Ev sahibine çalışıyoruz

Türkiye genelinde 2013’te hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 25 ile konut ve kira harcamaları alırken harcamaların yüzde 19.9’u gıda ve alkolsüz içeceklerden oluştu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2013 Hanehalkı Tüketim Harcaması istatistiklerini açıkladı. Hanehalkları toplam harcamalarının yüzde 2.1’ini sağlık harcamalarına, yüzde 2.4’ünü ise eğitim hizmetleri harcamalarına ayırdı. Hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 2012 yılında 2 bin 366 TL iken 2013’te 2 bin 572 TL olarak tahmin edildi. 2013’te kentsel yerlerde 2 bin 851 TL olan hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması, kırsal yerlerde bin 910 TL olarak hesaplandı. Araştırmanın 2012 ve 2013 sonuçları karşılaştırıldığında; 2012’de yüzde 19.6 olan gıda ve alkolsüz içecekler payının 2013’te yüzde 19.9 olduğu, giyim ve ayakkabı harcamaları payının yüzde 5.4 iken yüzde 5.3; konut ve kira harcamaları payının yüzde 25.8 iken yüzde 25; ev eşyası harcamaları payının yüzde 6.7 iken yüzde 6.6; kültür ve eğlence harcamaları payının ise yüzde 3.2 iken yüzde 3.1 olarak gerçekleştiği görüldü. Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamaları payı değişmeyerek yüzde 4.2 seviyesinde kaldı. Diğer yandan 2012’de yüzde 1.8 olan sağlık harcamaları payı 2013’te yüzde 2.1; yüzde 17.2 olan ulaştırma harcamaları payı yüzde 17.4; yüzde 3.9 olan haberleşme harcamaları payı yüzde 4; yüzde 2.3 olan eğitim hizmetleri harcamaları payı yüzde 2.4 ve yüzde 5.8 olan otel ve lokanta harcamaları payı ise yüzde 5.9 olarak tahmin edildi.

Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının dağılımına bakıldığında; birinci yüzde 20’lik grupta (en düşük gelir grubu) yer alan hanehalklarının gıda ve alkolsüz içeçecekler harcamasına ayırdıkları pay yüzde 28.8 iken, beşinci yüzde 20’lik gruptaki (en yüksek gelir grubu) hanehalklarının ayırdığı payın yüzde 14.6 olduğu görüldü. Eğitim hizmetleri harcamalarının oranı ise birinci yüzde 20’lik grup için yüzde 0.7 seviyesindeyken beşinci yüzde 20’lik grup için yüzde 4 oldu.

Hanehalkının temel gelir kaynağına göre harcama kalıplarının da değiştiği görüldü. Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları gıda ve alkolsüz içecekler harcamasına yüzde 17.9 oranında pay ayırırken, emeklilik geliri olan hanehalklarının ayırdığı pay yüzde 24.8 oldu. Konut ve kira harcamalarına ayrılan payın en yüksek olduğu grup yüzde 34.5 ile temel gelir kaynağı diğer karşılıksız transfer geliri (yaşlılık maaşı vb.) olan hanehalkları iken yüzde 21.7 ile en düşük pay ayıran hanehalklarının temel gelir kaynağı müteşebbis geliri olan hanehalkları olduğu görüldü.