Gül, Çin'de

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Çin'e gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Çin Devlet Başkanı Hu Jintao ile heyetler arası görüşmelere başkanlık etti.

Hu'nun Cumhurbaşkanı Gül'ü resmi karşılama töreninin ardından Halkın Büyük Meclisi'nde yapılan görüşmelere Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, İçişleri Bakanı Beşir Atalay ve Türkiye'nin Pekin Büyükelçisi Murat Esenli de katıldı.

Görüşmelerin basına açık bölümünde konuşan Gül, Çin'e resmi ziyarette bulunmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin her bakımdan güzel bir şekilde ilerlediğini ifade eden Gül, ziyareti vesilesiyle ilişkilerin daha ileri noktalara taşınmasını arzu ettiğini söyledi.

Türk halkının Çin halkına tarihten gelen sempatisi bulunduğunu dile getiren Gül, ''Türk halkının sevgi ve başarı dileklerini iletmek istiyorum'' dedi.

Gül, Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin çok eskiye dayandığını, her iki ülkenin de köklü medeniyetlerin mirasçısı olduğunu belirterek, ilişkilerin geliştirilmesinin iki ülke ve insanlık için faydalı olacağını vurguladı.

Çin Devlet Başkanı Hu da konuşmasında, Gül'ü Çin'de ağırlamaktan memnuniyet duyduğunu söyledi.

''Gül'ün Dışişleri Bakanı iken 2005 yılında Çin'i ziyaret ettiğini ve ülkesinin eski dostu olduğunu'' ifade eden Hu, bu ziyaretin de geniş bir iş adamı heyetiyle yapılmasını takdirle karşıladıklarını belirtti. Hu, ''Türkiye ile ilişkileri uzun süredir geliştirmeye önem veriyoruz'' dedi.

Çin Devlet Başkanı, ülkesinde geçtiğimiz yıl meydana gelen ve onbinlerce kişinin ölümüne neden olan depremin ardından Türkiye'nin verdiği maddi ve manevi desteğe de teşekkür etti.

İkili anlaşmalar

Basına kapalı devam eden heyetler arası görüşmelerin ardından Türkiye ile Çin arasında Gül ve Hu'nun huzurunda 7 ikili anlaşma imzalandı.

Devlet Bakanı Çağlayan, Enerji Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Ertuğrul Apakan, Türkiye ve Çin Dışişleri Bakanlıkları Arasında Ortak Çalışma Grubu Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı İsmet Yılmaz, Kültür Varlıklarının Korunması, Yasa Dışı Yollardan Yurt Dışına Çıkarılması ve Satılmasının Önlenmesi Anlaşması'na imza attı.

Türk Telekom, İş Bankası ve Akbank yöneticileri de Çin Eximbank ile Ticaret Finansmanı ve Kredi Limiti Çerçeve Anlaşması imzaladılar.

Gül, gazetecilerle sohbet etti

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Çin'e gerçekleştirdiği resmi ziyaretin temelini ekonominin oluşturduğunu belirterek, ''Çinli yöneticiler; devlet başkanı da olsa, Komünist Parti'nin genel sekreteri de olsa, vali de olsa herhangi bir şirketin CEO'su gibi. Çin'i böyle anlamak lazım'' dedi. Cumhurbaşkanı Gül, Pekin'de konakladığı Westin Chaoyang Oteli'nde ziyaretini izleyen gazetecilerle sohbet toplantısı yaparak, Çin'e gerçekleştirdiği resmi ziyareti değerlendirdi ve soruları yanıtladı.

Çin'e 1995 yılından bu yana devlet başkanı düzeyindeki ilk ziyaretin gerçekleştirildiğini anlatan Gül, bu ziyarete her iki tarafın da büyük önem verdiğini söyledi. ''Çin olağanüstü bir ülke. Dünya içinde ayrı bir dünya gibi'' diyen Gül, Çin'in dünya ekonomisinde ilk üçte olduğuna ve önümüzdeki yıllarda belki de ilk sırada yer alacağına dikkati çekerek, böyle bir ülkenin ağırlığının her alanda hissedilir olduğunu kaydetti. Türkiye ve Çin'in tarihten gelen ilişkileri güçlendirme kararlılığında olduğunu vurgulayan Gül, bugün yapılan heyetlerarası görüşmelerin yararlı geçtiğini söyledi.
 

''Yatırımları neden 60 milyar dolar olmasın?''

Görüşmelerin yüzde 90'ını ekonominin oluşturduğunu anlatan Cumhurbaşkanı Gül, şöyle devam etti: ''Çin deyince zaten ekonomi akla gelmektedir. Ekonominin bütün alt konularını tek tek ele aldık. Ticarette büyük bir dengesizlik var. Bunu açıkça dile getirdim ve bu dengesizliğin kapatılması için yapılması gereken şeyleri saydım, bazılarının detayına girdim. Bu konularda da anlayış gördük. Çin'in dünyanın her tarafında milyarlarca dolarlık yatırımı var. Geçen yıl yurt dışında 90 milyar dolar yatırım yapmışlar. Türkiye'ye yatırımları 60 milyon dolar gibi çok küçük bir miktar. Türkiye'nin Çin'deki yatırımları daha büyük. Açıkçası Çin Türkiye'yi henüz keşfetmemiş durumda. Türkiye'nin ekonomik durumunu, Avrupa Gümrük Birliği içinde olan Türkiye'nin avantajlarını detaylı bir şekilde anlattım. Böyle bir ülkede Çin'in yatırım açısından varlığının olmaması büyük bir noksanlık. Bu açıdan önemli gelişmelerin olacağını tahmin ediyorum. 60 milyon dolarlık yatırımları neden 60 milyar dolar olmasın?''

Türkiye'nin Çin'e 1.43 milyar dolar, Çin'in Türkiye'ye 15.5 milyar dolar ihracat yaptığına işaret eden Gül, bu dengesizliğin giderilmesinin yollarını da görüştüklerini, Çin şirketlerinin Türkiye'de yatırım yapmasının bu yollardan biri olduğunu belirtti. Gül, Çin'in Türkiye'de enerji, santral yapımı, petrol ve madencilik alanlarına ilgi duyduğunu, özellikle enerji alanında atılım olacağına inandığını ifade etti. Görüşülen konular üzerinde karşılıklı anlayış ortaya çıktığını anlatan Gül, alınan kararların takibi ve uygulanması için Eylül ayında Pekin'de Karma Ekonomik Komisyon toplantısı yapılacağını bildirdi.
 

''Çin yöneticileri CEO gibi''

Cumhurbaşkanı Gül, görüşmelerde ekonominin tuttuğu yeri anlatırken, ''Çinli yöneticilerle konuşurken göreceksiniz; devlet başkanı da olsa, Komünist Parti'nin genel sekreteri de olsa, vali de olsa herhangi bir büyük şirketin CEO'su gibi. Çin'i böyle anlamak lazım. Bizim buraya geliş amacımız, dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkesinden faydalanmak'' diye konuştu. Türkiye'de yatırımın avantajlarından bahsederken, Türkiye'nin 70 milyon nüfuslu bir pazardan ibaret olmadığını, piyasasına Avrupa, Ortadoğu, Kafkaslar ve Rusya'nın girdiğini belirten Gül, Türkiye'nin lojistik konumunun önemini Toyota ve Hyundai fabrikalarını örnek göstererek anlattığını kaydetti. Büyük sermayeli Çin şirketlerinin devlet şirketi olduğunu, özel şirketlerin arkasında da devletin bulunduğunu anlatan Gül, ziyaretinde Türk devletinin de özel şirketlerin arkasında olduğunu söylediklerini bildirdi.
 

''Kalitesiz Çin malına tedbir var''

Bir soru üzerine, bazı Çinli iş adamlarının kalitesiz Çin mallarının Türkiye'ye girişindeki kısıtlamalarla ilgili şikayet ettiğini belirterek, ''Demek ki kalitesiz malların ithalatıyla ilgili tedbirler var ki rahatsızlıklarını ilettiler'' dedi. Gül, Çinliler'in Türk malını kaliteli bulduğunu ve bazı Türk markalarının taklitlerinin yapıldığını söyledi.

Turizm alanında işbirliğine de değinen Gül, Çinli turistlerin Türkiye'ye gelmesinin ticaret dengesizliğinin kapatılmasına katkıda bulunabileceğini ifade etti. Gül, Çin'in aldığı Varyak gemisinin boğazlardan geçişi karşılığında telaffuz edilen 1 milyon turist rakamının gerçekçi olmadığını söyledi. Günümüzde Türkiye'ye 60 bin Çinli turist geldiğini belirten Gül, bu sayının artırılmasının yollarının aranması gerektiğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Gül, turizm hizmetleri ve yaşam biçiminin öneminden bahsederken, heyetindeki bir Türk iş adamının Çin'de pişmaniye fabrikası açacağını öğrendiğini söyledi. Gül, iş adamının, Çin'e yaptığı bir ziyarette muhataplarına pişmaniye getirdiğini, onların beğenisi üzerine pişmaniye satmaya karar verdiğini belirtti. Gül, iş adamının Kayserili olduğunu söyledi.

Özerk Uygur Bölgesi'ne ziyaret

Cumhurbaşkanı Gül, ''İlk kez bir Türk Cumhurbaşkanı'nın Uygur Özerk Bölgesi'ne gideceğinin'' hatırlatılması üzerine, ''İlgimizi biliyorlar, onlar da sağ olsunlar bizi oraya davet ettiler. Bu karşılıklı güveni gösteriyor'' diye konuştu.

Türkiye'nin Şangay İşbirliği Örgütü'ne ilgi duyduğunu, ancak NATO'ya alternatif olarak değerlendirmediğinin altını çizen Gül, ''Bir ara gözlemci olmayı arzu ettik ama onlar içe kapanık olmayı tercih ediyor'' dedi. Türkiye'deki gündeme ilişkin soruları yanıtlamayan Gül, ''Bin yılın başında Çin'e gelmişiz. Niye gölgeleyelim ki? Bunları Türkiye'de konuşuruz'' dedi.