"GSM şirketleri fon oluşturmalı"

Dilekçe Komisyonu, Yahya Akman başkanlığında toplandı. Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Ali Çetin, baz istasyonlarının, tüketicilerin en çok şikayet ettiğini konuların başında geldiğini ifade etti. Gelişen teknolojinin insan sağlığına etkisinin yok edilmesiyle ilgili daha çok çalışma yapılması gerektiğini dile getiren Çetin, 4G uygulamasının gelmesiyle baz istasyonlarının sayısının daha da artacağını ifade etti. Çetin, ''Şirketler elini taşın altına koysunlar. Maliyetleri yükseltse de zararı en aza indirecek çalışmalar yapılmalıdır'' dedi.

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, baz istasyonlarının sağlığa etkisi konusunda bilim adamlarının yüzde yüz mutabakat sağlayamadığını, dolayısıyla en güvenli tedbirlerin alınması gerektiğini belirtti.

''Gelişigüzel baz istasyonlarının kurulmasını anlamak mümkün değil'' diyen Çakar, ''Daha masraflı olabilir ama baz istasyonları yerleşim yerlerinin dışına çıkarılmalıdır'' diye konuştu.

4 kat altında

Turkcell Yer Kiralama Müdürü Ozan Akdemir, baz istasyonlarıyla ilgili hukuki sürecin altyapısının sağlam olduğunu söyledi. Akdemir, ''baz istasyonlarının tehlike oluşturmadığına ilişkin bazı mahkeme kararları bulunduğunu'' ifade etti.

Avea Genel Müdür Yardımcısı Coşkun Şahin, nasıl ki insanın çok ses çıkarmak için çok bağırması gerekiyorsa, baz istasyonu da uzak olursa o kadar çok güç yayacağını ifade etti. Şahin, ''Baz istasyonu yakın olursa baz istasyonu da fısıldar ve daha az güç yayar, daha kolay sinyal alır. Uzaksa daha fazla güç gerektirir. Yoksa baz istasyonlarının şehrin dışına taşımak bizim maliyetlerimizi 10'da bir oranında düşürür'' dedi.

Bu konuda standartları belirlenmiş bir teknolojinin uygulandığını dile getiren Şahin, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) baz istasyonlarının etkilerinin psikolojik olduğu yönünde raporlarının bulunduğunu kaydetti. Baz istasyonlarının etkisinin 50 yıl sonra da ortaya çıkabileceğinin söylendiğini ifade eden Şahin, ''Üzerinizde giydiğiniz gömleğin boyanmasında kullanılan teknoloji de en fazla 3-4 seneliktir'' dedi.

GSM kullanımıyla ilgili DSÖ'nün bilimsel standartlarının uygulandığını söyleyen Şahin, kanser için sıralanan 300 riskin içinde baz istasyonlarının olmadığını kaydetti.

Vodafone Kamu Koordinasyon Başkanı Fahrettin Aydın, Türkiye'de baz istasyonlarının yayın aralığıyla ilgili belirlenen standartların, DSÖ tarafından belirlenen standartların 4 kat altında olduğunu ifade etti. Tüketici dernekleri temsilcileri, telefon şirketleri temsilcilerinin açıklamalarına itiraz etiler.

''Burada aynı hataya düşülmemelidir"

Hacettepe Üniversitesi Nükleer Tıp Ana Bilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Ömer Uğur, baz istasyonlarının kanser yapıp yapmadığına ilişkin kesin bilimsel bir çalışma olmadığını ifade etti. Bir şüphe olduğunu, ''kesinlikle yapmaz'' denilemediğini, ileride olup olmayacağının da bilinemediğini dile getiren Prof. Dr. Uğur, ''Şüphe varsa, en makul seviyede tutmak, en az radyasyon olarak bu cihazları kullanmak lazım'' dedi.

Telefon şirketlerinin uzun konuşmalara özendiren kampanyalar yapmasını gözden geçirmesini isteyen Prof. Dr. Uğur, kanser yapıyor mu yapmıyor mu bunun vicdani sorumluluğunun GSM operatörlerinin üzerinde olduğunu, operatörlerin bununla ilgili çalışmalara destek vermesi gerektiğini söyledi. Özellikle çocuklarla ilgili daha dikkatli olunmasını isteyen Prof. Dr. Uğur, ''Sigara firmaları, sigaranın kanser yaptığı bilerek bizden gizlediler. Burada da aynı hataya düşülmemelidir'' dedi.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkan Yardımcısı Mustafa Alkan, DSÖ'nün uzun yıllar sonra insan sağlığına zarar verebileceği ihtimaliyle yayın gücünün en düşük seviyede, yani 40 volt/metre (40v/m) olarak belirlediğini ifade etti. Alkan, ''Biz limitleri 4 kat daha az yani 10v/m olarak belirledik. DSÖ ilerde bu limitleri düşürürse bile 10v/metreden aşağıya düşürmeyecektir. Avrupa'nın çoğunda bu 40v/m olarak uygulanmaktadır'' diye konuştu. Alkan, Türkiye'de 45 bin 479 baz istasyonu olduğunu, bu istasyonların tamamının kurumdan izin alınarak kurulduğunu ve ölçümlerinin yapıldığını belirtti.

MHP Aydın Milletvekili Recep Taner, baz istasyonları eğer sağlığa zarar vermiyorsa, GSM operatörlerinin bu yönde reklam giderlerinden pay ayırarak bilinçlendirme yapmalarını istedi.

MHP Adana Milletvekili Muharrem Varlı, GSM operatörlerinin, bir fon oluşturularak baz istasyonların etkileri konusunda bilimsel çalışma yapılmasına destek olmasını ve tüketicilerin aydınlatılmasını önerdi.

CHP Edirne Milletvekili Rasim Çakır, baz istasyonlarının ölçüm sonuçlarının baz istasyonlarının üzerinde bulundurulmasını ya da internet ortamında yayınlanmasını isteyerek, bu durumun vatandaşların güvenini artıracağını söyledi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkan Yardımcısı Alkan, baz istasyonlarıyla ilgili veri tabanını kamuoyuna açıp açmamayı çok düşündüklerini ancak çeşitli endişelerle bundan vazgeçtiklerini kaydetti.

Tartışmaların ardından Komisyon Başkanı Yahya Akman, ''Eğer toplumda böyle bir tedirginlik varsa, Ar-Ge'ye önem vermek suretiyle GSM şirketlerinin bir fon oluşturmasını, olan ve olabilecek zararları ve bilgilendirme noktasında çalışma yapılmasını tavsiye ediyoruz'' dedi.

Tarifeler

Komisyonda, GSM operatörlerinin tarife uygulamaları ve bu konuda gelen şikayetler de ele alındı. Tüketici dernekleri temsilcileri, operatörlerin, tarifelerin belirli sürelerde olması gerekirken, tüketiciye haber vermeden değişikliğe gittiklerini ve tüketicilerin kabarık faturalarla karşı karşıya kaldığını anlattılar.

Temsilciler, GSM operatörlerinin, cezaların düşük olması nedeniyle bu cezalara razı olduklarını ve tarifeleri, sözleşmeye aykırı olarak tüketici aleyhinde değiştirdiklerini ifade ettiler. Sanayici ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdür Yardımcısı Ozan Güler, en temel tüketici hakkı olarak, firmanın, belirlenen tarifelerde tüketici aleyhine değişikliğe gidemeyeceğini kaydetti.

Toplantıda, GSM şirketleri temsilcileri, kampanyalar ve tarifelerin tüketicilerin lehine olduğunu söylediler.