Eski araba lastikleri yol olacak

Akdeniz Üniversitesi'nce (AÜ) hazırlanan proje çerçevesinde atık araba lastikleri beton yol yapımında kullanılacak. Buna ilişkin ilk çalışma, Antalya'daki Necip Fazıl Caddesi'nde 150 metrelik alanda deneniyor.

AÜ Çevre Mühendisliği Bölümünden Yardımcı Doçent Doktor Niyazi Demircan, AB ülkelerinde yapılan son yasal düzenlemelerle atık lastiklerin yakılmasının ve gömülmesinin yasaklandığını hatırlatarak, bu lastiklerin geri dönüşümü için projeler hazırlandığını belirtti. Kendisinin de İngiliz bir profesör arkadaşıyla atık lastiklerden beton üretilmesi üzerine konuştuklarını ve bu projeyi hayata geçirdiklerini anlatan Demircan, ''bu proje sayesinde, hem atık lastikler doğaya zarar vermeden ortadan kalkacak, hem de maliyeti yüksek olan günümüz yol yapımı ucuzlayacak'' dedi.

Demircan, projenin aralarında İngiltere, Romanya, Türkiye'nin de bulunduğu 8 ülkeden toplam 12 ortakla yürütüldüğünü belirterek, bu ortaklar arasında, üniversitelerin ve belediyelerin yanı sıra bazı firmaların da yer aldığını söyledi. Türkiye'den projede AÜ ve Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin bulunduğunu ifade eden Demircan, ''2006 yılında AB fonlarından 3 yıllığına 1,5 milyon Avro'luk hibe alındı ve bu hibe 12 ortak arasında bazı kriterlere göre dağıtıldı. Projenin 4 ülkede uygulanmasına karar verilmişti. Güney Kıbrıs, İngiltere ve Romanya'nın ardından 4'üncü ülke de Türkiye. Diğer üç ülkede uygulandı ve son derece başarılı oldu'' diye konuştu.

Projede ana amacın, lastiklerin içerisinde yer alan ve yüzde 15'ini oluşturan tellerin bazı tekniklerle harçta kullanılarak, darbeye, ısı farkına ve aşınmaya daha dayanıklı hale getirilmiş beton elde etmek olduğunu anlatan Demircan, şunları söyledi: ''Dünyada her yıl 1 milyar atık lastik açığa çıkıyor. Bunların dörtte biri AB ülkelerinde. Türkiye'de ise yılda 4 milyon atık lastik oluşuyor ve bunların yakılması halinde dumanı zararlı. Gömülmesi halinde ise kimi lastikler 100 yıla yakın bir zaman kaybolmayabiliyor. AB ülkelerinde de bu iki yöntemin yasaklandığını göz önüne alırsak, projenin önemini daha iyi vurgulamış oluruz. Bir lastiğin yüzde 15'lik kısmını kullanabiliyoruz. O kısım da lastik içerisindeki teller. Kauçuk kısımları da park düzenlemelerinde ya da bahçelerde kullanılabilir. Mesela İngilizler kiremit yerine kullanıyorlar. Bu da düşünülebilir.''

Türkiye'de yol yapımında mevcut sistemle, 60 santimetre kalınlığında bir yapının kullanıldığını ve bu yapıda kum, çakıl ve çimentonun yer aldığını belirten Niyazi Demircan, ''eskiden kalınlık 60 santimetreyi bulurken bu sistemle sadece 20 santimetre kalınlıkta asfalt yol yapımı tamamlanmış olacak. Önce beton dökülecek ve üzerine 5 santimetrelik asfalt atılacak. Böylece yapım tamamlanacak. Hem kullanılan asfalt, hem çimento azalacak, hem de kum ve çakıl kullanımı ortadan kalkacak. Aynı zamanda yüzde 15'lik bir maliyet azalması ve enerjiden yüzde 30'a varan tasarruf sağlayacak'' dedi.

Niyazi Demircan, asfaltın petrolden üretildiğini ve Türkiye'nin de bir petrol ülkesi olmadığının altını çizerek, bu projeyle birlikte daha ince bir asfalt tabakası kullanıldığı için ve ömrünün 30 ile 40 yıl arasında olması dolayısıyla ciddi bir tasarrufun yaşanacağını bildirdi.

Türkiye'de ilk defa Antalya'da deneniyor

Yard. Doç. Dr. Demircan, proje uygulamasının Antalya'daki Necip Fazıl Caddesi'ndeki 150 metrelik alanda deneneceğini söyledi. Demircan, bunun 15 Temmuzda tamamlanmasının beklendiğini belirterek, yapım çalışması bittikten sonra gözlemlemeye başlayacaklarını bildirdi.
Atık lastiklerden elde edilen betonun, bilinen betondan çok daha dayanıklı olduğunun altını çizen Demircan, bu betonun sadece yol çalışmalarında değil, betonun olduğu her alanda kullanılabileceğini belirtti. Demircan, bu tip betonun alt yapı çalışmaları tamamlanmış noktalarda yapılması gerektiğini anlatırken, şunları söyledi: ''Bu beton alt yapısı tamamlanmış noktalarda kullanılmalı. Çünkü normal betondan daha dayanıklı olan bu betonun kırılması da daha zor olacaktır. Ya alt yapı çalışması bitmiş olmalı ya da alt yapı çalışmaları betonun dayanıklılığı göz önünde bulundurularak yapılmalı.''