FT: Türkiye'de şimdi konsensüs lazım

Türkiye'deki seçimlere büyük ilgi gösteren Batılı gazetelerden Financial Times, Türkiye'de daha demokratik bir anayasanın hazırlanabilmesi için konsensüse olan ihtiyaca vurgu yaparken konsensüs sağlanabilmesi için Başbakan Erdoğan'ın "otoriter içgüdülerini" azaltması gerektiğini söyledi. İngiliz Financial Times gazetesi, yazarı David Gardner imzası ile yer verdiği geniş analizde "Türkiye: Gözler Daha Büyük Ödülde" başlığını kullandı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan için "Tüm anketlerin lordudur. Türkiye'de onunla boy ölçüşen çağdaş bir politikacı yok" ifadesini kullandı.

Erdoğan'ın Türkiye'yi değiştirdiğini belirtirken Batılı bir büyükelçinin "Bu ülkede başardıkları şaşırtıcı" sözlerini de yansıtan Gardner, "Şimdi mesele, daha demokratik bir anayasanın arkasında bir konsensüs oluşturmak amacıyla hayranlarının bile kabul ettikleri otoriter içgüdüleri azaltıp azaltamayacağıdır" diye yazdı. Analizde anayasa ile ilgili Türkiye'nin karar vermesi gereken en önemli konular ise, parlamenter sisteminin yerine başkanlık sistemine geçilip geçilmeyeceğini ve "Kürt azınlığı"nın yeni anayasada nasıl bir yer bulacağı olarak sıralandı.
 

"AKP'li elitler, kapitalizmi daha saygın hale getirdiler"

Türkiye'nin "sosyal dönüşümünü de şaşırtıcı" olarak niteleyen Gardner, muteahhitler ve enerji patronları başka olmak üzere yeni AKP'li elitlerinin "kapitalizmi daha saygın" hale getirdikleri yorumunu da yaptı. Gardner, ekonominin "aşırı ısınma" işaretlerini gösterse de ulusal gelirdeki hızlı büyümeye dikkat çektiği analizinde AB'nin Ankara Büyükelçisi Marc Pierini'nin "Türkiye şimdi küresel ekonomi rekabetimizin önemli bir unsurudur" değerlendirmesini de aktardı.
 

"Erdoğan'ın seçmenlerle iletişim olağanüstü"

Başbakan Erdoğan'ın seçmenler ile iletişimi "olağanüstü" olarak niteleyen Gardner, analizde "Şimdi mesele, Erdoğan'ın yeni bir ulusal konsensüsün mimarı olup olamayacağıdır" derken Erdoğan'ın "zaferini kendine özgü bir anayasayı hazırlamak için kullanması" yönündeki kaygısını da yansıttı. İşaretlerin karışık olduğunu da savunan Gardner, Başbakan Erdoğan'ın "bir yardımcısı"nın Erdoğan için "Başkanlık sisteminin Türkiye için daha iyi olduğunu düşünüyor" sözlerine de dikkat çekti.
 

"CHP inandırıcı bir muhalefet olarak çıkarsa müzakere olacak"

Buna karşın Financial Times, Erdoğan'ın başkanlık ihtirasının gerçekleşmesinin seçim zaferinin boyutuna bağlı olduğunu savunurken "Kemal Kılıçdaroğlu'nun liderliğindeki merkez sol Cumhuriyet Halk Partisi, inandırıcı bir muhalefet olarak ortaya çıkarsa, hükümet müzakere etme zorunda kalacak" yorumunu da yaptı. David Gardner, birçok uzmanın tüm partilerde görülen ancak Başbakan Erdoğan'ın "kutuplaştırıcı tonu" ile kötüleştirilen "siyasi hoşgörüsüzlük" konusunda kaygılandığını belirttiği analizde "Tüm partiler merkeze yönelse de bu konsensüs anlamına gelmiyor" görüşünü de dile getirdi.  Analizde, "Kemalist elitler, kapsayıcı bir gündeme yol veriyor" ifadesini de kullanan Gardner, "Pazartesi günü seçimler, rekabetin Türk siyasetine dönüş yapıp yapmadığını belirleyecek" diye yazdı.

 

"CHP birey ve azınlık haklarını savunmaya başladı"

AKP'nin iktidarda olduğu 10 yıla yakın dönemin "gerçek dramasının iddia edilen gizli gündem değil, inandırıcı bir muhalefetin yokluğu" öne sürüldüğü analizde "Bu, Türk Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından oluşturulan Cumhuriyet Halk Partisi, oyların yüzde 30'una yakınını alırsa değişebilir" yorumu yapıldı.  Kemal Kılıçdaroğlu ile birlikte "CHP'nin birey ve Kürtler dahil azınlık haklarını savunmaya başladığı"na dikkat çeken David Gardner, analizde Kılıçdaroğlu'nun geçen yerel seçimlerde yüzde 38 oy aldığına, Eylül referandumunda İstanbul'da yüzde 45'lik bir "hayır" oyunun olduğuna dikkat çektikten sonra "Ancak Sayın Kılıçdaroğlu, sadece AKP'ye karşı değil, aynı zamanda partisini kontrol etmek ve demokratikleşmek için de mücadele verdi" dedi.