'Enflasyon öngörülen patikada'

Merkez Bankası Haziran ayı fiyat gelişmelerini açıkladı. Buna göre, Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 1.43 oranında azalırken ve yıllık enflasyon yüzde 6.24'e geriledi. Bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 5.73'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 5.27'ye yükseldi.

Merkez Bankası, enflasyonda yaşanan gerilemenin taze meyve fiyatlarındaki gelişmeler sonucunda işlenmemiş gıda fiyatlarında kaydedilen düzeltmenin etkili olduğunu belirterek, böylelikle, yıllık enflasyonun Nisan Enflasyon Raporu'nda öngörülen patikaya geri döndüğünü kaydetti. Merkez Bankası yılın ikinci enflasyon raporunda yüzde 70 olasılıkla 2011 yılı sonu enflasyon tahmininin orta noktasının 1 puan artışla yüzde 6.9 olacağını açıklamıştı.

Haziran ayında hizmet fiyatları yüzde 0.76 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu 0.58 puan yükselerek yüzde 5.02 oldu. Yıllık enflasyondaki bu yükselişe en belirgin katkı paket tur fiyatlarından geldi. Bu dönemde ulaştırma hizmetlerinde fiyatların artış oranı akaryakıt fiyatlarındaki yükselişlerin gecikmeli etkileriyle bir miktar hızlanırken, kiralardaki ılımlı artış eğilimi sürdü. Eğitim ve lokanta-otel gruplarında ise yıllık bazda yükseliş kaydedildi. Diğer taraftan, mevsimsellikten arındırılmış göstergeler hizmet enflasyonunun ana eğiliminde yatay bir görünüme işaret etti.
 

Giyim grubu yıllık enflasyonundaki kademeli artış devam etti

Temel mal (gıda, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın dışında kalan mallar) grubu yıllık enflasyonunda son dönemlerde gözlenen yukarı yönlü eğilim Haziran ayında da sürmüş ve grup yıllık enflasyonu 0.51 puan artışla yüzde 5.56 olarak gerçekleşti. Alt kalemler incelendiğinde, dayanıklı mal (altın hariç) grubunda otomobil ve mobilya fiyatlarında artışlar gözlenirken, beyaz eşya fiyatlarında azalış kaydedildi. Giyim grubu yıllık enflasyonundaki kademeli artış eğilimi ise devam etti.

Haziran ayında enerji fiyatları yüzde 0.10 oranında geriledi. Bu gelişmede, Türk lirasındaki değer kaybına karsın uluslararası petrol fiyatlarındaki gelişmeler neticesinde azalan yurt içi akaryakıt fiyatları belirleyici oldu. Öte yandan, bu dönemde belediyelerce belirlenen şebeke suyu tarifelerinde yüzde 1.05 oranında artış gözlenmiş, tüp gaz ve kömür fiyatlarında ise düşüş kaydedildi. Böylelikle, Haziran ayında enerji grubu yıllık enflasyonu 0.32 puan azalarak yüzde 8.25 seviyesine geriledi.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları Haziran ayında yüzde 6.40 oranında azalırken grup yıllık enflasyonu da 4.48 puan gerileyerek yüzde 8.13 oldu. Merkez Bankası'nın önceki raporlarında grup fiyatlarında Mayıs ayında gözlenen keskin yükselisin tersine döneceği belirtilmişti. Nitekim Mayıs ayında endekse arz yönlü unsurlar nedeniyle oldukça yüksek fiyat düzeylerinde dahil olan iki ürünün (kiraz ve erik) fiyatlarında öngörülen düzeltme gerçekleşmiş ve söz konusu iki ürün fiyatları Haziran ayında belirgin oranda (sırasıylayüzde 68.05 ve yüzde 37.10) azalarak gıda fiyatlarındaki düşüşte belirleyici oldu.

İşlenmiş gıda grubunda ise katı ve sıvı yağ fiyatlarında artışlar Haziran ayında da devam etmiş ve bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 21.79 seviyesine yükseldi. Diğer taraftan, işlenmiş et ile süt ürünleri fiyatlarında süregelen düşüşler grup fiyat artısını sınırlamaya devam etti. Böylelikle, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu bir önceki yıldaki düşük bazın da etkisiyle 0,79 puan artarak yüzde 7.65 oldu.
 

Tüketim hariç tüm alt kalemlerde fiyatlar yükseldi

Üretici fiyatları Haziran ayında belirgin bir değişim göstermezken, yıllık enflasyon yüzde 10.19'a yükseldi. Tarım fiyatları bu dönemde meyve-sebze fiyat gelişmeleri sonucunda yüzde 3.13 oranında geriledi. Pamuk ve canlı hayvan fiyatlarında son dönemdeki gerileme eğilimi korunurken, buğday ve ayçiçeği fiyatları Haziran ayında sırasıyla yüzde 1.74 ve 5.20 oranında yükseldi.

İmalat sanayi fiyatları genelinde artış eğiliminin yavaşladığı gözlenirken, ana metal fiyatlarındaki yükselisin devam etmesinin (yüzde 4,95) etkisiyle grup fiyatları Haziran ayında yüzde 0.68 oranında arttı. Grup yıllık enflasyonu ise 1.31 puan yükselerek yüzde 12.58'e ulaştı. MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, Haziran ayında dayanıksız tüketim hariç tüm alt kalemlerde fiyatların yükseldiği görüldü. Ana metal fiyatlarındaki yüksek artış sonucunda ara malları fiyatları geçen ayın ardından bu ay da yüzde 1.38 oranında artarken, sermaye mallarında gözlenen fiyat artısında (yüzde 0.66) makine ve teçhizat ile metal eşya fiyatları belirleyici oldu. Dayanıklı tüketim malları fiyatları ise temelde mobilya fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 1.04 oranında yükseldi. Bunun yanında, dayanıksız tüketim malları fiyatları gıda ile giyim ve tekstil ürünlerindeki fiyat düşüşleri sonucunda yüzde 0.33 oranında geriledi.