Evrensel Değerlerle Bilimsel, Eleştirel Eğitim

Alternatif Eğitim Dergisi’nin öncülüğünde gerçekleşen sempozyumda eğitimcilerin, sivil toplum temsilcilerinin yanı sıra aralarında eğitim editörümüz Figen Atalay’ın olduğu gazeteciler de yer aldı.

Sempozyumda, Avrupa ve Türkiye’de Temel Eğitim Sorunları ile Özgür Aile Okulu, Walldorf, Montessori, Summerhill, Köy Okulları Değişim Ağı, özgür eğitim atölyeleri gibi çeşitli deneyim ve uygulamalar paylaşıldı.

Prof. Dr. İnci Dirim(Viyana Ü.), farklı halk grupları, göçmen veya azınlıkların olması durumunda bütün öğretmenlerin, matematik fen dahil, aynı zamanda dil öğretmeni sayılması, kavramları hem resmi dilde hem de çocuğun ana dilinde ifade edebilmesi modelini ileri sürdü.

Meksika örneğini veren Johannes Benjamin Köck (Viyana), resmi dil İspanyolcayı iyi konuşamayanların ikinci sınıf konumunda kaldığını, ötekileştirildiğini anlattı.

Mustafa Ruhi Şirin (Çocuk Vakfı) eğitimin medeniyet eğitimini başaramadığını, Aydın Afacan (Sanat Eğitimi Uz.) okullarda çocukların duygu ve duyuşsal potansiyellerinin köreltildiğini ifade etti. Afacan: “Anlam dayatmanın zayıflattığı tahayyül gücünü, sezişi güçlendiren ve hazları önemseyen, "interdisipliner eğitim", "sanat eğitimi" güçlendirir” dedi.

Şule Senol(Gel Oyna), “Oyunlar ve oyuncaklar çok önemli, amaçlı değil amaçsız bir şekilde oyunlar hem beden hem duygu hem de empati-dayanışma-paylaşımı desteklemektedir” diyerek oyunların açık sözlülüğü kendiliğinden getirdiğini ileri sürdü.

Türkiye’deki Okullar Neye Alternatif?

“Alternatif Eğitim Basında Nasıl Yer Almalı?” başlıklı Alaaddin Dinçer’in yönettiği panelde Figen Atalay, Umay Aktaş (Gazeteci) ve İlknur Kavlak(direnisteyiz.org) ile birlikte yer aldı.

Atalay, konuyu araştırdığında “Türkiye’deki okulların neye alternatif” olduğunu anlayamadığını ifade etti. Alternatif deyince aklına gelenin Köy Enstitüleri olduğunu ancak bizde açılan alternatif okulların çoğunun İtalya’da varoş çocuklar için başlatılan Montessori okulları olduğunu söyleyerek, “Bizdeki alternatif okullardan yoksul çocuklar yararlanabiliyor mu?” diye sordu.

Atalay, basında bu konunun yer alması için güçlendirilmesi yani emek harcanması, veri toplanması, araştırmaya dayanması gerektiğini söyleyerek, “Mesela, sempozyumun açılışında belli sayıda çocuğa, nasıl bir okulda okumak istediği gibi sorular sorularak veri toplanabilirdi. Çıkacak sonuçlar bu sempozyumun hedefleriyle örtüşebilirdi” dedi. Haber yapmaya canı gönülden hazır olduğunu söyleyen Atalay, köşe yazısı v.s.’den ayırarak normatif değil, veri temelli, güncelliğini koruyan, objektif haberciliği savundu.

Aktaş, fırsat eşitsizliği gibi devam eden konuların takipçisi olduğunu ifade ederek, “Yöntemimi değiştirerek bir şekilde bu konuları haber yaparım. Niye değişmediğini sorarım” dedi. Düzenleme Kurulu’ndan Doç. Dr. Kemal İnal ise, objektif eğitim haberlerinden çok şey öğrendiğini ifade ederek, “Gazeteciler ne kadar farkında bilmiyorum ama bu haber tarzının kendisi bir eleştiridir” diyerek emekleri için gazetecilere teşekkür etti.

Türkiye’de Alternatif Eğitim Problemi

Prof. Dr. Adnan Gümüş (Çukurova Ü.) Walldorf, Montessori vb. çeşitli modellemelerin mikro düzeyde önemli olduğunu, aslında bilimsel eğitimin ana ilkelerine bakılmasının yeterli olduğunu vurguladı. Alternatif eğitim başlığında burada tartışılan; yaparak yaşayarak, somuttan soyuta, gerçek örneklerinden modellere tüm konuların zaten bilimsel eğitimin genel ilkeleri olduğunu hatırlatan Gümüş, “Evrensel değerler ile demokratik, bilimsel, eleştirel, nitelikli eğitimin amaçlanması durumunda alternatif eğitim de başarılacaktır” dedi. Dünyada ve Türkiye’de temel sorunun otoriter, etnosantrik, normatif, insan haklarına dayanmayan eğitim politikaları olduğunu söyledi.

Son panel olan “Türkiye’de Alternatif Eğitim İçin İmkân ve Öneriler” de bir anlamda sempozyumda değerlendirildi.

Kemal İnal(AED), alternatif eğitimde otoriter ve etnosantrik yaklaşımlar kadar, batı merkezliliğin de temel bir problem alanı oluşturduğunu ifade etti. Sınav sistemi ile ilgili Prof. Dr. Ali Baykal (Bahçeşehir Ü.), okulda demokratik yönetim ile ilgili Alaettin Dinçer (AED) değerlendirmelerde bulundu.