Füze kalkanı konusunda uzlaşma

NATO’nun hem siyasal hem de stratejik açıdan gelecek 15 yılını şekillendirecek olan devlet ve hükümet başkanları zirvesi bugün Lizbon’da başladı. Zirvede Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başkanlığındaki heyet temsil ediyor. Gül’e, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül eşlik ediyor.

Zirvenin açılış konuşmasını yapan Genel Sekreter Rasmussen, NATO'nun tarihinin en önemli zirvelerinden birini gerçekleştirdiğini belirterek, toplantıda ''modern tehditlere karşı modern kapasiteler geliştirilmesi'', dünyadaki ortaklara daha iyi ulaşılması, ve NATO'da ''yağlardan kurtulma ve kaslara yatırım yoluyla reform'' kararları almayı umduklarını söyledi.

Füze kalkanı projesinde uzlaşma

NATO devlet ve hükümet başkanları, İttifak'ın gelecek 10-15 yılını şekillendirecek yeni stratejik konsepti onayladı.

Zirvede, Türkiye'yi de yakından ilgilendiren "Füze Kalkanı" konusunda, Türkiye'ninde aralarında bulunduğu 28 NATO üyesi uzlaşmaya vardı.

"Halklarımızı ve topraklarımızı balistik füze saldırılarından koruma kapasitesi geliştirmek, kolektif savunmamızın temel unsurudur" denilen belgede, bunun, İttifak'ın güvenliğinin bölünmezliği ilkesine katkı yapacağı vurgulandı.

Belgede, Rusya, füze savunma sisteminde NATO'yla iş birliğine davet edildi.

"AB, stratejik ortaklık için Türkiye'ye karşı yükümlülüklerini yerine getirmeli"

Onaylanan belgede NATO-AB işbirliğinin ilerletilmesi ve ''stratejik ortaklık'' için AB'nin Türkiye'ye karşı yükümlülüklerini yerine getirmesi istendi.

Belgede, AB üyesi olmayan Avrupalı NATO müttefiklerinin (Türkiye, Norveç ve İzlanda) AB misyonlarına önemli katkı yaptığı vurgulanarak, ''NATO ve AB arasında stratejik ortaklık için AB üyesi olmayan Avrupalı NATO müttefiklerinin bu çabalara bütünüyle katılımı elzemdir'' denildi.

Diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin ısrarlı talebiyle metne giren bu ifadenin, Türkiye'nin Avrupa Savunma Ajansı'na ortak üyeliği, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'na dahil olması ve operasyonlarda karar mekanizmasına katılım beklentilerini yansıttığını kaydetti.

Belgede, ''NATO'nun AB ile stratejik ortaklığı, karşılıklı tam açıklık, şeffaflık, tamamlayıcılık, her iki kurumun yetki ve kurumsal bütünlüğüne saygı ruhu içinde bütünüyle güçlendirmek istediği'' ifade edildi.

NATO'nun 5'inci maddesi olan kollektif savunmayı güçlendiren ifadelere yer verilen belgede, ''NATO üyeleri saldırılara karşı daima birbirine yardım edecek'' denilerek, bu taahhüdün ''güçlü ve bağlayıcı'' olduğu vurgulandı.
 

Nükleer caydırıcılık politikası sürüyor

''Nükleer ve konvansiyonel kapasitelerin uygun karışımına dayalı vazgeçiricilik, genel stratejimizin temel unsurudur'' ve ''nükleer silahlar var oldukça, NATO nükleer ittifak olarak kalmayı sürdürecektir'' ifadelerinin de yer aldığı NATO belgesinde, nükleer caydrıcılık politikasının sürdürüleceğine işaret edildi.

NATO'nun herhangi bir ülkeyi tehdit olarak göstermemesi gerektiğini vurgulayan Türkiye, bu görüşünün belgeye yansımasını sağladı. Yeni stratejik konseptte, ''İttifak, hiçbir ülkeyi düşman olarak değerlendirmez. Fakat kimse, herhangi bir üyesinin güvenliği tehdit edildiğinde, NATO'nun kararlılığından şüphe duymamlıdır'' denildi.

Onaylanan yeni stratejik konseptle birlikte NATO, balistik füzeler ve siber saldırı gibi 21'inci yüzyılın tehditlerine göre yeni yeteneklerin geliştirilme iradesini gösterdi.

Belgede siber saldırıların daha sık ve daha organize yaşanmaya başlandığı ve hükümetlere, iş dünyasına, ve kritik altyapılara daha ağır maliyet verdiği tespiti yapılarak, bunların bellli bir aşamadan sonra NATO üyelerinin refah, güvenlik ve istikrarının tehdit edebileceği uyarısında bulunuldu.

Dışişleri Bakanlığı memnun

Zirvede, "stratejik konsept"in onaylanması, Dışişleri Bakanlığı'nda memnuniyetle karşılandı.

NATO'nun onayladığı "stratejik konsept" metinini değerlendiren diplomatik kaynaklar, "İstediğimiz unsurların tamamı içeride var" açıklamasında bulundu.

Alınan bilgilerde, NATO'nun Avrupa'da füze savunma sistemi kurmasıyla ilgili "hiçbir ülkenin hedef gösterilmemesi", "tüm müttefikleri kapsaması", "mali denge getirilmesi" ve "güvenliğin bölünmezliği", önemli başlıklar olarak gösterildi.

Anlaşmazlık aşıldı

Diplomatik kaynaklardan basına sızan bilgilere göre, NATO'nun Avrupa'da kurmak istediği füze savuma sistemi konusunda Almanya ve Fransa arasındaki anlaşmazlık da aşıldı.

Obama ve Gül bir süre sohbet etti

Öğleden sonra yapılan, NATO üyesi 28 ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile AB Başkanı Herman Van Rompuy ve AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton'un da katıldığı Kuzey Atlantik Konseyi toplantısından sonra aile fotoğrafı çekildi. Aile fotoğrafının hemen ardından ABD Başkanı Barack Obama'nın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün koluna giderek bir kenarda 3-4 dakika süren bir görüşme yapması dikkat çekti.

Portekiz gazetesinden Türkiye yorumu

Publico gazetesinde yapılan yorumda, ''Abdullah Gül, NATO içinde çok özel olan bir ülkeyi temsil ediyor. Doğu ve Batı arasında bulunan ve AB-NATO ilişkilerini tehlikeye atmak istemeyen Türkiye, her geçen güç bölgesinde çok daha önemli bir rol üstleniyor ve böylece adaylığını daha ciddiye alması için AB'ye baskı yapıyor. Yürüttüğü dengeli, hassas politikanın tek bir limiti var: ABD'yi öfkelendirmemek'' denildi.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Gül, zirvede aile fotoğrafı çekiminin ardından, Avustralya Başbakanı Gillard'ı kabul ederek, bir süre görüştü.

Liderlere akşam yemeği

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında heyet başkanları onuruna çalışma yemeği verdi.

Rasmussen'in verdiği yemeğe, Cumhurbaşkanı Gül ile zirve kapsamında Lizbon'da bulunan heyet başkanları katıldı.