Ekonomide savaş döneminden beter önlemler alınıyor

Koronavirüs salgını nedeniyle pek çok ülke gündelik hayata İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülmeyen derecede kısıtlamalar getirirken, daralacak ekonomilerinin çökmemesi için bütçelerine yük yaratacak tedbir paketleri hazırladılar.

Çin'de ortaya çıkan ve solunum yolu hastalığı yaratan koronavirüs salgını 200 bin kişiyi etkisi altına alırken, salgının yayılma hızını önlemek için dünyanın çapında emsali görülmemiş seyahat yasakları devreye alındı. Dini törenler, spor müsabakaları, sosyal etkinlikler iptal edildi.

Hükümetler bu önlemleri alarak şu anda 7,800'ü aşan ölü sayısının daha da artmasını önlemeyi ve hastalığın yayılma hızını düşürmeyi amaçlıyorlar. Ancak alınan önlemlerin ekonomiyi çökertmemesi için planlama yapmaları ve mali yardım paketi hazırlamaları gerekiyor.

Reuters'in analizine göre, dünyanın en büyük ekonomisi ABD'de yönetimin hazırladığı tasarı ekonomiye 1 trilyon dolar aktarılmasını  ngörüyor. ABD Başkanı Donald Trump, paketin kabulünden sonra iki hafta içinde her vatandaşa 1,000 dolarlık çek göndermek istiyor.

Şu ana kadar salgın hastalıklardan en yoğun zarar gören sektörler arasında havayolu taşımacılığı bulunuyor. Dünyanın en büyük havayollarından bazılarına sahip olan ABD'de havayolu şirketleri yolcu sayısının hızla azalması sonucu hayatta kalabilmek için en az 50 milyar dolar tutarında kredi ve nakit para istediler.

Çin'de vaka sayısının azalmasıyla birlikte salgının yeni merkezi haline gelen Avrupa ülkeleri ekonomiyi  rahatlatmak için dün art arda adım attılar.

 Vatandaşlarına restoran, barlar ve sinemalara gitmemesi tavsiyesine bulunan İngiltere hükümeti ise yasaklar nedeniyle batma tehlikesiyle karşı karşıya kalan şirketler için 330 milyar sterlin, yani 400 milyar dolar büyüklükte yardım paketi oluşturdu.

İngiliz uzmanlar devletin İkinci Dünya Savaşı'nda yaptığı borçlanma ile kıyaslanabilir seviyede borçlanması gerekeceğini düşünüyorlar. İngiltere Nazi Almanyası ile 1939-1945 yılları arasında yaptığı savaşta gayrı safi yurtiçi hasılasının %20'sini aşan oranda borçlanmak zorunda kalmıştı.

İngiltere'de kamunun borç durumunu izlemekle görevli kurumun başındaki Robert Chote, dün parlamentoya hitaben yaptığı konuşmada, "Şu an kamu borcu hakkında titizlenmenin zamanı değil" dedi.

Salgın hastalık nedeniyle ekonomisinin bu yıl yüzde 1 daralacağını tahmin eden Fransa hükümeti, krize karşı ilk adım olarak 45 milyar Avro, yani 50 milyar dolar büyüklükte bir mali yardım paketi hazırladı.

İspanya da GSYH'nin yüzde 20'sine denk gelen 200 milyar Avro büyüklüğünde mali yardım paketi açıkladı. Yardım krediler, kredigarantileri ve doğrudan yardımdan oluşacak.  Avrupa Birliği şirketlerin devletlerden küçük ölçekli maliyardım ve banka kredilerine garanti almasını kolaylaştıracak düzenlemeleri devreye aldı.

PİYASALARDAKİ KAYGI ORTADAN KALKMIŞ DEĞİL

Yatırımcılar ise büyük devletlerin şirketlere ve piyasalara adeta saçtığı bunca paraya rağmen salgın hastalık paniğiniüzerinden atabilmiş değil.

ABD borsaları Pazartesi günü 1987 yılında çöküş yaşadığı Kara Pazartesi'den bu yana en sert kayıplarla kapandı. Borsalar dün bir miktar toparlansa da vadeli kontratlar açılışta sert düşüşe işaret ediyor. Yaşanan kargaşa öyle büyük ki, yatırımcıların zor günlerde güvenli liman olarak sığındıkları varlıklar bile değer kaybediyor. Kriz anında nakite dönmek isteyen yatırımcılar hisse, devlet tahvili, değerli maden ve diğer emtia piyasalarının birbirleriyle çok ters hareketler sergilemesine neden oluyorlar.