Filistin hükümeti duvarların kaldırılması çağrısı yaptı

Bakanlar Kurulu açıklamasında, duvarların, İsrail'in Batı Şeria'daki yasa dışı yerleşim girişimlerinin ayrılmaz parçası olduğu belirtilerek, bu yerleşimlerin varlığının güçlendirilmesine hizmet ettiği, Doğu Kudüs'ün yasa dışı ilhakına ve aynı zamanda gelecekte bu yasa dışı yerleşimlerin genişletilmesine yönelik daha fazla Filistin toprağının ilhakına neden olduğu vurgulandı.

Uluslararası ve Filistinli örgütlerden de duvarların kaldırılmasına yönelik çağrılar yinelendi.
İsrail hükümeti, 2000 yılı intifadasından sonra, 2002 yılı Haziranında Filistinlilerin İsrail'e kontrolsüz girişini önlemek amacıyla İsrail ile Batı Şeria arasında fiziksel bariyer inşa edilmesi kararını alarak, duvar yapımına başlamıştı.

Bazı bölgelerde boyu 8 metreyi bulan beton duvarların bazı bölümleri, kırsal alanlarda elektronik, dikenli teller halinde uzanıyor.

Duvarların inşaatıyla birlikte, 2004 yılı Şubatında Kudüs'ün kuzeybatısındaki bazı Filistin köylerinin sakinleri, duvara karşı İsrail'deki Adalet Yüksek Mahkemesi'ne başvurmuş ve mahkeme, duvarların rotasının bir çok bölümde değiştirilmesini istemişti. Ariel Şaron hükümeti döneminde, mahkemenin kararı doğrultusunda, rotada bazı değişikliklere de gidilmişti.

Uluslararası Adalet Divanı ise 9 Temmuz 2004'te, İsrail'in duvar inşaatının durdurulmasını, yapılanların da yıkılmasını, toprakların geri verilerek, inşaat nedeniyle uğratılan zararların tazminini istemişti.

İsrail, Adalet Divanı'nın kararına uymayacağını bildirmişti.

Yüzde 60'a yakını tamam

Adalet Divanı'nın duvar kararının üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen duvarların yapımı devam ediyor. Duvarların yüzde 58.3'ünün inşaatının tamamlandığı belirtiliyor. Filistin'deki BM İnsani Sorunlar Koordinasyon Ofisi'nin verilerine göre, hedeflenen duvarın, 413 kilometresi tamamlanmış durumda 73 km uzunluğundaki yüzde 10.2'lik bir bölümün de inşaatı sürüyor.

BM Ofisi'ne göre, duvarın toplam uzunluğu, tamamlandığında 709 km olacak. Duvarlar tamamlandığında 34 yerleşimdeki, Batı Şeria kimliğine sahip 35 bin Filistinli, duvar ile Yeşil Hat arasında sıkışmış olacak; yaklaşık 125 bin Filistinli üç tarafından, 26 bin Filistinli de dört taraftan duvarla sarılmış duruma gelecek.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay, Kudüs'te düzenlediği basın toplantısında, İsrail'i duvarları yıkmaya ve duvar inşaatı dolayısıyla ortaya çıkan Filistinlilerin tüm kayıplarını tazmin etmeye çağırdı.

1967 yılı sınırlarının iki katından fazla

Filistin makamlarından yayımlanan verilerde ise tamamlandığında 709-711 kilometre uzunluğa sahip olacak duvarların, 1967 yılı sınırlarının iki katından daha uzun olduğu belirtildi. Duvarlar aynı zamanda, Berlin Duvarı'ndan yaklaşık 4 kat uzun olacak.

Aynı verilere göre, duvar inşaatlarının yüzde 82'si, Filistinlilerin yasa dışı olarak el konulan toprakları üzerinde bulunuyor.

Filistinlilerin verilerine göre, "işgal altındaki Filistin topraklarında, duvarların 6 büyük getto yaratarak, 313 bine yakın Filistinliyi dikenli teller, duvarlar ve kontrol kuleleriyle sardığına" dikkati çekildi. En az 14 bin Filistinlinin duvarlar nedeniyle yerlerinden olduğu ifade edilerek, duvarlar tamamlandığında 90 bin dolayında Filistinlinin yerlerinden edileceğine işaret edildi.

Duvarlar veya çitler, aynı zamanda Filistinlilerin su kaynaklarına, tarım arazilerine, işlerine, sağlık hizmetlerine erişebilmelerinin önünde büyük bir engel olarak dikiliyor.

Oxfam International'a göre de duvarlar, Batı Şeria'daki 171 yerel yerleşimden geçerek, 712 binden fazla Filistinlinin yaşamını etkiliyor. Oxfam'a göre ise duvarların yapımı nedeniyle 49.3 dönüm Filistinli toprağına el konuldu ve 27.841 Filistinli yerlerinden edilmiş durumda. Duvar veya bariyerler üzerinde Filistinlilerin erişim kolaylıkları için 70 dolayında "kapı" açılmasına rağmen, yine de çiftçiler bu konuda büyük zorluklarla karşı karşıya bulunuyor.

Filistinli köylülerin, duvarlara karşı başlattığı şiddet içermeyen gösteriler ise devam ediyor. Bugüne dek duvara karşı gösterilerde 18 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı veya tutuklandı.

İsrail Savunma Bakanlığı: İlerleme yok

Öte yandan, duvarla ilgili olarak İsrail'in Jerusalem Post gazetesinde yer alan bir haberde, geçen 15 aylık dönemde duvarların inşaatlarında kayda değer bir gelişme olmadığı belirtildi.

Savunma Bakanlığı verilerine dayanan haberde, bugüne kadar planlanan 805 kilometrelik bariyerlerin 490 kilometresinin tamamlanabildiği kaydedildi.

İnşaat işçilerinin çoğunlukla yapılmış bölümlerde inşaat çalışmalarını sürdürdükleri veya yeniden yapım çalışmalarını yürüttükleri, son iki yıl içinde duvar çalışmalarının yavaşlayarak, sadece 40 km kadar ilerlediği ifade edildi.

Savunma Bakanlığı'nın duvar inşaatını daha önce 2010 yılında tamamlanacağı yönünde açıklamaları bulunmasına rağmen, bakanlık sözcüsü Şlomo Dror'un, 2010 yılında duvarların yüzde 62'sini oluşturan 500 kilometrelik bölümünün tamamlanacağını söylediği kaydedildi.

Kudüs etrafındaki duvarların bitirilmesine ağırlık verildiğini söyleyen Dror'un verdiği bilgiye göre, Yüksek Mahkeme'nin kararlarının yanı sıra bütçe sorunları duvarların tamamlanmasının önündeki engelleri oluşturuyor.