Ekonomide yılın olayları/ Ağustos

IMF Yönetim Kurulu, mevcut Esnek Kredi Hattı (FCL) çerçevesinde vadeyi ve krediyi artırmaya, ayrıca sağlam politikalara sahip olmakla birlikte FCL'nin yüksek nitelikli gereksinimlerini karşılayamayan üyeler için yeni ''İhtiyati Kredi Hattı (PCL)'' oluşturulmasına karar verdi. PCL'yle bir ülkeye IMF'deki kotasının 5 katı kadar kredi verilebilecek.
Gıda ve yem amaçlı genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO) ve GDO'lu ürünler ile ilgili yeni yönetmelik, 26 Eylül'den itibaren yürürlükte olacak şekilde yayımlandı.
Yönetmelik, GDO'lu ürünlerin bebek mamalarında, bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılmasını yasaklıyor. İçeriğinde GDO olan ya da GDO'lu bir üründen üretilmiş gıdaların etiketinde bu durum açıkça yazılacak. GDO'suz ürünlerin etiketinde de GDO içermediği belirtilebilecek.
ABD Başkanı Barack Obama, eyalet ve yerel yönetimlere 26 milyar dolar yardım sağlayan paketi onayladı.
Ekonomide 2010 yılının ağustos ayında yaşanan bazı önemli gelişmeler şöyle:

2 Ağustos:
-KEY ödemeleri... 1 milyon 309,2 bin kişiye KEY ödemesi yapılmasına ilişkin liste hazırlandı.
-Çin, Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği'nin (AB) yaptırım kararına rağmen İran'da petrol ve gaz sektörüne yaklaşık 40 milyar dolarlık yatırım yapma kararı aldı.
-Amerikan Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke, tam anlamıyla sağlıklı bir ekonomiye dönmek için ABD'nin önünde uzun bir yol olduğunu söyledi.
-Merkez Bankası bilançosu ve İMKB toplam piyasa kapitilizasyonu hariç, 2000 yılında 116 milyar TL olan finansal sektörün, 2009 yılına gelindiğinde 953 milyar TL seviyesine yükseldiği, bu rakamlara GSYH'ya oranı açısından bakıldığında, 2000 yılında yüzde 69,4'ten 2009 yılında yüzde 99,9'a ulaşıldığı bildirildi.

3 Ağustos:
-TÜİK, temmuz ayında Tüketici Fiyatları Endeksinin (TÜFE) yüzde 0,48, Üretici Fiyatları Endeksinin (ÜFE) yüzde 0,16 gerilediğini açıkladı. Buna göre, Temmuz ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 7,58, ÜFE'de yüzde 8,24 artış gösterdi.
-Bu yılın ilk 6 ayında yurt genelinde mükelleflere 134 milyar 72 milyon 909 bin lira vergi tahakkuk ettirilirken, bunun 98 milyar 622 milyon 158 bin lirası tahsil edildi.
-İngiliz petrol şirketi British Petroleum (BP), Kolombiya'daki varlıklarını 1,9 milyar dolar nakit karşılığında satma kararı aldı.

4 Ağustos:
-Merkez Bankası, döviz satım ihalelerine son verildiği 3 Nisan 2009 tarihinden bugüne kadar, bankanın döviz piyasasında herhangi bir satım işlemi olmadığını bildirdi.
Açıklamada, 24 Ekim 2008-28 Ekim 2008 tarihleri arasında 100 milyon dolarlık, 10 Mart 2009-2 Nisan 2009 tarihleri arasında 900 milyon dolarlık satış yapıldığı, 4 Ağustos 2009-30 Temmuz 2010 tarihlerinde de 11 milyar 96,6 milyon dolarlık alım yapıldığı kaydedildi.

6 Ağustos:
-TÜİK'in Yazılı Medya İstatistikleri'ne göre 2009'da gazete ve dergilerin sayısı önceki yıla göre yüzde 7,2 arttı. Buna göre, geçen yıl 6 bin 73 gazete ve dergi yayımlandı. Bu yayınların yüzde 57,1'ini dergiler oluşturdu.

9 Ağustos:
-Sanayi üretim endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,2, bir önceki aya göre de yüzde 2,2 arttı.

11 Ağustos:
-Merkez Bankası, bu yılın ilk yarısında cari işlemler hesabının, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 180 artış göstererek, 20 milyar 743 milyon dolar açık verdiğini açıkladı. Geçen yılın ilk yarısında cari açık, 7 milyar 383 milyon dolar düzeyindeydi.
-FED Açık Piyasa Komitesi (FOMC), dün yaptığı toplantıda beklendiği gibi gösterge faiz oranını yüzde 0 ile yüzde 0,25 arasında bıraktığını ve uzun süre bu seviyede tutacağını açıkladı.
-ABD Başkanı Barack Obama, eyalet ve yerel yönetimlere 26 milyar dolar yardım sağlayan paketi onayladı. Yardım paketi, öğretmen, polis ve diğer mesleklerden toplam 300 bin kişiyi işten çıkarılmaktan kurtaracak.
-Japon otomobil üreticisi Toyota Motor, nükleer faaliyetlerine ilişkin uluslararası kaygılar nedeniyle İran'a otomobil ihracatını durdurdu.
-İngiltere Merkez Bankası, büyüme tahminini düşürdü. Banka, gelecek yıl İngiltere'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'nın yüzde 2,5 büyümesini bekliyor. Mayıs ayındaki tahminlerde İngiltere ekonomisinin yüzde 3,4 büyüyeceği tahmin edilmişti.
-Çin, dünyanın birinci değil, ikinci büyük enerji tüketicisi olduğu konusundaki ısrarını sürdürüyor. Açıklamada, Çin'in geçen yıl 2 milyar 146 milyon ton enerji tükettiği kaydedildi.
Uluslararası Enerji Ajansı'nın geçen ay yayımladığı raporda, Çin'in 2009 yılında ABD'yi geçerek dünyanın en büyük enerji tüketicisi olduğu kaydedilmişti. Rapora göre, Çin, 2009 yılında 2 milyar 265 milyon ton, 20. yüzyılın başından itibaren bu alanda lider durumdaki ABD ise 2 milyar 169 milyon ton enerji tüketti.

12 Ağustos:
-Kuzey Kore, Çek Cumhuriyeti'ne Soğuk Savaş döneminden kalma 9,8 milyon dolar tutarındaki borcunu ödemek için ilginç bir teklifte bulundu. Çek Cumhuriyeti yetkililerine göre, Kuzey Kore 9,8 milyon dolarlık borcunu ''her derde deva'' ginseng adlı bitki kökünden yapılma ilaçlarla ödemeyi önerdi.

13 Ağustos:
-Gıda ve yem amaçlı genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO) ve GDO'lu ürünler ile ilgili yeni yönetmelik, 26 Eylül'den geçerli yürürlükte olacak şekilde yayımlandı.
Yönetmelik, GDO'lu ürünlerin bebek mamalarında, bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılmasını yasaklıyor. İçeriğinde GDO olan ya da GDO'lu bir üründen üretilmiş gıdaların etiketinde bu durum açıkça yazılacak. GDO'suz ürünlerin etiketinde de GDO içermediği belirtilebilecek.
-Fransa ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre yüzde 0,6 oranında beklentilerin üzerinde büyüdü.

15 Ağustos:
-IMF, AB ve Dünya Bankasından 2008 yılı sonunda toplam 20,1 milyar avro kredi alan Macaristan'ın artık IMF'ye ihtiyacı olmadığı ortaya çıktı.

16 Ağustos:
-Türkiye'de Mayıs ayında işsizlik oranı, geçen yılın aynı ayına göre 2,6 puan azalarak yüzde 11 olarak gerçekleşti.
-Yılın 7 aylık döneminde 6 ana üründe beyaz eşya ihracatı 7 milyon 337 bin 405 adet olarak gerçekleşti.

17 Ağustos:
-Barclays Bank Plc, Küba, İran, Libya, Sudan ve Myanmar'ın finansal ödemelerine olanak sağladığı suçlamasında ABD Adalet Bakanlığı ve New York otoriteleri ile uzlaşarak, 298 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti.

18 Ağustos:
-ABD'nin en büyük otomobil üreticisi General Motors (GM), 243 bin 403 adet aracını, emniyet kemerinde sorun olabileceği gerekçesiyle geri çağırma kararı aldı.
-ABD'de, ham petrol stokları ve petrol üretiminin rekor seviyelere çıkması ham petrolün varil fiyatını beş haftanın en düşük seviyesine indirdi. Uluslararası piyasalardaki işlemlerde ABD ham petrolünün varil fiyatı Eylül ayı teslimi 1,51 dolar düşerek 74,26 dolara indi.

19 Ağustos:
-Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Buna göre, gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 6,50, borç vermede ise yüzde 9 olarak.

20 Ağustos:
-Doğan Yayın Holding A.Ş, 2006 yılı Hesap Dönemi Kurumlar Vergisi ve Cezası ile ilgili 334 milyon 611 bin 60 lira tutarında gecikme faizinin bugün tebliğ edildiğini duyurdu.
-Merkezi Yönetim brüt borç stoku 31 Temmuz 2010 tarihi itibarıyla 458,2 milyar lira olarak gerçekleşti. İç borç stoku 345,2 milyar lira, dış borç stoku 113,1 milyar lira oldu.

23 Ağustos:
-Nabucco Doğalgaz Boru Hattı projesi kapsamında, Türkiye-Gürcistan ve Türkiye-Irak sınırlarına bir ikmal hattı inşa edilecek. Proje hissedarları Ankara'daki son yönlendirme komitesinde ikmal hattı konseptiyle ilgili bir değişiklik üzerinde anlaşmaya vardı.
-Ziraat Bankası, 2010 yılı ilk 6 aylık dönemi için net 1 milyar 911 milyon lira kar açıkladı.

24 Ağustos:
-ABD'de geçen ay ikinci el konut satışları 1995 yılından bu yana en düşük seviyesine indi. Ulusal Emlakçılar Derneği, Temmuz ayında ikinci el konut satışlarının yüzde 27'den fazla daralarak, yıllık bazda 3,83 milyon adet olduğunu açıkladı.

25 Ağustos:
-Merkez Bankası Reel Kesim Güven Endeksi, Ağustos'ta bir önceki aya göre 1,7 puan azalarak 111,0 seviyesinde gerçekleşti.
-İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, Ağustos ayında, geçen yılın aynı ayına göre 5,2 puan artarak yüzde 73,4 seviyesinde oldu. Kapasite kullanım oranı, Temmuz ayına göre ise 1,3 puan düşüş gösterdi.
- Merkez Bankası İktisadi Yönelim Anketi sonuçlarına göre, imalat sanayinde son üç aya yönelik değerlendirmelerde üretim hacminde artış diyenler lehine olan seyrin zayıflayarak devam ettiği görüldü.
-Uluslararası piyasalarda ABD ham petrolünün varil fiyatı 71 dolara geriledi.

26 Ağustos:
-Türkiye'de, Haziran ayında 67 bin 389 taşıt trafiğe kaydoldu.
-ABD'li ünlü ekonomist Nouriel Roubini, Türkiye'nin cari açık sorununun, enerjiye bağımlı ithalatından kaynaklandığını, yani yapısal olduğunu belirtti.
-Türkiye'de bankacılık sektörü yılın ilk yarısında toplam 11 milyar 788 milyon lira net kar açıkladı.
-Merkez Bankasının brüt döviz rezervleri, bir haftada 694 milyon dolar artarak, 20 Ağustos itibariyle 75 milyar 427 milyon dolar oldu.

27 Ağustos:
-ABD'de ikinci çeyreğe ilişkin büyüme yüzde 1,6 olarak aşağı doğru revize edildi. İlk tahminlerde, ABD ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 2,4 büyüdüğü açıklanmıştı.
-ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke, Fed'in ''ekonomideki yavaşlamanın önemli oranda kötüleşmesi durumunda ek destek vermeye hazır olduğunu'' söyledi.

30 Ağustos:
-Japonya Merkez Bankası, gevşek para politikasını ek önlemlerle genişletme kararı aldı. Bankanın olağanüstü toplantısının ardından yapılan açıklamada, değeri artan yenle savaşmak amacıyla borç vermenin artırılacağı belirtildi.
-Avro bölgesinde ekonomik güven endeksi, Ağustos ayında son 2,5 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Avrupa Komisyonu, temmuz ayında ''101,1'' olan güven endeksinin Ağustos ayında ''101,8''e yükseldiğini bildirdi.
-ABD'de temmuz ayında tüketici harcamaları yüzde 0,4 arttı. Böylece, tüketici harcamalarında son dört ayın en hızlı artışı kaydedildi.

31 Ağustos:
-TÜİK'e göre, 2010 yılı Temmuz ayında, 2009 yılının aynı ayına göre ihracat yüzde 6 artarak 9 milyar 597 milyon dolar, ithalat ise yüzde 24,6 artışla 16 milyar 13 milyon dolar olarak gerçekleşti.
-IMF, finansal krizleri engellemeye yardımcı olmak için kredi seçeneklerini artırdı. IMF'nin kriz önleme araçlarını artırma çabaları kapsamında, IMF Yönetim Kurulu, mevcut Esnek Kredi Hattı (FCL) çerçevesinde vadeyi ve krediyi artırmaya, ayrıca sağlam politikalara sahip olmakla birlikte FCL'nin yüksek nitelikli gereksinimlerini karşılayamayan üyeler için yeni ''İhtiyati Kredi Hattı (PCL)'' oluşturulmasına karar verdi.
PCL ile bir ülkeye IMF'deki kotasının beş katı kadar kredi verilebilecek, bu kredinin bir yıldan sonra ikiye katlama olasılığı olacak. Buna göre, IMF'de 3,1 milyar dolar kotası olan Endonezya için kredi hattı 31 milyar dolara kadar çıkabilecek.
-Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu, Türkiye'ye, Güneydoğu Avrupa Enerji Topluluğu Programı kapsamında sağlanacak 220 milyon dolar tutarındaki kredi anlaşmasını onayladı.