"En kötü atlatıldı, iyileşme tamamlanmaktan uzak"

IMF Birinci Başkan Yardımcısı John Lipsky, "IMF Direct" bloguna dünyadan merkez bankacıları, öğretim üyeleri ve özel sektör temsilcilerinin katıldığı Wyoming'deki Grant Teton dağları bölgesinde her yıl düzenlenen Jackson Hole Konferansı ile ilgili izlenimlerini yazdı.

Geçen yılki toplantının tarihi ekonomik çöküş öncesine denk geldiğini belirten John Lipsky, "Bir yıl sonra, krizin üstesinden gelme konusunda ilerleme kaydedildiği açık, fakat geçtiğimiz yılın sorunlarından kaynaklanan, doğası ve yönü belirli olmayan birçok temel farklılık da görülecektir" dedi.

Büyümenin işaretleri açık, hedefe ne zaman ulaşılacağı tartışılıyor

Geçen yıl İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en sert küresel ekonomik çöküş gerçeğiyle karşı karşıya kalındığını, ekonomi politikasını yürütenlerin buna karşı benzeri görülmemiş büyüklükte parasal ve mali önlemlere başvurduklarını, yeni inisiyatiflere yöneldiklerini kaydeden Lipsky, "Bir yıl sonra -hala geçici değillerse- yenilenen bir büyümenin işaretleri; spesifik önlemlerin ne kadar etkili olduğuna, küresel ekonominin ne zaman yeniden kriz öncesi çıktı düzeyine ulaşacağı, ya da kriz öncesi büyüme oranlarını ne zaman yakalayacağına ilişkin farklı görüşler olsa da, açıktır" ifadesini kullandı.

Wyoming toplantısının Pittsburgh Liderler Zirvesi ve İstanbul'daki IMF-Dünya Bankası Yıllı toplantıları öncesine denk gelmesinin önemli olduğunu, yapılanların gözden geçirildiğini, gelecek zorluklara ilişkin değerlendirmeler yapıldığını kaydeden Lipsky, önemli bulduğu üç konuyu şöyle belirtti:
"-Kısa vadeli güçlükler: En kötü atlatılmışken, iyileşme süreci de tamamlanmaktan uzak bulunuyor. Gelecek yıl için varsayılan bir dizi temel ekonomi politikası önleminin uygulanması ve bunu özel sektörün tamamlamasına dayanan pozitif büyüme beklentileri gerçekçi mi?
-Finansal sektörün yenilenmesi: İyileşme finansal piyasalar daha normal bir işlerliğe kavuşmadıkça tutuk kalacak. Kimi yükselen 'iç borçlanma ve hisse senedi' piyasalarında hızlı iyileşme gibi bazı pozitif işaretler görülürken birçok ana menkul kıymet piyasası hala zayıf durumda. Ayrıca finansal piyasa ve kurumlara kamu sektörünün yardımı çok fazla, fakat bu desteğin geçici olması niyeti var. Piyasaların yenilenmesi için neye gereksinim vardır ve bu ne zaman yapılmalıdır?
-Yapısal konulara yönelmek: Daha önemlisi, kamu politikaları ve özel piyasalarda, son yirmi yılın daha önce benzeri görülmemiş küresel büyüme rakamlarına yeniden ulaşmak (yani Büyük Yumuşama) ve gelecekteki çalkantılardan korunmak için kamu politikalarında ve özel piyasalarda yapısal değişime gereksinim vardır."

Şu an Jackson Hole ekonomistler sempozyumunda birkaç ay önce gerçekleştiği varsayılacak bir toplantıya göre daha "mutlu" bir havanın hakim olduğunu, ekonomi yönetiminde bulunanların, merkez bankacıların küresel büyüme beklentilerinin dirildiğini görebildiklerini, bu kişilerin çabalarının meyve verdiğini fark ettiklerini kaydeden Lipsky, şöyle dedi:
"-En büyük gelişmiş ekonomiler ile yükselen piyasalar için ikinci çeyrek rakamları, GSYİH artışını ya da düşüşte yumuşamayı ortaya koyuyor. Finansal piyasalar genel risk değerlendirmesinde hızlı bir iyileşmeyi yansıtıyor. Bu noktada küresel ekonomi IMF'nin Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'ndaki değerlendirmeyle uyumlu bir noktada görülüyor. Rapor bu yıl dünyada yüzde 1.5 düzeyindeki bir daralmadan sonra 2010 yılında yüzde 2,5 civarında ılımlı büyüme öngörmüştü. Bir yıl önce karşılaşılan riskler göz önüne alındığında, bu az bir başarı değildir."

Merkez bankacılar faiz oranlarını bir süre daha düşük tutma niyetinde

Merkez bankacıların enflasyon tehdidinden uzakta, faiz oranlarını bir süre daha çok düşük tutma niyetini taşıdıklarını belirten Lipsky, ekonomi politikasını yürüten kişilerin parasal uyaranların sürdürülmesi konusunda konsensus içinde bulunduklarını, gerektiğinde daha ileri bir adıma da hazır olduklarını bildirdi. John Lipsky, "Gelecekte ek engellerle karşılaşılacak. IMF danışmanı Oliver Blanchard'ın Finance & Development dergisinde tartıştığı gibi kriz, potansiyel büyümede düşüşe yol açarak sıkıntılı bir miras bırakabilir. Aynı zamanda ABD hanehalkı tasarruf oranlarındaki kaçınılmaz normalleşme gösteriyor ki, güçlü bir küresel genişlemenin sürdürülebilmesi ve yeniden tesis edilmesi için başka yerlerde -özellikle de yükselen Asya'da- muhtemelen iç talep artışları gerekli olacak" dedi.