Dünya görüyor, bakanlık görmüyor

Sağlık Bakanlığı’nın anne ve bebek ölümlerin ilişkin açıkladığı rakamların yükseliş gösterdiğini itiraf etti ama açıkladığı rakamlar, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) verilerine göre daha düşük çıktı. DSÖ 2014 verilerinde 2013’teki anne ölüm hızını yüz binde 20 olarak gösterilirken TNSA bebek ölüm hızını binde 13.6 olarak belirledi. Bakanlık ise anne ölümlerini yüz binde 15.9 gösterirken, bebek ölüm hızını toplamda binde 10.2, 28 hafta ve üzerinde ise 7.8 olarak açıklıyor. Bu rakamlara göre bakanlığın ölen 4 anneyle 3 bebeği hesaba katmadığı anlaşıldı.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nun hazırladığı ve itiraf niteliği taşıyan “2013 Faaliyet Raporu”, anne ve bebek ölüm hızlarının arttığını gözler önüne sermişti. Ancak DSÖ ile TNSA verileri, bakanlığın yüksek verdiği oranların dahi gerçek rakamlardan daha düşük olduğunu ortaya koydu. THSK verilerine göre anne ölüm oranlarını gösteren grafikte, 2011’de yüz binde 15.6, 2012’de yüz binde 15.4 olan ölüm oranlarının 2013’te yüz binde 15.9’a ulaştığı bildirilmişti. Bu oranların diğer yıllara göre yükseliş göstermesine karşın yine gerçek verileri vermediği anlaşıldı. DSÖ’nün verilerine göre 2013’te anne ölümü yüz binde 20 olarak gerçekleşti.

Dünyanın hesabı bakanlığa uymadı

THSK raporunda yükselen bir diğer oran ise bebek ölüm hızı. Raporda yıllara göre toplam bebek ölüm hızı, 2011 ve 2012’de binde 9.6, 2013’te ise 10.2 olarak gerçekleşip 2010’daki seviyesine geri döndüğü gösterilmişti. 28 hafta ve üzeri bebek ölüm hızında ise bu oranlar, 2011’de 7.7, 2012’de 7.4, 2013’te ise 7.8 olarak verilmişti. Ancak raporda bebek ölüm oranlarındaki yükselişin kabul edilmesiyle birlikte, oranların DSÖ ve UNICEF verilerine göre yine düşük olduğu anlaşıldı. UNICEF ve DSÖ’ye göre bebek ölüm hızı 2011 ve 2012’de binde 12 olarak gerçekleşirken TNSA verileri 2013 bebek ölüm hızını binde 13.6 olarak belirledi. Ayrıca bu örgütlerin yıllara göre verdiği bebek ölüm hızları bebek ölümlerinin hiçbir zaman Sağlık Bakanlığı’nın söylediği şekilde gerçekleştirmediğini, bakanlığın oranlarının bu örgütlerle karşılaştırıldığında her zaman daha düşük olduğunu ortaya koydu. DSÖ ve TNSA verileri, Sağlık Bakanlığı’nın ölen her yüz bin anneden 4’ü ile ölen her bin bebekten 3’ünü saymadığını ortaya koydu.