Halep için BM-Esad işbirliği

Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad için “çözümün parçası, kurumların temsilcisi” diyen BM özel temsilcisi Stefan De Mistura, siyasi çözüm için pilot bölgesi Halep olacak ateşkes planını Güvenlik Konseyi’ne sundu. Şam’ın ülkenin 2. büyük kentinde 6 haftalık ateşkes ilanına hazır olduğunu ileten De Mistura’ya göre bu “dondurulmuş bölgeler” planı için test niteliğinde.

Geçen ekimde “yerel ateşkeslerle” silahların susması ve siyasi çözüm aranması planını Şam’da yönetimle, bölge ülkelerinde muhaliflerle ele alan BM temsilcisi, önceki akşam New York’ta Güvenlik Konseyi’ne brifing verdi. Ardından düzenlediği basın toplantısında planı için “Umut ışığı” diyen de Mistura, “Suriye hükümeti Halep’te havadan bombardımanı 6 hafta süreyle durdurma niyetini aktardı. Bunun başlangıç tarihini Şam açıklayacak” bilgisini verdi. BM temsilcisi, muhalefet güçlerinden de havan topu ve roket atışlarına son vermelerinin isteneceğini kaydetti.

‘Hayaller içinde değilim’

De Mistura, en kısa sürede Suriye’ye geri döneceğini belirtirken “Dürüst olalım, hayaller içinde değilim çünkü geçmiş deneyimler düşünüldüğünde bu başarılması zorlu bir misyon. Sahadaki hakikatler bu (çatışmanın) dondurulmasının başka yerlerde de uygulanıp uygulanamayacağını belirleyecek” diye konuştu. De Mistra’nın planına göre, 6 haftalık sürede BM yardım ekipleri Halep’e girebilecek, hükümet ile muhalifler BM’nin kolaylaştırıcılığında uzlaşma görüşmeleri yapacak. Planda Suriye’nin ulusal sınırlarına saygı gösterilmesi gerektiğine de dikkat çekiliyor.

Yerel ateşkes planı Hums ile Şam yakınlarında işe yaramışken bir diplomat, “Amaç biz siyasi çözüm buluncaya kadar olabildiğince çok sivili ayırmak” diyerek aktardı. Halep’in siyasi sürecin yeniden başlaması için bir “iyi niyet ve güven artırıcı önlemler” unsuru olacağı düşünülüyor.

De Mistura girişimine paralel olarak Rusya’nın Suriye iç ve dış muhalefeti ile hükümeti buluşturduğu Moskova diyaloğuna da destek veriyor.

Halep kıskaçta

Suriye’nin ikinci büyük kentinde silahlı isyan ancak bir yıl sonra 2012 ortasında çıkmıştı. IŞİD’in yanı sıra El Nusra ve bağlantılı radikal İslamcı grupların ağırlıkta olduğu muhalifler kenti ele geçirmeyi bir türlü başaramadılar. Son haftalarda Suriye ordusu ve yerel savunma güçleri önemli kazanımlar elde etti. Kentin kuzeyinde en az 6 köyün geri alındığı ve muhaliflerin Türkiye ile tedarik hatları kesilerek kıskacın daraltıldığı haberleri geliyor. Ordunun bu hafta Halep’e nihai saldırıya girişeceği ancak De Mistura’nın planına şans vermek için ertelediği belirtiliyor.

Suriye’nin BM daimi temsilcisi Beşar Caferi, De Mistura’nın açıklamasıyla ilgili yorum yapmadı. Nusra ‘komplo’ diyor Suriye Ulusal Konseyi, detaylı öneriyi beklediklerini söylerken BM’deki muhalefet temsilcisi Necib Ghadbiyan, hükümetin niyetinin eylemlerle değerlendirileceğini belirterek “Şimdiye kadar eylemleri sadece acımasızlık ve terör oldu” dedi. ABD’nin “ılımlı” bulduğu Devrimci Komuta Konseyi, De Mistura’nın “taraflı davranıp Suriye devrimine dürüst olmayan bir pozisyon takındığını” iddia etti. El Kaide’nin Suriye kolu Nusra Cephesi de Mistura’nın önerisini Suriye ordusunun bölgeyi ele geçirmesi için “komplo” olarak niteledi.

Suriye’de 2011 Mart’ından beri üçte birisi Suriye askeri 200 bin insan öldü, milyonlarca insan ülke içinde ve dışında mülteci haline geldi.