FT: Van'ın portresini çizdi

İran sınırındaki Türk köylerde yoğun kaçakçılık yapıldığı, "Yoksulluk, işsizlik ve cezalandırıcı bir gümrük sisteminin" köylerin kaçakçılığına yönelmelerine neden olduğu öne sürüldü. Financial Times gazetesi, Van'daki bir halı tüccarının "Yasa dışı sınır ticareti olmazsa bütün bu bölge çoktan ölmüştü" ifadelerinin aktardığı haberinde "Yerel ekonomiyi besleyen sınır ticareti, ayrı zamanda bölgesel özerkliğin peşindeki Kürt asileriyle ihtilafı da besliyor" yorumunu yaptı.

İngiliz gazetesi Financial Times, Van'ın ekonomisini değerlendirdiği geniş haberinde "Yoksulluk, işsizlik ve cezalandırıcı bir gümrük sisteminin" İran sınırındaki köylerin kaçakçılığına yönelmelerine neden olduğunu yazdı. Gazete, Türkiye muhabiri Delphine Strauss imzasını taşıyan haberde "Halılardan araba parçalarına, uyuşturucu kaçakçılığından insan kaçakçılığına kadar, yasa dışı ticaret çok canlı" yorumunu yaptı.
Bir halı tüccarının "Yasa dışı sınır ticareti olmazsa bütün bu bölge çoktan ölmüştü" ifadelerinin aktarıldığı haberde "Yerel ekonomiyi besleyen sınır ticareti ayrı zamanda bölgesel özerkliğin peşindeki Kürt asileriyle ihtilafı da besliyor" görüşü dile getirildi.
Ekonomi gazetesi, ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör listede yer verildiğine dikkat çektiği PKK'nın kendisini, kısmen kaçakçılardan alınan haraçla finanse ettiğini kaydettikten sonra "Bu, Türk hükümetinin, 2008 yılında 10 milyar dolar civarında olan İran ile yasal ticareti beş yıl sonra 30 milyar dolara çıkarılması hedefinin gerçekleştirmesi halinde en çok yararlanacak bölgedir" dedi.

Ankara'nın BM'nin İran'a empoze ettiği yaptırımları uygulamayı taahhüt etmiş ise, ilke olarak onlara karşı çıktığını, ABD veya AB tarafından getirilen tek taraflı önlemleri benimsemediğini kaydeden gazete, "Türk Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Tahran ile daha sıcak bağları geliştirerek Washington'a meydan okudu ve bir süre önce yapılan ikili bir zirvede Türkiye'nin İran ile ticaret düzenlemelerinin Avrupa'dakilere paralel olmaması için bir neden görmediğini söyledi" diye yazdı.

Financial Times, bazı Türk şirketlerinin başka yerlerde ortak kaybederse de İran'da yeni işleri sağlamaya istekli olduğunu ancak merkezi İstanbul'da olan büyük grupların ise, daha büyük Batılı pazarlara erişimi riske sokmaları ihtimalinin pek bulunmadığını savundu.

İngiliz gazetesi, bu çerçevede Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Zahir Kandaşoğlu, Türkiye'nin yaptırımlar karşıtı tutumunun, Tahran'ı, Van yakınlarındaki yeni bir sınır kapısı açarak ve serbest ticaret bölgesini kurarak ticaret duvarlarını indirmeye ikna edeceği umudunu dile getirdi.

Buna karşın, Van'daki görünürün, bölgedeki önemli kamu yatırımlarının ve PKK şiddetinin sona ereceği umutları sayesinde iyileşmekte olduğunu kaydeden gazete, ancak bölgesel ekonominin kamu yatırımlarına bağlı olmayı sürdürdüğünü, bölgeye büyük özel sektör yatırımlarının, sadece PKK şiddetinin sona ermesi ve doğu pazarlarına erişimi sağlayacak sınır kapılarının açılması halinde çekilebileceğini de yazdı.

Bu çerçevede Kandaşoğlu'nun "Van'ın kalkınma açısından 81 ilin arasında 76'ncısıdır. Doğu kentlerinin hemen hemen tümü aynı durumda. Bütün bu doğu kentlerinde İran, Irak ve Ermenistan ile ticaret yapamazsak, kimle ticaret yaparız" sözlerine de dikkat çeken gazete, halen sınır ticaretinin çok düşük düzeyde olduğunu, arabalara günde ancak bir defa sınırdan geçmelerine izin veren, sıkılaştırılmış sınır denetimleri, bir zamanlar çok canlı olan mazot kaçakçılığını da olumsuz etkilediğini belirtti. Gazete, "Normalden büyük yakıt tanklarına yatırım yapan kaçakçılar artık kredileri ödeyecek durumda değildir" dedi.

Buna karşın uyuşturucu ve insan kaçakçılığının sürdüğünü savunan gazete, "Göçmenler, sınırı geçmek üzere 250 dolar ödemeye hazır iken ve tek bir kilo eroin 5 bin dolarlık kazanç sağlarken, kaçakçılığın çekiciliği devam ediyor" dedi. Gazete, haberine, ailesinin 18 ferdinin hapiste olduğu söyleyen bir Vanlının "Bir günde milyarder olabilirsiniz veya her şeyi kaybedebilirsiniz" sözleriyle son verdi.