Düğümü Sarkofobi çözecek

Fransa’da sağın 17 yıllık iktidarına son vermesi beklenen, son yılların en hareketli cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu için halk yarın sandığa gidiyor.

• FOTO GALERİ İÇİN TIKLAYINIZ

Ülkede 1958’de başlayan V. Cumhuriyet tarihinin “en tartışmalı ve sevilmeyen” Cumhurbaşkanı sıfatına sahip Nicolas Sarkozy’nin de yeniden aday olduğu iki turlu seçimleri sosyalist aday François Hollande’ın alması bekleniyor.

Siyasi gözlemcilere göre Sarkozy’nin ikinci turda kaybetmesinin en büyük nedeni, uyguladığı politikalara duyulan hoşnutsuzluk değil, 2007’de göreve geldiğinden beri oluşan bir “Sarkofobi” olacak.

Haber sitesi Atlantico’nun yöneticisi Jean-Sebastien Ferjou, “Halkın büyük kesiminde irrasyonel bir Sarkozy nefreti var ve bu duygu seçimlerde büyük rol oynuyor. İrrasyonel diyorum, çünkü olan bu. Anketlere göre halka gidip Sarkozy’nin politikalarıyla ilgili düşüncülerini, ismini vermeden sorsanız, destekleme eğilimindeler” diyor. Sarkozy döneminde emeklilik yaşının 60’tan 62’ye çıkarılması, çalışma saatlerinin esnekleştirilmesi, üniversitelerde eğitim harcamalarının kısılması gibi başlıklar aslında seçmeni pek o kadar etkilememiş.

10 adayın katılacağı seçimlerin ilkinde hiç kimsenin yüzde 50’nin üstünde bir skor tutturması söz konusu olmadığından, 6 Mayıs’taki ikinci turun belirleyici öğesi finale kalacak iki adayı kimlerin destekleyeceği sorusunda düğümleniyor.

Yüzde 50 sağ, yüzde 50 sol gibi bir “zıtlaşma” geleneğine sahip Fransa’da “2002 istisnası” hariç cumhurbaşkanlığı galibi genellikle yüzde 52-48 arasında değişen oranlarla zafere ulaşır. Sosyalist aday François Mitterrand’ın ipi göğüslediği 1981-88 ve 1988-1995 dönemleri dışında Fransa’yı sağ eğilimli siyasetçiler yönetti.
 

Son iki ayda toparladı

Sağın başkanlık başarısında Giscard d’Estaing ile netleşen merkez seçmenin sağ adayları tercih etmesi kadar, solun bölünmüşlüğünün alışılmışın ötesinde etkileri de belirleyici rol oynamıştı. Bu ikinci etkenin ne denli ağır basabileceği 2002 istisnasında çok açık ve acı biçimde yaşanmıştı. Kamuoyu araştırmalarında, her zaman olduğu gibi ittifaklar politikası nedeniyle ikinci turda cumhurbaşkanı seçileceğine kesin gözüyle bakılan Sosyalist Partisi lideri Lionel Jospin ilk turdaki sol adayların çokluğu ve popüler olmalarına kurban gitti.

İşte 2012’ye gelindiğinde 2002 benzeri bir tehlike, kısa süreli de olsa geleneksel sağ kesimi, daha da özelde Sarkozy’yi tehdit etti. Fakat gerek eski başbakanlardan Dominique de Villepin gibi bazı sağcı aday adaylarının resmi adaylık koşullarını yerine getirememesi, gerek Sarkozy’nin son 2 ayda toparlanması, en azından kamuoyu yoklamalarında ilk ikiye girebileceğini kanıtlaması geleneksel sağı rahatlattı.

Seçimlerden 48 saat öncesine kadar yayımlanan seçmen eğilimleri her iki aday, sosyalist François Hollande ve neo-liberal muhafazakâr Sarkozy’ye de yüzde 27 ile 29 arası şans tanıyor. Ne var ki aynı araştırmalar ikinci turda oybirliği ve açık farkla Sarkozy’nin hezimetini öngörüyorlar.
 

Le Pen üçüncü, Mélenchon dördüncü olacak gibi

Olağanüstü bir durum çıkmadığı takdirde ikinci turda tüm solun adaylığına terfi edecek Hollande’ın yüzde 53 ile 57 arasında bir oy oranıyla Fransa’nın yeni cumhurbaşkanı olacağına kesin gözüyle bakılıyor. Fransa’da siyasi sol, ılımlısından en aşırısına yüzde 40 ile 45 arası değişen bir potansiyele sahip. Ancak Hollande’ın toparlayıcı kişiliği, programının nispi ılımlılığı, aşırı sağın “Sarkozyzedeleri”, tereddüt yaşayanlar ve demokrasi küskünleri gibi katmanlardan da oy alması bekleniyor.

Tahminlere göre aşırı sağın adayı Marine Le Pen kıl payı farkla solun adayı Jean-Luc Mélenchon’u geçerek üçünlüğü yerleşecek, merkezin adayı François Bayrou’nun ise 5. olması bekleniyor.

2012 seçimlerinin en sürpriz olayı hatta olgusu Fransız Komünist Partisi ve Sol Parti’nin öncülüğünü yaptığı 6 siyasi hareket ile çok sayıda düşünce kuruluşunun desteklediği Sol Cephe’nin ortak adayı Jean-Luc Mélenchon oldu. Sol Parti’nin eşbaşkanı olan Mélenchon yüzde 3’lerden başlayan kamuoyu desteğini yüzde 17’ye kadar yükseltti.