Ayrıca, bu yıl, eyalette oy veren kayıtlı Cumhuriyetçilerin 3'te 1'i Latin kökenli olacak. Bu nedenle, ABD'nin en büyük göçmen nüfusunu oluşturan Latinlerin oyunu çekme adına bu eyaleti kazanmak önemli.

-Üçüncüsü, eyaletteki yaş dağılımı da çok çeşitli: Genç, orta yaşlı, yaşlı nüfus sayısı neredeyse birbirine eşit ve her kesimin talep ve istekleri farklı.

-Dördüncü olarak, örneğin Iowa daha çok kırsal kesimden oluşurken, Florida'da kırsaldan metropol alanlara, her kesimden seçmen bulunuyor ve doğal olarak her birinin ekonomik, sosyal ve siyasal alanlardaki öncelikleri farklılık gösteriyor.

-Beşinci neden, partilere bağış yapan ülkedeki ilk 4 eyaletten birinin Florida olması. Doğal olarak Florida, partilerin maddi destek için arkalarında ihtiyaç duyduğu bir eyalet.

-Altıncısı ise, birçok eyalete göre medya sektörünün oldukça gelişmiş ve çeşitli olması. Bu nedenle hem medyaya reklam vermek çok önemli hem de insanların medya üzerinden etkilenerek fikirlerini değiştirebilme ihtimali yüksek bir eyalet.

Örneğin, şehre gelir gelmez ilk dikkatimizi çeken, eyalet bazlı yayın yapan kanallardaki seçim reklamları oldu. Genellikle adayların birbirini kötülediği seçim reklamları televizyonlarda arka arkaya yayınlanıyor ve bazı uzmanlar insanların bu eleştirel reklamlardan ciddi anlamda etkilendiğini belirtiyor.
 

Florida, ABD'nin ''küçük bir modeli'' gibi

Dolayısıyla, Florida ABD'nin küçük bir prototipi gibi... O nedenle de halkın, seçim yılında hangi partiye daha yakın durdukları ve oylarının gidişatı önem taşıyor ve eyalette beğeni toplayamayan bir Cumhuriyetçi adayın genel seçimlerde de şansı az görülüyor. İşte tüm bu nedenlerle, Florida'da kazanmak bir Cumhuriyetçi başkan adayının neredeyse olmazsa olmazı... Eyaletin bu kritik önemini bilen Cumhuriyetçi Parti, Genel Kurulunu da 2008 yılında Obama'ya oy veren bu eyalette yapacak.

Kazanan 50 delegeyi birden kapıyor...

Eyaletin yapısal özelliklerinin yanı sıra, Cumhuriyetçi Parti'nin eyalet kuralları da çok önemli. Bunlardan biri Florida'nın delege sayısı... Cumhuriyetçi Parti, geçtiğimiz yıllarda yönergesini değiştirerek, uzun süredir yürürlükte olan, eyaleti kazanan adayın o eyaletin tüm delegelerini alması yöntemini, delegelerin adayların kazandığı oy oranına göre bölünmesi kararı almıştı. Ama Florida bu karara katılmadı. Dolayısıyla, bu eyaleti kazanan aday, Genel Kurul seçimlerinde 50 delege oyunu birden kazanacak. Dolayısıyla, bu da, eyaleti alacak adayın, yarışta kazandığı delege sayısında rakipleriyle arasını önemli derecede açmasını sağlayacak.

Florida aslında normalde 99 delege sayısına sahipti. Delege sayısındaki değişikliğe karşı çıkması ve bunun yanında Cumhuriyetçi başkan adayı seçimlerinde önemli söz sahibi olabilmek için seçim tarihini öne alması nedeniyle, ceza olarak yarı sayıdaki delegesini kaybetti. Ama yine de eyalet, seçimlerde ''belirleyici'' eyaletlerden biri olabilmek için bu cezaya razı.
 

Sadece kayıtlı Cumhuriyetçi seçmen oy kullanabiliyor

Eyaletin diğer bir özelliği, Iowa, New Hampshire ve South Carolina gibi ilk ön seçimlerin yapıldığı eyaletlerin aksine, Florida'da sadece Cumhuriyetçi Parti'ye kayıtlı kişiler oy kullanabiliyor. Dolayısıyla, bu eyaletteki çıkan tablo, eyaletin Cumhuriyetçilerinin gerçek bakışını ortaya koyacak. Halbuki Iowa ve New Hampshire gibi eyaletlerde Demokratların veya bağımsızların oy kullandığı gibi tartışmalar olmuştu.

Cumhuriyetçi adaylar için eyaletin diğer bir önemi ise, burada hiçbir ''özür''lerinin olamayacağı. Çünkü, Romney New Hampshire'ı kazandığında diğer adaylar, ''komşusundaki seçimi kazandı, burası onun memleketi'' dediler. Gingrich, South Carolina'yı kazandığında ''zaten eyalet evanjelik ağırlıklıydı'' denildi. Ama Florida'nın yapısal özellikleri nedeniyle adaylar, önceden sahip oldukları bu tür artılardan çok, şu an seçmenlerde bıraktıkları izlenim ve söylemleriyle seçilecekler. Dolayısıyla, Florida, Cumhuriyetçi başkan adaylığı yarışının sonunu getirmeyecek ama kaderini ciddi anlamda etkileyebilecek bir eyalet.
 

Anketlerde Romney ciddi farkla önde...

Florida ön seçimlerine ilişkin şu anki anketler Romney'yi ciddi farkla önde gösteriyor. Bu anketlerde Romney, yüzde 43 gibi eyaletin oldukça büyük bir oranının desteğini alıyor görünüyor. Gingrich ise anketlerde yüzde 28 oranında desteğe sahip. Dolayısıyla şimdiden Florida'da Romney'nin zaferi bekleniyor ama burada da anketler beklentiyi yükselttiği için, eğer Romney, anketlerden çok daha aşağılarda bir oranla seçimi kazanırsa, yine de kaybetmiş etkisi yaratacak.
 

'Floridalılar ideolojiye göre değil, pragmatizme göre karar verir'

Floridalıların Cumhuriyetçi adaylara yönelik bakış açısına dair sorularını yanıtlayan South Florida Üniversitesi profesörü Susan MacManus, Florida'daki seçim profilinin 4 yıl öncesine göre çok farklı olduğunu söyledi. Eyaletteki Cumhuriyetçi seçmenlerin Romney'ye oy verme eğiliminde olduğunu, çünkü Gingrich'e göre Romney'nin genel seçimde bağımsızların oylarını alabilme imkanını daha olası gördüklerini belirten MacManus, eyaletteki oy mantalitesini ''ideoloji yerine pragmatizm'' olarak tanımlayarak, Florida Cumhuriyetçilerinin seçimlerde Obama'ya rakip olacak adayı seçmek istediklerini söyledi.

MacManus, Florida'nın yaş, etnik köken ve gelir dağılımı gibi birçok noktalarda küçük gruplara ayrıldığını hatırlatarak, bu eyalette adayların, önceki ön seçim duraklarının aksine, sadece tek bir grupa hitap ederek kazanma şansı bulunmadığına dikkati çekti. Florida'yı ''Amerika'nın küçük bir modeli'' olarak nitelendiren ve bu nedenle eyaletteki seçimlerin çok önemli olduğunu vurgulayan MacManus, eyalette beklenildiği gibi Romney'nin kazanmasının Cumhuriyetçi başkan adaylığı yarışının sonu anlamına gelmediğini, ama bunun Romney'ye önemli bir üstünlük kazandıracağını kaydetti.

MacManus, buna karşın Gingrich'in özellikle kampanyasına para toplamada sorun yaşadığını ve Florida'ya da önemli miktarda kaynak ayırdığını ifade ederek, bu eyaletteki seçim kaybının, tekrar maddi destek toplama noktasında Gingrich'e sorun yaratabileceğini söyledi. MacManus da Florida'yı kazanamayan Cumhuriyetçi adayın, ABD başkanlık yarışını kazanamayacağını söyledi, ancak, Florida seçimlerinden sonra herhangi bir adayın yarıştan çekilmesini beklemediğini sözlerine ekledi.
 

'Cumhuriyetçi Latinler Romney'e imreniyor'

90 yıldır baskıya giren eyaletin en eski İspanyolca gazetesi La Gaceta'nın editörü Patrick Manteiga da, Latinlerin bakış açısından Romney ile Gingrich'i karşılaştırdı. Eyaletteki Latin nüfusun genel anlamda en büyük hayalinin, birinin yanında çalışmaktan ziyade kendi işletmesini açmak ve kendi kendinin patronu olmak olduğunu dile getiren Mantegia, bu açıdan bu kesimin Romney'ye imrenerek baktığını söyledi.

Bunun yanında Latinlerin Cumhuriyetçi başkan adaylığı yarışını Romney'nin kazanacağına inandıklarını belirten Manteiga, bu nedenle de Cumhuriyetçi Latinlerin ön seçimde oylarını Romney'ye verme eğiliminde olduklarını kaydetti. Manteiga, ancak Romney ve Gingrich'in göçmenlik karşıtı tutumlarının negatif etki yarattığını da ifade ederek, bunun da genel seçimleri etkileyebileceğine işaret etti.