Enerjiyi vuran hava değil

Elektrik kesintilerinin sanayiciye vurduğu darbe, Türkiye’nin ekonomisini de sarsıyor. Bütün Türkiye’nin sanayisi bir saat elektriksiz kalsa zararın 18 milyon lira olacağı hesaplanıyor. Sakarya ile İstanbul arasında 12 adet enerji iletim hattı bulunurken, organize sanayi bölgelerinde (OSB) sürekli ve kaliteli enerjinin sağlanabilmesi için henüz 7 iletim hattı devreye alınmadı. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Tarkan Kadooğlu, elektrik kesintilerinin sanayide üretim kaybına yol açtığını belirterek, iş dünyasının rekabet gücünü olumsuz etkileyen elektrik kesintileri sorununun ivedilikle çözülmesi gerektiğini vurguladı. Tarkan Kadooğlu, elektrik kesintilerinin sanayinin can damarı olan İstanbul, Sakarya, Kocaeli ve Çorlu’da ciddi üretim kayıpları yaşanmasına neden olduğunu belirterek şöyle konuştu:

-İstanbul’da sorunun ana kaynağı altyapı eksikliğidir. Sorunun çözümü için ayrılması gereken kaynağın üçte biri oranında bir yatırım yapılabildi. Elektrik altyapısında yaşanan sorunlar yıllardır çözülemedi. Elektrik altyapısına ilişkin diğer bir sorun ise voltaj dalgalanmalarıdır. Gerilim düşmesi ve kısa süreli kesintiler sanayide kullanılan hassas elektronik sistemlerin ve makinelerin zarar görmesine sebep oluyor.

Sözleşmelere uyun

-BEDAŞ ve çevre illerimizdeki ilgili elektrik dağıtımı yapan kurumlar, sanayicilerimizle yaptıkları sözleşmelerde kesintisiz ve kaliteli elektrik enerjisi verme taahhüdünde bulunmaktadır. Ancak yıllardır yaşadığımız sorunlar bunun aksini gösteriyor. Elektrik üreten ve dağıtan kurumlarımız başta olmak üzere ilgili kamu ve özel sektör kurumları arasında bir koordinasyon eksikliği de söz konusudur. Enerji talebinin doğru yönetilmesi, koordine edilmesi bir planlama dahilinde gerekli altyapının hızla tamamlanması ve kesintilerin sanayicilerimizin, kendi planlamalarını da yapabilmeleri açısından önceden bilgilendirilmeleri önem taşıyor.

-Enerjide yaşanan sıkıntıların aşılması için arz güvenliği, altyapı eksikliği ve kayıp-kaçak sorunu çözülmeli.

-Doğalgaz boru hattı ve depolama projeleri hızlandırılmalı.

-Özel sektörün yenilenebilir enerji yatırımlarını yavaşlatan düzenlemeler basitleştirilmeli.

-Yaz saati uygulamasının kaldırılması ve saat dilimi değişikliği ekonomik etkileri de dikkate alınarak yeniden tartışılmalı. Öte yandan Türkmenistan İran’a gönderdiği doğalgazı kesti. Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü Başkanı Volkan Özdemir, Türkiye’nin İran’dan yaptığı ithalatta da sıkıntılar yaşanabileceğini duyurdu.

Arz tarafında iyileştirme yapın

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ali Ekber Çakar, elektrik kesintilerinin yalnızca hava şartlarının kötülüğü ile açıklanamayacağını vurgulayarak, “Kesintilerin temel nedeni enerjide dışa bağımlılık, kaynak kullanımı ve yönetimindeki plansızlık ile enerji yönetimindeki hatalardır” dedi. 2015’te elektrik üretimi içinde, yüzde 99’u ithal edilen doğalgazın payının, yüzde 37.90 olduğunu anlatan Çakar, bu oran, 2016’nın 11 ayında yüzde 33.4’e gerilediğini hatırlattı. Türkiye genelinde elektrik üretiminde, doğalgazın payının 1 Aralık 2016’da yüzde 35.67 iken, bu payın 24 Aralık’ta yüzde 16.09’a, 27 Aralık’ta yüzde 22.24’e düştüğünü vurgulayan Çakar’ın konuşması şöyle:

-Doğal gaz yakıtlı santralların devre dışı kalması sonucu doğan açık; başta hidrolik ve ithal kömür olmak üzere, diğer kaynaklardan yapılan elektrik üretimiyle karşılandı.

-Yaşanan tüm sıkıntıların gerçek nedenlerini yok saymak ve sadece zorlu kış şartlarıyla açıklamaya çalışmak, elektrik iletim hatları ve tesislerinin en olumsuz hava şartlarında dahi çalışmaya elverecek şekilde yapılmış olduğunu unutan enerji yönetiminin, yeterli bir bilgi, bilinç ve sorumluluk anlayışına sahip olmadığını ortaya koyuyor.

-Enerjide dışa bağımlılık oranı yüzde 76’ya ulaştı. Elektrik üretim ve kurulu gücü kayda değer ölçüde artarken, iletim şebekesi bu artışları karşılayacak düzeyde geliştirilmedi.

-Santralların gazını kesmek yerine, şebekeye verilecek gaz miktarında artışa imkân verecek olan doğalgaz depolama ve gaz terminali yatırımları hızla sonuçlandırılmalı.

-Elektrik ihtiyacını karşılamada bugüne kadar akla ilk gelen yol olan çok sayıda yeni elektrik tesisi kurmak yöntemi yerine, öncelikle arz tarafında, yıllardır özelleştirilecekleri gerekçesiyle herhangi bir yenileme yapılmaksızın çalıştırılarak özel sektöre devredilen, yeni sahipleri özel şirketler tarafından da yenilenmesi ihmal edilen santrallarda ciddi bakım yapılmalı.