'Hedeflerde sapmalar var'

TBMM Araştırma Merkezi, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ve Konya Ovası Projesi (KOP) hakkında hazırladığı değerlendirme raporunda, başta sulama alanında olmak üzere GAP hedeflerinde önemli sapmalar ve gecikmeler yaşandığı belirtilerek “2008-2012 dönemi GAP Eylem Planı ile GAP için önceki dönemlerden çok daha fazla kaynak tahsis edilmesine rağmen hedefler gerçekçi olarak belirlenmemiş ve öngörülen 27 milyar TL’lik kaynak aktarımının ancak 12 milyar TL’lik kısmı tahsis edilmiştir” tespiti yapıldı.

TBMM Araştırma Merkezi’nin GAP ve KOP hakkında hazırladığı değerlendirme raporunda, GAP’ın uzun yıllardır devam eden bir proje olduğu ve sulama projelerinin gerçekleşme oranının halen çok düşük düzeyde olduğu belirtildi. Raporda, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak’ı kapsayan GAP’ın alan ve nüfus açısından Türkiye’nin yaklaşık yüzde 10’luk bir bölümüne denk geldiği belirtildi. Raporda, 2002 yılında revizyona uğrayan GAP planı kapsamında projede sulama hedefinin 2006 yılı sonu itibarıyla 289 bin hektar iken, ancak 130 bin hektara ulaşıldığı ifade edildi. Aynı dönemde bölgede sanayinin yüzde 9.1 oranında büyümesi öngörülürken fiili büyümenin yüzde 5 dolaylarında olduğu kaydedilen raporda, şu tespitler yapıldı:

“Aynı dönemde kamu yatırımlarına bakıldığında kamu finansman hedefi 36 milyar TL iken gerçekleşme düzeyi 21 milyar TL olmuş, nakdi gerçekleşme yüzde 56 düzeyinde kalmıştır. Bölgede 2008 yılı itibarıyla işsizlik, nitelikli işgücünün yetersiz oluşu, eğitim altyapısının yetersizliği, nüfusun eğitim düzeyinin düşüklüğü, sağlık altyapısının ve hizmetlerinin yetersizliği, içme ve kullanma suyuna erişimdeki sıkıntılar, kırsal altyapının tamamlanamamış olması, sanayi ve enerji altyapısının yetersizliği ve bölge içinde sermaye birikiminin sağlanamaması GAP bölgesinin en önemli sorunları olmaya devam etmektedir.”

Raporda, 2008-2012 dönemi için hazırlanan GAP Eylem Planı kapsamında yapılan çalışmalar ve yatırımlar sıralandı. Raporda, GAP’ın başta mali sebepler olmak üzere yönetimsel ve kurumsal nedenlerden ötürü çok uzun sürmüş ve planlamaların oldukça gerisinde kalındığı belirtildi.

GAP’ın karar verme gücünün ve insan kaynaklarının çoğunun Ankara’daki ofisin elinde olduğu belirtilen raporda, “GAP yönetiminin yerel katılımı ve özerkliğinin zayıf olması ile bölgedeki etnik yapıdan dolayı ademi merkeziyetçiliğin zayıf kalacağı iddiaları GAP’ın önündeki engeller olarak görülmektedir” denildi.