El ayak ağız hastalığını duymuş muydunuz?

Kendini en çok yüksek ateş, el ve ayakta döküntü, ağız içinde aft benzeri yaralarla gösteren bu hastalığın halk arasında bilinen adı el ayak ağız hastalığı… Enterovirüs denilen mikroplar neden olduğu el ayak ağız hastalığını Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İzlem Göçmen’den öğrendik…

El ayak ağız hastalığına sebep olan coxsackie A, coxsackie B ve enterovirüs 71 virüsleri, yaz ve sonbahar aylarında salgınlar yapar. Nadiren erişkinlerde ortaya çıkan bu hastalık kreş ve okula giden 10 yaşın altındaki çocuklarda daha sık görülür. Havuz mevsimin başlaması ile birlikte, enfekte havuz sularının yutulması ile hastalık salgın haline gelir.

Klinik olarak; 4-6 gün gibi kısa bir kuluçka süresinden sonra, yüksek ateş, bademcikte, dilde ve yanak içinde aft benzeri yaralar oluşur. Avuç içi ve ayak tabanında kırmızı, bazen içi sıvı dolu, ağrılı döküntüler vardır. Nadiren de bacaklarda, kalçada ve genital organlarda bu döküntüler görülebilir. Döküntüler suçiçeğini andırır ancak boyut olarak suçiçeğinden daha küçüktür. Bu bulgular bir hafta içinde geriler. Bu dönemde ağız içindeki ağrılı yaralardan dolayı çocuklar iştahları olduğu halde yemek yiyemezler, daha çok çorba, süt gibi sıvı yiyecekler ve yoğurt gibi serin, ağızdaki yaraları ağrıtmayan yiyeceklerle beslenmeleri önerilir.

Ağız içi yaraların ağrısını azaltmak ve iyileşme süresini hızlandırmak için çeşitli spreyler, döküntüler için kurutucu losyonlar kullanılabilir. Hastalık viral bir infeksiyon olduğu için antibiyotik tedavisi yoktur, kendi seyrini tamamladıktan sonra iyileşir. Hastalığı önleyecek bir aşı yoktur. Genellikle solunum ve ağız yoluyla, hastalığı taşıyan bir kişi ile yakın temasla ya da enfekte suların (havuz suyu gibi) yutulması ile bulaşabilir.

Enterovirüsler;  Herpenjina (ani başlayan yüksek ateş, baş ağrısı, kusma, ağız içinde aftöz yaralar), akut hemorajik konjuktivit (ciddi göz ağrısı, ışığa bakamama, bulanık görme, gözde sulanma, gözde kırmızılık, göz kapağında şişlik), plörodini (göğüs ağrısı),bronşit, larenjit, ishal-kusma, aseptik menenjit, ensefalit, myokardit  gibi hastalıklara da yol açabilir. Ancak bu hastalıklar el ayak ağız hastalığı kadar sık görülmez ve salgınlar yapmaz.