Günay, resme hakaret tazminatından kurtuldu

Kültür ve Turizm eski Bakanı Atilla Koç'un bakanlığı döneminde, "Atatürk'ün Doğumunun 125. Yılında Türkiye Resimleniyor" isimli proje kapsamında hazırlanan kitapta ressam Emine Öztürk'ün, "Abuziddin Ankara Kalesi'nde" ve "Abuziddin Ulus Atatürk Heykeli'nde" isimli çalışmaları da yer aldı. 2006'da basılan kitabı inceleyen Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, "Bu tam bir rezalet. Abuziddin kim? Devlet kataloğuna basılmış. Aaa Atilla Bey'in önsözü var. Bakan Bey bunu görmemiştir. Bu resimleri ilkokul çocukları yapmaz" sözleriyle eleştirdi. Bu sözlerin basında yer almasının ardından Ressam Emine Öztürk, Günay hakkında tazminat istemiyle dava açtı. Günay, Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne sunduğu savunmasında, söz konusu proje ile 2006 yılı Türkiye'sinin resimlerle tanıtımının amaçlandığını, gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında kullanılacak kitapçığın ciddi ve ağırlığı olan bir çalışma olduğunu belirtti. Günay, Ressam Öztürk'ün eserlerinde kullandığı simgenin sevimli olmakla çocuksu ve gülmece niteliği taşıdığını, eserlerde ele alınan konu ile anlatım arasında bulunması gereken dengenin sağlanamadığını savunarak, sözlerinin eleştirisel kasıt taşıdığını kişiye yöneltmediğini politikacı ve sanatçı gibi tanınmış kişilerin eleştiriye açık olmaları gerektiğini söyleyerek, davanın reddini istedi.

Tazminat davasına bakan Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi ise resimleri inceleyen Kültür Bakanı'nın kendisinden önceki bakan tarafından bastırılan katalogdaki eserlerin projeye uygun olup olmadığı konusunda fikirlerini söyleyebileceğine dikkat çekti. Tazminat istemini reddeden yerel mahkeme gerekçesini "Proje kapsamındaki katalog Türkiye'nin tanıtımında kullanılacağı için katalogun tamamının temsil kabiliyeti sert bir üslupla eleştirmiştir. Kişiye yöneltilmemiştir. Politikacı ve sanatçıların eserlerine yönelik sert eleştirilere açık olması gerekir. Söylenen sözler eleştiri sınırları içinde kalıp davacının kişilik haklarına saldırılmamıştır" ifadeleriyle açıkladı. Karara itiraz edilince dosya Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin gündemine geldi. Daire de yerel mahkemenin kararını yerinde buldu. Oyçokluğu ile alınan karara muhalif kalan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Üyeleri Mustafa Kılcalıoğlu ve Selma Bellek karşıoy yazısında, "Davacının sanatçı olduğu düşünüldüğünde resimlerine yönelik olarak yapılan nitelendirme kişilik hakları çerçevesinde ressamın sanatına yönelik onu küçük düşüren onurunu kıran bir değerlendirmedir. Bu haliyle hukuka aykırılık oluşturmaktadır. Ayrıca anlatılan eylem eleştiri sınarlarını aşan kötü inançlı bir küçümseme niteliğindedir" değerlendirmesinde bulundu.

Düzeltmede karar değişti

Ressam Öztürk, 4. Hukuk Dairesi'ne karar düzeltme isteminde bulundu. Tazminatı reddeden kararı yeniden inceleyen Daire, bu kez yerel mahkemenin kararını bozdu. Daire bozma gerekçesinde, kişilerin sanat eserlerini yorumlama ve eleştirme hakkının bulunduğuna dikkat çekilerek, Öztürk'ün sanatçı kimliği ile emek harcayarak resimler yaptığı belirtildi. Daire, Bakanın söz konusu resimleri beğenmek zorunda olmadığı gibi sert eleştirilerde de bulunabileceğini ifade ederek, "Başka sözcüklerle dile getirilmesi gereken eleştirisini "Bu tam bir rezalet", ".bu resimleri ilkokul çocukları yapmaz" sözleriyle dile getiren bakanın eyleminin eleştiri sınırları içerisinde kaldığı benimsenemez" denildi. Günay'ın tazminat ödemesine hükmeden Yargıtay'ın kararına Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi uymadı. Yerel mahkeme direnme kararı alınca dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun gündemine geldi. Kurul dün yaptığı toplantıda, yerel mahkemenin kararını yerinde bularak onadı. Karar "oyçokluğu" ile alındı.