Emekli elçi Rende: ‘Doğalgaz beş yıldan önce hayal’

Dışişleri Bakanlığı’nda uzun yıllar enerji alanında çalışmalar yapmış olan emekli Büyükelçi Mithat Rende, “eksen değişikliği” ifadesine tam olarak açıklık getirilmediğini belirterek “Eksen değişikliği maksadını aşan bir ifade bana kalırsa. Eksen değişikliğinden Türkiye’nin AB hedefinden uzaklaşması, NATO’dan ayrılması, yeni bir dış politika değerlendirmesiyle Doğu’ya doğru yönelerek yeni ortaklıklar araması olarak düşünülüyorsa, bu böyle doğalgaz keşfiyle yapılacak bir şey değil” dedi.

“Eksen değişikliği” ifadesiyle Türkiye’nin enerji piyasasındaki rolünün kastedilmiş olabileceğine dikkat çeken Rende, “Türkiye bugüne kadar dünya enerji piyasasında önemli bir transit ülke ve önemli bir tüketici ülkeydi. Türkiye, bu keşifle ilk kez üretici bir ülke olma konumuna da geliyor. Eksen değişikliği derken bu mu kastedildi, yoksa buna siyasi bir boyut mu katılmak istendi? Çok daha fazla kaynak da bulsak eksen değişikliği olmasına gerek yok. Tam tersine yeni kaynakların bulunarak enerjide dışa bağımlılık azalırsa dış politikada enerji ithal ettiğimiz ülkelere karşı daha rahat oluruz, daha çok boyutlu bir dış politika izleyebiliriz, ben onu anlamak istiyorum” ifadelerini kullandı.

Keşfedilen doğalgazın tüketiciye ulaştırılması için uluslararası enerji şirketleriyle ortak üretim ya da kendi olanaklarıyla çıkartma seçeneklerinin bulunduğunu ancak bu işin ciddi bir finansman gerektirdiğini vurgulayan Rende, “Doğalgazın çıkartılarak ekonomiye kazandırılması için için en az 5-6 yıl gerekiyor. Eğer şanslıysak yeni keşiflerle birlikte çıkartılacak doğalgaz miktarı artabilir” dedi.

UZUN VADELİ STRATEJİ

Rende, Karadeniz’de kıyıdaş ülkelerin münhasır ekonomik bölge sınırlarının belli olduğunu ve bu konuda bir ihtilaf bulunmadığını, buna karşın Doğu Akdeniz’de ihtilafların sürdüğüne dikkat çekti.

Rende, şunları kaydetti: “Doğu Akdeniz’de Yunanistan’ın maksimalist ve hakkaniyete uygun olmayan iddialarıyla her alanda, özellikle deniz hukuku alanında mücadele edilmesi gerekiyor. Bu konuda Yunanistan’ın kamu diplomasisi girişimlerini çevrelememiz lazım. Bu konu Dışişleri Bakanlığı’nın tek başına yapabileceği bir şey değil, bu alanda ciddi kapasite oluşturulması gerekiyor. Burada yumuşak güce eğilmemiz, hukuk alanında büyük bir sabırla çalışmalar yapmamız gerekiyor. Deniz hukuku müzakerelerinde yer alacak insanlar yetiştirmemiz lazım. Bu konu bugünden yarına çözülecek bir mesele değil, uzun vadeli strateji oluşturulması gerekiyor.”