"Doğru dürüst önlem alamadık"

İzmit Belediyesi'nce verilen deprem eğitimleri kapsamında Kocaeli'ne gelen Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu, Şehit Özcan Kan Anadolu Lisesi'ndeki eğitimden önce gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bir gazetecinin ''Elazığ'daki 6 büyüklüğündeki depremin Kuzey Anadolu fayına etkisi olur mu?'' sorusunu ''Hiç etkisi olmaz, çünkü hem mesafe hem de sistemler açısından büyük farklılıklar var'' diye yanıtladı.

Oğuz Gündoğdu, Elazığ'daki depremlerle Kuzey Anadolu fayının ilişkileri olmadığını, böyle bir ilişkinin ancak 9.3 büyüklüğündeki Sumatra depremi gibi çok büyük depremlerde olabileceğini bildirdi.

Sumatra'daki depremin ardından 8.3 büyüklüğünde, daha sonra 7.4 büyüklüğünde deprem olduğuna, oradaki zonun enerjiyi yanındaki faylara aktardığı için bir müddet sonra diğer faylarda da kırılmalar olduğuna dikkati çeken Gündoğdu, şöyle konuştu:
''Elazığ'da depremler devam ediyor. 2 gündür 4'ü aşan büyüklükte deprem olmadı. Bu depremler Doğu Anadolu fayının da depremi değil, Doğu Anadolu fayının biraz daha kuzeyinde kalıyor. Bingöl depremi de aynı şekilde Doğu Anadolu fayının kuzeyinde kalmıştı. Dolayısıyla hem Bingöl depremi hem de Elazığ'daki depremler ana fayda ciddi sıkışmalar olduğu anlamı taşıyor. Bunu böyle algılayıp okullar ve hastanelerden başlamak üzere yeni yapılaşmaya gidilmelidir. Yeniden yapılmalı, bölgeyi gören biri olarak 'Artık oralarda onarım olmaz' diyorum. TOKİ de işin içine girdi, kısa sürede çözümleneceğinden eminim. Büyük bir depremin üzerinden 11 yıl geçti, pek çok deprem oldu, doğru dürüst önlem alamadık. Önlemler yara sarmanın ötesine geçmedi.''
 

Deprem sonrası yapılaşma

Kocaeli'yi şanslı iller arasında gördüğünü belirten Gündoğdu, depremin iyi değerlendirildiğini, yıkılabilecek bina sayısı en aza düşen iller arasında yer aldığını kaydetti.

Gündoğdu, ''Kocaeli, 1999 Marmara depreminden sonra biraz daha düzenli hale geldi. Ama her şeye rağmen yapılan çalışmalar yeterli değil. Ağır hasarlıdan mahkeme kararıyla orta hasarlıya dönüştürülen 'makyaj yapılmış' yapılardan kurtulmamız, yeni kent modeline gitmemiz gerekiyor. Kocaeli, diğer yerlere göre iyi mesafe almış bir kent. Depremin sıcak olduğu günlerde, 3 günlük kurslarla onarım yetkisi verilen insanlarla onarımlar gerçekleşti. Bu binalar bence ciddi bir risk, o binalar da tekrar bir muayene edilmeli. Uygun görülmeyeler yıkılmalı'' dedi.
 

Depremin önceden tespit edilmesi

Gündoğdu, bir gazetecinin depremin önceden tespit edilip edilemeyeceğini sorması üzerine, danışmanlığını yaptığı Doğa Hareketleri Araştırma Derneğinin bu yönde çalışması olduğunu, hatta Adapazarı'nda kurulu istasyon verilerine göre 28 Şubatta Doğu veya Güneydoğu'da 120 ( ,- 45) saat içinde 5 üzeri büyüklükte deprem tahmini yaptığını ancak 'depremi önceden belirledi' denemeyeceğini, geniş alanda bir olasılığa işaret ettiğini sözlerine ekledi. Gündoğdu, öğrencilere deprem anında ve sonrası alınacak önlemlerle ilgili bilgi verdi.