"Evlenmek istiyorum hakim Bey"

Evlenebilmek için erkeklerin 17, kızların da 15 yaşını doldurmuş olmasını şart koşan düzenleme, 2002 yılının ocak ayında yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nda kadın ve erkeklerde 17 olarak eşitlendi. Aile mahkemesinde açılabilecek dava ve hakim izni ile evlenme yaşı ise daha önce erkeklerde 15, kızlarda 14 iken yeni kanunla her ikisinde de 16'ya yükseltildi.

Kız kaçırma olaylarının azaltılması ve nikahsız birlikte yaşamayı önlemek amacıyla yapılan hakim izni ile evlenmede hakim, anne, baba veya vasiyi dinliyor. Ancak, dinleme olanağı yoksa evlenme izni için haklı gerekçelerin bulunması zorunluluğunu dikkate alarak karar verebiliyor.

Veli veya vasi, kötü niyetle 17 yaşına girmiş gencin evlenmesine izin vermiyorsa, küçük veya kısıtlı, mahkemeye başvurarak hakimden evlenme izni isteyebiliyor. Hakim, haklı sebep olmaksızın izin vermeyen yasal temsilciyi dinledikten sonra, bu durumda da evlenme izni verebiliyor.

Adana Barosu Başkanı Aziz Erbek, evlenme yaşının yükseltilmesinin kız ve erkek çocukların mutlu evliliklerinin yanı sıra toplum için de olumlu bir gelişme olduğunu, ancak, bunu da yeterli bulmadıklarını, yaşın kız ve erkeklerde 18'e yükseltilmesi gerektiğini bildirdi.

Hakim izni ile evlenmek için aile mahkemelerine başvuran aileler ile çocuklarının mahkeme koridorlarını doldurduğunu belirten Erbek, ''net bir rakam verememekle birlikte her gün şahit olduğumuz 'izin ver evleneyim hakim bey' diyenlerin sayısı azımsanmayacak düzeyde'' dedi.

Erbek, 18 yaşından önce bir kız ya da erkek çocuğun evlilik kurumunun kutsallığının bilincine erişmesinin ve sorumluluk üstlenmesinin mümkün olamayacağını savunarak, şunları söyledi:

''Ayrıca, bu yaştan önce anne olmanın hem kadın, hem de bebek sağlığını tehlikeye attığı konunun uzmanlarınca da belirtiliyor. Çocuk sayılabilecek yaştaki evlilikler sağlığın yanı sıra sosyal sorunlara da yol açıyor. Anlaşamayan çiftler ayrılıyor; mutsuz evlilikler, dağılan yuvalar yüzünden özellikle kadın ve çocuklar mağdur oluyor.''

Erken evliliğin toplumsal sorunları

Erbek, erken evliliklerin etken olduğu toplumsal sorunlara rağmen, bazı çevrelerin, yaş belirtmeseler de erken yaştaki evliliklerin yasal birliktelik olmadan yapılan cinsel beraberlikleri engelleyeceğini savunabildiklerini belirtti.

Erbek, başta din adamları olmak üzere ailelerin ve toplumun tüm kesimlerin erken evlilik konusunda bilinçli bir tavır sergilemeleri gerektiğini, Adana Barosu olarak evlilik yaşının 18'e yükseltilmesi konusundaki ısrarları ve gerekçelerini kamuoyuna anlatmaya bundan sonra da özen göstereceklerini kaydetti.

Çocuğundan büyük torunu var

Bu arada, daha çok kırsalda görülen erken yaştaki evliliklere, en fazla göç alan kentler arasında yer alan Adana'da sıkça rastlanıyor.

Merkez Yüreğir ilçesinin 19 Mayıs Mahallesi'nde yaşayan Hatice Demir, henüz 16 yaşında olmasına rağmen 10 aylık bir erkek bebek sahibi. Eşi İbrahim Demir'in de 17 yaşında olduğunu belirten küçük anne, ''bizim buralarda kızlar hep çok erken evlendirilir'' derken, kızından bir ay sonra doğum yapan ve kucağında 9 aylık bebeğini taşıyan anne Emine Demir de 16 yaşında evlendiğini söyledi.

Anne Emine Demir, çocuğu ile torununun birlikte büyüyeceklerini, geleneklerinde bunların doğal olduğunu ifade etti.