Demirtaş etkeni: 'Borç ödendi'

<haber-dikey:1320118,1313069,1309006>

HDP, batıda ve doğuda ayrı ayrı stratejilerle girdiği seçim için analizlere tabandan itibaren başladı. Batıda tutuklu eski eş genel başkan Selahattin Demirtaş’ın “faşizme ‘hayır’ demek için mutlaka oyunuzu kullanın” çağrısının etkili olduğu değerlendirilirken, doğuda kayyımlardan alınan belediyelerin istenilen boyutlara ulaşmaması sonuçlara ilişkin “sevinci” yarıda bıraktı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun seçim süreci boyunca mitinglerde hedef aldığı HDP, büyük sorunlar yaşanılan seçim sonuçlarını değerlendirmeye başladı. Doğu ve Güneydoğu’da kayyım atanan belediyeleri geri kazanmak ve batıda da AKP-MHP blokunu geriletmek stratejisi ile seçime giren HDP’de ilk değerlendirme “olumlu” oldu. CHP’nin 3 büyükşehirde de yarışı son dakika ataklarıyla göğüslediği seçimde, HDP tabanında “ödünç oylardan fazlası geri döndü, borç ödendi” yorumları yapıldı.

İlçelerde hedefler tutmadı
11 Eylül 2016’dan itibaren KHK’lerle 102 belediyesinden 95’ine kayyım atanan HDP, birçok ilde belediyelerini geri kazandı. Kesinleşmeyen sonuçlara göre 3 büyükşehir, 5 il, 50 ilçe kazanan HDP’de 2014 yılında kazanılmış Ağrı, Bitlis ve Şırnak AKP’ye kaybedildi. Tunceli de TKP’ye kaptırıldı. Parti içinde en çok dikkat çeken kayıplardan Şırnak’ta, 2014’te yüzde 71 ile kazanan belediyede oylar yüzde 34’e geriledi. Şırnak’ın merkezinde 24 Haziran 2018’de 47 bin olan seçmen sayısı 31 Mart’ta 38 bine düşerken, HDP’nin burada aldığı oy sayısı da yarı yarıya azaldı. Ağrı merkezde de 84 bin olan seçmen sayısı yerel seçimlerde 64 bine düşerken, HDP’nin oyları da 31 binden 17 bine geriledi. Ayrıca HDP’nin kazandığı ilçelerde de oylarında yüzde 10’u aşan düşüş dikkat çekti. Parti içinde ve tabanda bu kayıpların değerlendirmesi son yıllarda yaşanan sokağa çıkma yasakları, bölgeye aktarılan güvenlik güçleri ve kırsaldan şehir merkezlerine yoğun göç nedeniyle oy kullanılamaması oldu.

Tunceli ikilemi
Tunceli, kaybedilse de temel olarak siyasi geçmişi HDP bileşeni kökenli olan TKP adayı Fatih Mehmet Maçoğlu’nun kazanması partide “hoşgörü”yle karşılandı. Maçoğlu’nun seçim dönemi boyunca bölgedeki HDP tabanından da destek aldığı öğrenildi. HDP’nin MHP’den kazandığı Kars’ta ise 24 Haziran seçimlerindeki oyu alan HDP, Cumhur İttifakı bileşeni olarak AKP’nin aradan çekilmesi sonrası MHP’nin önünde belediyeyi kazandı.

Batıda Demirtaş faktörü
24 Haziran’da 5.8 milyon oyu bulunan HDP’nin AKP-MHP blokunu geriletmek için batıda aday çıkarmama hamlesi de son dakika oyları ile iktidardan kopan büyükşehirlerde kendini gösterdi. İstanbul’daki 1.2 milyon, Ankara’daki 227 bin, Antalya’daki 108 bin, Mersin’deki 192 bin, Hatay’daki 103 bin ve İzmir’deki 334 bin oyu seçimlerin iktidar blokunun karşısındaki adayın kazanmasında etkili oldu. Parti tabanından başlayarak batıda HDP’nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş’ın, “Bağrınıza taş basın” söyleminin oy refleksinin belirlenmesinde ciddi etkili oluduğu değerlendirildi. Ayrıca batıda 24 Haziran’da HDP’nin barajı geçmesi için verildiği belirtilen “ödünç oy” tartışmasına ilişkin, HDP tabanında “borç ödendi” yorumları yapıldığı belirtildi.

Yönetim değerlendirilecek
HDP’nin bu sonuçların ardından hızla MYK ve Parti Meclisi (PM) yönetim organlarını toplayarak seçim değerlendirmesine giderek sonuçları masaya yatıracağı öğrenildi. HDP’nin içindeki sosyalist bileşenlerin de sürece ilişkin bazı eleştirileri olmasına karşın parti stratejisini sekteye uğratmamak için yorumlarını seçim sonucuna sakladığı, yapılan değerlendirmelerin ardından partinin yönetim kademelerinde de değişiklikler olabileceği öğrenildi.